Er is sprake van aspecifieke rugklachten op het moment dat je last hebt van pijn in het gebied rond je onderste ruggenwervels, het staart- en het heiligbeen. Het gros van de mensen dat te kampen heeft met rugklachten komt met aspecifieke klachten op het spreekuur van hun huisarts. Met andere woorden: er zijn geen duidelijk medische oorzaken is voor de rugpijn aan te wijzen.
Aspecifieke rugpijn: Verschillende klachten en aandoeningen
In ons land behoren aspecifieke lage rugklachten tot de veel voorkomende klachten waarmee mensen bij hun huisarts terechtkomen. Bijna vier op de vijf mensen heeft weleens last (gehad) pijn onder in hun rug. Vaak verdwijnt deze pijn in een paar weken vanzelf. Wanneer de klachten echter langer dan drie maanden aan blijven houden dan is er sprake van chronische lage rugklachten.
Er zijn een aantal klachten en aandoeningen die eveneens als aspecifieke lage rugklachten worden beschouwd:
- Lumbago; in het onderste deel van je rug heb je last van stijfheid en pijn,
- Spit: in het onderste deel van je rug heb je last van stijfheid en pijn, eventueel met een uitstraling naar je liezen, billen en soms zelfs naar je bovenbenen.
- Ischias; alleen pijn in het verloop van de grote beenzenuw (nervus ischiadicus),
- Slijtage aan de tussenwervelschijven: versleten tussenwervelschijven zich zijn dan wel een medische diagnose maar uit onderzoek is vast komen te staan dat een heleboel mensen geen pijnklachten melden in dat deel van de rug. Er hoeft overigens ook geen sprake te zijn van stijfheid.
Oorzaken van aspecifieke rugpijn
Voor de aspecifieke lage rugpijn kan geen medische oorzaak aan worden gewezen. Vaak ontstaan de klachten door een samenspel van factoren die te maken hebben met de belasting van de rug.
In een heleboel gevallen zijn een onjuiste lichaamshouding en/of bewegingen de veroorzaker van pijn onderin de rug. Een onjuiste lichaamshouding zal dikwijls gepaard gaan met een verhoogde spanning van de rugspieren. Daarnaast kan iemand zich eveneens op een verkeerde manier bewegen, bijvoorbeeld door op een onjuiste manier iets op te tillen en zo de rug niet goed te belasten.
Dikwijls gaat het overigens niet alleen over lichamelijke belasting van de rug, maar zijn er ook psychosociale factoren die lage rugpijn veroorzaken. Het betreffen dan sociale factoren die je belastbaarheid (tijdelijk) verminderen. Dergelijke psychosociale factoren zijn niet alleen in staat om klachten te veroorzaken, maar ook deze in stand te houden en zelfs erger te maken. Als je niet goed in je vel zit dan kan dit een ongunstige invloed hebben op de spierspanning in het lichaam en onder andere aspecifieke rugpijn tot gevolg hebben.
Het verloop van aspecifieke rugpijn
Bij het behandelen van aspecifieke rugpijn wordt vaak uitgegaan van vijf uiteenlopende fasen.
- Fase 1, de primair therapeutische fase: je hebt minder dan vier weken last van rugpijn en het verloop is gunstig. Geen enkele behandeling zal de tijdsduur van de klachten weten te bekorten. Toch kan er wel een behandeling nodig zijn, zoals adviezen en medicijnen die door je huisarts worden gegeven of fysiotherapie.
- Fase 2, de secundair therapeutische fase, je hebt al tussen de 4 en 7 weken klachten. Indien er geen behandeling volgt dan is de kans groot dat je minder goed gaat functioneren. Er zal begeleiding gegeven dienen te worden van alledaagse activiteiten. Je huisarts zal je nu waarschijn verwijzen naar een fysiotherapeut om een behandelplan op te zetten. Hierbij zal voornamelijk gestreefd moeten worden naar functionele trainingen zoals de opbouw van kracht en het verbeteren van je lichamelijke conditie.
- Fase 3: je hebt al tussen de 7 en 12 weken te kampen met rugpijn en je gaat steeds minder goed functioneren en de spontane genezingskans neemt af. Ook nu zal de nadruk van de behandeling liggen op de begeleiding van de activiteiten en het functioneel trainen van je lichaam.
- Fase 4 betekent al 12 tot 26 weken lang rugpijn en een vrij geringe spontane genezingskans. Het wordt lastig om de spierkracht en je lichamelijke conditie te verbeteren door middel van therapie. Toch zal juist nu het verbeteren van de functionele vaardigheden de enige optie zijn. Als blijkt dat fysiotherapie geen effect heeft dan is nader onderzoek nodig, bijvoorbeeld het maken van een röntgen foto of het onderzoeken van je bloed. Een andere optie is een verwijzing naar een medisch specialist. Deze specialist op basis van de uitslag van het onderzoek een diagnose trachten te stellen.
- Fase 5: je hebt al ruim 26 weken last van rugpijn en er treden geen veranderingen meer op. De behandeling kan eventueel nog bestaan uit het aanleren van extra vaardigheden. Verder zal de onderliggende oorzaak aangepakt dienen te worden of, als deze ontbreekt, het proberen onder controle te krijgen van de rugklachten.
