Er is sprake van een brandwond als de verwonding is ontstaan door verbranding van de huid. De verbranding is ontstaan doordat de huid een bepaalde tijd boven een bepaalde temperatuur (ongeveer 42 graden Celsius) is verhit. Er zullen in dergelijke gevallen beschadigingen ontstaan van de huid.
Oorzaken van brandwonden
Een brandwond ontstaat dikwijls als gevolg van een contact van de huid met hete:
- gassen,
- vloeistoffen,
- overige materialen.
Door contact van de huid met bijtende chemicaliën kunnen er brandwonden ontstaan, net zoals door extreme koude. Hierbij kun je onder andere denken aan het aanraken van vloeibare stikstof. In het laatste geval kan er echter ook worden gesproken van een vrieswond. Andere oorzaken van verbranding kan straling zijn, bijvoorbeeld afkomstig van de zon of radiotherapie (bestralingsbehandeling die soms toe wordt gepast bij kanker). Maar ook onder invloed van elektriciteit of wrijving kan er een brandwond ontstaan.
Verbranding door water of stoom
Brandwonden die veroorzaakt zijn door heet water of hete stoom moeten worden gezien als bijzondere gevallen omdat water een erg grote warmte-inhoud heeft en deze soort verbrandingen dikwijls ernstiger zijn dan de meeste andere. Zo is heet frituurvet weliswaar veel heter dan kokend water, toch zal de warmte van het vet bij huidcontact veel sneller weer verdwenen zijn.
Gradaties van brandwonden
Brandwonden kunnen in meerdere gradaties worden onderverdeeld naar de diepte van de verwonding. Deze diepte, en dus ook de graad, van een brandwond is afhankelijk van:
- de temperatuur,
- de blootstellingtijd van de huid aan deze temperatuur,
- de oorzaak van de verbranding.
Verbrandingen door heet water of een steekvlam zullen in de regel tweedegraads brandwonden zijn, terwijl verbrandingen door een vlam vaak onder de derdegraads brandwonden zullen vallen.
Eerstegraads brandwonden
De huid is weliswaar rood en pijnlijk, maar er zullen zich geen blaren gaan vormen. De pijn en de verkleuring zullen meestal binnen een dag verdwenen zijn. Het weefsel van de huid is niet vernietigd, zelfs indien een groot deel van het lichaam aan is gedaan, bestaat er geen gevaar. Meestal zullen er ook geen ontstekingen optreden bij eerstegraads brandwonden. De symptomen van een eerstegraads brandwond zijn:
- Roodheid van de aangedane huid,
- Pijn op de aangedane plaats,
- De aangedane plaats is warm en gezwollen,
- Er kan functieverlies optreden,
Maar eveneens meer algemene symptomen zoals; koorts, geen eetlust, je ziek voelen kunnen bij een eerstegraads brandwond zich manifesteren. Een eerstegraads brandwond komt frequent voor en een groot deel van de zonnebrandgevallen kunnen hiertoe worden gerekend.
Tweedegraads brandwonden
Deze kunnen onderverdeeld worden in:
- oppervlakkige tweedegraads brandwonden,
- diepe tweedegraads brandwonden.
Bij tweedegraads brandwonden ontstaan er wel blaren en zal er vocht ophopen tussen de opper- en de lederhuid. Vaak doen deze blaren veel pijn en als er grote oppervlakken verbrand zijn zal de pijn extreem erg zijn. Een deel van de huid is vernietigd, maar toch er kunnen nog delen van de opperhuid intact zijn waardoor er, na het loslaten van de wondkorstjes vanzelf nieuwe huid de wond gaat bedekken. De genezingsduur hangt af van de wonddiepte, en duurt een paar dagen tot wel vijf weken. Genezing van een tweedegraads brandwond is mogelijk zolang er een deel van de dieper in de huid gelegen, haarwortels en zweetkliertjes behouden zijn gebleven. De kans op wondinfectie is echter wel aanwezig en deze kan alsnog de intact gebleven huid verwoesten en de vorming van nieuwe huid belemmeren. Wondinfecties bij tweedegraads brandwonden bieden zeer ongunstige vooruitzichten.
Derdegraads brandwonden
Derdegraads brandwonden vernietigen de volledige huid waardoor de aangedane huid niet meer op gevoelsprikkels, en zelfs op pijnprikkels, reageert. Aanvankelijk is het verbrande deel van de huid wit tot grauwwit, van kleur. Dit verandert later in bruin. Nadat de gevormde wondkorst los heeft gelaten, wordt er een vaal-rode of lichtrode wondlaag zichtbaar. Het loslaten van de wondkorst zal bij grote wondoppervlakken lang duren. Om de genezing van deze brandwonden te versnellen, zullen wonden van meer dan drie centimeter gesloten met behulp van huidtransplantaten die op andere plaatsen van het lichaam weg worden genomen.
Vierdegraads brandwonden
Deze graad van brandwonden wordt soms ook verkoling genoemd omdat de verbranding zo diep gaat dat zelfs onderhuidse structuren, zoals spieren en botten, zijn vernietigd. De huid ziet er doorgaans verkoold, gekookt (bleek) of rauw uit. Weefsel dat verloren is gegaan is onherstelbaar, hoewel in sommige gevallen huidweefsel kan worden getransplanteerd.
Bij het bepalen van de ernst, en de kans op genezing, van een brandwond wordt echter niet alleen gekeken naar de verbrandingsgraad, maar eveneens naar de grootte van het oppervlak en de locatie van de verbranding. Indien er geen huidcellen in de brandwond meer aanwezig zijn, zal genezing moeten optreden door het dichtgroeien vanaf de wondrand. Als er nog wel levende huidcellen aanwezig zijn dan zullen deze tijdens het genezingsproces eilandjes gaan vormen die als uitgangspunt dienen bij de sluiting van de wond en zal het genezen sneller gaan.
