Iedereen heeft weleens last van stress. Stress voor een belangrijk gesprek op werk of bijvoorbeeld stress als gevolg van een traumatische ervaring. Wat is stress nu precies?
Wat is stress?
Stress is in principe gewoon spanning. Je lichaam heeft dit (in kleine mate) nodig om goed te functioneren en alert te blijven. Wanneer er teveel van deze spanning is, heeft dit een averechts effect en leidt dit tot lichamelijke en geestelijke klachten. Dit noemen we stress.
Wat gebeurt er nu precies in je lichaam wanneer er stress optreedt? Je hersenen geven als het ware een signaal af wat ervoor zorgt dat je lichaam het hormoon adrenaline aanmaakt. Je hart gaat sneller kloppen, je spieren spannen zich aan en je kan gaan zweten. Zo bereidt je lichaam zich voor op ‘gevaarlijke’ situaties. Je zal alerter zijn en sneller reageren. Als het gevaar na enkele minuten nog niet voorbij is, maakt je lichaam het stofje cortisol aan. Deze zorgt er ook voor dat je alert en scherp blijft. Normaal gesproken komt je lichaam weer tot rust wanneer het gevaar geweken is, maar in sommige gevallen blijft de stress aan. Je kunt dan overspannen raken of zelfs een burn-out krijgen. In dit artikel bespreken we de oorzaken, symptomen van stress. Ook besteden we aandacht aan de behandeling van stress.
Welke soorten stress zijn er?
Je kunt drie soorten stress van elkaar onderscheiden: Frustrerende stress, spannende stress en schadelijke stress. Hieronder lichten we elke soort toe:
- Frustrerende stress
Frustrerende stress is een vorm van stress waarbij, zoals de naam al doet vermoeden frustratie de oorzaak is. Denk bijvoorbeeld aan het missen van de bus, of het krijgen van een lekke band. - Spannende stress
Spannende stress is eigenlijk een gezonde vorm van stress. Deze stress treedt op bij ‘spannende’ momenten zoals bijvoorbeeld de aanloop naar een belangrijke presentatie of een moeilijk examen. Deze stress zorgt ervoor dat je beter presteert en extra alert bent. - Schadelijke stress
Deze vorm van stress is de meest ernstige soort. Schadelijk stress ontstaat bijvoorbeeld als je ontslagen wordt of door een traumatische ervaring zoals een inbraak. Het is belangrijk dat deze soort stress niet te lang duurt. Wanneer deze stress blijft aanhouden en je lichaam niet meer ‘rustig’ wordt, dan kan dit ernstige gevolgen hebben voor je gezondheid. In dat geval spreken we van chronische stress.
Wat zijn de oorzaken van stress?
Stress kan vele oorzaken hebben. Het ligt er ook maar net aan waar je als persoon gevoelig voor bent. Voorbeelden zijn: een (te) hoge werkdruk, het overlijden van een familielid, het verliezen van je baan, een echtscheiding. Zoals eerder aangegeven verschilt het per persoon en kan jouw stress ook een hele andere oorzaak hebben. Niet iedereen is echter gevoelig voor stress. Sommige mensen worden al gestrest wanneer er iets kleins gebeurd zoals het vergeten van een lunchtrommel, terwijl andere mensen zelden gestrest raken. Dit ligt aan de draagkracht van de persoon. Wanneer je een hoge draagkracht hebt, kun je meer stressvolle situaties aan dan wanneer je een lage draagkracht hebt.
Wat zijn de symptomen van stress?
Normaal gesproken neemt de stress af op het moment dat de stressvolle situatie ook is afgelopen. Soms stapelen stressvolle situaties zich op en heeft je lichaam geen tijd om zich te herstellen. In deze situatie stapelt de stress zich op en kan je symptomen van deze stress gaan ondervinden. Deze symptomen kun je onderverdelen in vier soorten. Namelijk, Lichamelijke klachten, psychische klachten, gedragssymptomen en zogeheten gedachtensymptonen. Hieronder lichten we ze kort toe:
Lichamelijke klachten
- Rugpijn en/of hoofdpijn
- Maagklachten zoals misselijkheid en diarree.
- Vermoeidheid of zelfs slapeloosheid.
Psychische klachten
- Depressieve gevoelens
- Somberheid en Huilen
- Snel gefrustreerd zijn
Gedragssymptomen
- Slecht humeur/ snel geïrriteerd
- Overmatig drinken en roken
- Veel en ongezond eten
- Laag immuunsysteem, vatbaarder voor ziektes.
Gedachtensymptomen
- Slechte concentratie
- Moeite met nadenken
- Geheugenproblemen
- Slecht oplossend vermogen
Hoe behandel je stress?
Wat kun je nu het beste doen om stress te verminderen? De sleutel is ontspanning. Het is belangrijk op te erkennen dat je gestrest bent en dat je de tijd neemt om dit te verhelpen. Het liefst zo snel mogelijk, want langdurige stress is niet goed voor je gezondheid. Hieronder een stres verminderende tips:
- Zeg nee!
Het is belangrijk om nee te durven zeggen. Wanneer je te veel hooi op je vork neemt, zal de stress alleen maar erger worden. - Leef gezond
Zorg dat je gezond eet en voldoende beweegt. Een gezond lichaam betekent vaak ook een gezonde geest! - Meditatie
Ontspanningsoefeningen als yoga en meditatie zorgen ervoor dat je lichaam én geest heerlijk tot rust komen. - Houd een dagboek bij
Het van je afschrijven van zorgen en problemen is ook een goede manier om te ontstressen. Dit zal zeker opluchten! - Praat erover
Datzelfde geld voor praten over je problemen. Vind je het lastig om iemand in je omgeving te vertrouwen? Dan is het wellicht verstandig om contact op te nemen met een psycholoog. - Positief blijven!
Probeer zo positief mogelijk te blijven! Probeer negatieve gedachten om te buigen in positieve gedachten. Accepteer dingen die fout gaan en probeer zoveel mogelijk vooruit te blijven kijken.
Medicatie
Heb je bovenstaande tips toegepast, maar nog steeds veel last van stress? Dan kun je ook medicatie overwegen. Er zijn stresstrainingen beschikbaar speciaal voor mensen die kampen met stress. Neem voor meer informatie contact op met je huisarts. Ook kan je huisarts besluiten om kalmerende medicijnen voor te schrijven die helpen tegen slapeloosheid of onrust. Op deze manier geef je jezelf een steuntje in de rug en kan je lichaam gemakkelijker herstellen. Deze medicijnen werken ondersteunend. Het is dus geen wondermiddel tegen stress!
