Gaatjes, door je tandarts waarschijnlijk ook wel cariës genoemd, ontstaan op het moment dat er langere tijd tandplak op je tanden zit. Factoren die het ontstaan van gaatjes in de hand werken zijn onder andere:
- bepaalde voedingsgewoonten, zoals snoepen,
- het drinken van (fris-)drank die veel suiker bevatspelen,
- hoe vaak je op een dag eet en drink, en dus de bacteriën in je mond van nieuw voedsel voorziet.
Hoe ontstaan gaatjes?
In het begin zal het je niet opvallen dat er zich gaatjes in je tanden en kiezen ontstaan. In regel verloopt dit proces namelijk pijnloos. In het tandglazuur zal het bovendien vrij lang duren voordat tandbederf (gaatjes) zich uitbreidt. Het glazuur op je tanden is namelijk een harde en dichte laag. Iedere keer als je wat eet of drinkt dan zullen de bacteriën in je mond de tandplak samen met de aanwezige suikers en koolhydraten uit het voedsel omzetten in zuur.
Op die manier krijg je dus te maken met een boost van zuur die het tandglazuur aan kan tasten en waardoor gaatjes kunnen ontstaan. Op het ogenblik dat het proces niet wordt gestopt dan zal het dieper gelegen tandbeen (dentine) eveneens aan worden getast. Je tandbeen is beduidend zachter dan je tandglazuur en dit is dus veel gevoeliger voor tandbederf. Uitbreiding van gaatjes via het tandbeen gaat daardoor aanzienlijk sneller dan wanneer het tandbederf beperkt blijft tot het tandglazuur.
Hoe herken je gaatjes?
Gelukkig is niet elke oneffenheid in een tand of kies ook een gaatje. Dit geldt eveneens voor de donkere verkleuringen, maar ook de witte vlekjes op de gebitselementen. Wel kunnen dit tekenen zijn die wijzen op beginnende, of zelfs al verder gevorderde gaatjes.
Pijnklachten zullen echter pas ontstaan als het tandbederf het tandbeen heeft weten te bereiken. Door met de nodige regelmaat naar een tandarts te gaan voor controle van je gebit kunnen gaatjes in een vroeg stadium aan het licht komen en worden behandeld. Hierdoor zal pijn aan tanden en kiezen voorkomen worden.
Voorkomen van gaatjes
Indien je niet op gaatjes in je tanden en kiezen zit te wachten dan is een goede mondhygiëne essentieel. Dagelijks je gebit twee keer poetsen met een fluoridetandpasta en een tandenborstel met een kleine borstelkop en zachte haren mogen hierbij zeker niet ontbreken. Bovendien zijn elektrische tandenborstels een effectief middel om tandplak weg te poetsen, de borstel maakt hierbij namelijk de poetsbeweging voor je terwijl je je kunt concentreren op het plaatsen waar je de borstelkop zijn werk laat doen. Ook kun je aanvullende hulpmiddelen gebruiken om je tanden en kiezen nog grondiger te reinigen, zoals:
- tandenstokers,
- flossdraad
- tandenragers.
Indien je twijfelt, of vragen hebt, over het meest geschikte product dan kun je altijd advies inwinnen bij een tandarts of een mondhygiënist.
Een andere manier die kan helpen om het ontstaan van gaatjes te voorkomen is door het aantal eet- en drinkmomenten op een dag tot maximaal zeven te beperken: drie hoofdmaaltijden en vier keer op een dag een tussendoortje. Op die manier kan het speeksel in je mond bijdragen aan de bescherming van je gebit. Verder zul je van tijd tot tijd een bezoekje moeten brengen aan je tandarts om de conditie van je gebit te laten controleren en, indien nodig, passende maatregelen te treffen.
Beginnende gaatjes kunnen herstellen als je goed poetst met behulp van een fluoridetandpasta en door fluoride door je tandarts aan te alten brengen. Fluoride zit niet alleen in de meeste tandpasta’s, maar eveneens in een aantal speciale mondspoelingen.
Behandelen van gaatjes
Gaatjes zullen door je tandarts worden behandeld door het plaatsen van een vulling. Eerst zal echter het aangedane deel je de tand weg moeten worden gehaald met behulp van de, door veel mensen gevreesde tandartsboor. Vervolgens heeft de tandarts de keuze uit een aantal uiteenlopende materialen om het gaatje te vullen, zoals een amalgaam- of composietvulling. De plaats en de zichtbaarheid van de te plaatsen vulling, maar ook de duurzaamheid van de vulling en je persoonlijke voorkeur, zullen bepalend zijn voor de vullingsoort waarvoor gekozen zal worden.
