Het lijkt erop dat JavaScript is uitgeschakeld. Schakel dit in om ervoor te zorgen dat deze website correct werkt.

Beroepsastma

In een groot deel van alle geïndustrialiseerde landen is beroepsastma de meest voorkomende longziekte die te wijten is aan de uitoefening van een beroep. Hoewel het essentieel is om de diagnose van beroepsastma te stellen, zal het niet altijd mogelijk zijn om dit ook snel te doen. Het valt namelijk niet mee om het stof dat deze ziekte veroorzaakt op te sporen.

Beroepsastma heeft echter wel vaak grote gevolgen voor een patiënt, en diens beroepsuitoefening. De behandeling van deze beroepsmatige longziekte bestaat immers uit het wegnemen van de veroorzaker, en indien dit mogelijk is de patiënt een andere werkomgeving te bieden.

Wat is beroepsastma?

De aandoening beroepsastma kenmerkt zich door een wisselende vernauwing van de luchtwegen en/of bronchiale hyperreactiviteit door blootgesteld te worden aan één of meerdere stoffen in de werkomgeving. Er kunnen echter verschillende types beroepsastma onderscheiden worden.

  • Beroepsastma (de klassieke beroepsastmavorm), die veroorzaakt wordt door immunologische gevoeligheid tegen een stof op de werkvloer,
  • Irritant-induced astma is een astmavorm die ontstaan door herhaalde blootstelling aan irriterende stoffen,
  • Reactive airways dysfunction syndrome ontstaat door een acute inhalatie van een irriterende stof,
  • Beroepsgebonden astma is een al bestaande astmavorm die verergerd wordt door blootstelling aan aspecifieke prikkels tijdens de uitoefening van je werk. Dit wil echter niet zeggen dat er geen mogelijkheid bestaat dat een astmapatiënt eveneens een beroepsastma zal ontwikkelen.

Hoe vaak komt beroepsastma voor?

Het aantal gevallen van beroepsastma zal waarschijnlijk veel hoger liggen dan het aantal dat is geregistreerd. Wetenschappelijke studies hebben namelijk een schatting gemaakt waarin gesteld wordt dat 5 procent van alle astmagevallen het gevolg is van blootstelling aan stoffen op de werkvloer. De onderschatting zoals die nu bekend is kan worden geweten aan uiteenlopende oorzaken zoals:

  • er zijn een heleboel mogelijk veroorzakers aanwezig in uiteenlopende industriële milieus,
  • de symptomen, maar ook de patronen van astmatische reacties die pas later ontstaan, kunnen sterk variëren,
  • er zijn niet altijd specifieke diagnostische procedures aanwezig om beroepsastma te kunnen onderkennen,
  • de start en het verloop van de symptomen zijn vaak onvoorspelbaar.

Veroorzakende stoffen van beroepsastma

Vandaag is er een, nog altijd groeiende, lijst van organische- en anorganische stoffen bekend die beroepsastma kunnen veroorzaken. Het zal echter niet mogelijk zijn om alle prikkelende stoffen van tevoren te identificeren waardoor in bepaalde gevallen een mini-epidemie binnen een organisatie kan ontstaan als er een nieuw product wordt geïntroduceerd. De meest vaak voorkomende stoffen die beroepsastma kunnen veroorzaken hebben we hieronder voor je op een rijtje gezet.

  • producten die afkomstig zijn van dieren,
  • zoogdieren, zoals proefdieren,
  • vogels,
  • eieren,
  • insecten,
  • schaaldieren,
  • mijten,
  • producten die afkomstig zijn van planten,
  • granen,
  • bloemen,
  • peulvruchten,
  • stuifmeel,
  • tabak,
  • thee,
  • gomsoorten,
  • latex,
  • kruiden,
  • enzymen,
  • schimmels,
  • schimmelsporen,
  • producten die afkomstig zijn van microben.

Het stellen van de diagnose beroepastma

Om een diagnose te kunnen stellen, zal er op de eerste plaats worden gekeken naar de medische voorgeschiedenis van een patiënt. Hierbij kun je denken aan:

  • De aanwezigheid van symptomen die lijken op die van gewone bronchiale astma, zonder daarbij te letten op de oorzaak. Deze symptomen kenmerken zich door het ontstaan van omkeerbare blokkade van de luchtwegen die dikwijls als een periode van kortademigheid, met een piepend geluid tijdens het ademen, wordt ervaren. In sommige gevallen heb je vooral last van hardnekkige hoestaanvallen, een erg grote aanmaak van slijm, een beklemmend gevoel op de borst of herhaaldelijk verkouden zijn met bronchitis.
  • Omstandigheden waaronder de ziekte is begonnen: bij klassieke beroepsastma (dus als gevolg van een verworven overgevoeligheid voor geïnhaleerde stoffen) zal er sprake zijn van een symptoomvrije periode van een paar weken (tot zelfs enkele jaren) als je bloot wordt gesteld aan de prikkelende stof op de werkvloer. Indien de overgevoeligheid is ontstaan dan worden de astmatische reacties uitgelokt na een contact, met zelfs tamelijk lage, hoeveelheid van deze stof (ondermeer door een indirect contact).
  • Een relatie tussen de tijd tussen de blootstelling en het ontstaan van symptomen: indien je niet op de werkvloer aanwezig bent, nemen de symptomen sterk af, en zullen weer erger worden bij de hervatting van je werkzaamheden. Bij zwaardere beroepsastmavormen is echter een vrij weekend niet meer genoeg om een verbetering van de ademhaling te kunnen bewerkstelligen. Er dient dan bekeken te worden of een vakantieperiode wel voor verbetering zorgt. Hierbij dient wel rekening gehouden te worden met een uitgestelde astmatische reactie. De ademhalingsklachten kunnen dan bijvoorbeeld pas gedurende de avond of nacht ontstaan.
  • Aspecifieke bronchiale hyperreactiviteit: als je lijdt aan beroepsastma dan kun je eveneens last krijgen als je bloot wordt gesteld aan onder andere rook en intense geuren. Maar ook bij schommelingen in temperatuur en bij mist. Dit heeft te maken met een ontstekingsreactie die wordt veroorzaakt door de inwerking van het allergeen op het slijmvlies van de luchtwegen.