Een gewricht wordt in de medische wereld ook wel articulus genoemd. Het betreft een overgang die zich tussen twee botten bevindt en die het mogelijk maakt om deze botten ten opzichte van elkaar te bewegen.
De bouw van een gewricht
De uiteinden van sommige botten (zoals het geval is bij je knieën), waar tijdens het bewegen veel kracht op uitgeoefend wordt, worden beschermd door middel van kraakbeen. Verder bevindt zich in de gewrichtsholte een stroperige substantie (synoviaal) die door slijmvlies (synovium) is omgeven en ervoor moet zorgen dat de beweging tussen de botten soepel kan verlopen.
De botten die samen een gewricht vormen, worden op hun plek gehouden door gewrichtsbanden (ofwel ligamenten). Een gewrichtsband is opgebouwd uit erg stug bindweefsel, zodat krachten die op het gewricht uit worden geoefend kunnen worden geabsorbeerd. In gewrichten kunnen echter ook nog andere hulpstructuren voorkomen die tot taak hebben de gewrichten te verstevigen en deze te beschermen. Hierbij kun je onder andere denken aan de meniscus in je knie, de tussenwervelschijven in je ruggengraat en de slijmbeurzen in bijvoorbeeld je ellebogen en schouders.
Oorzaken van een gezwollen gewricht
Een gezwollen gewricht wijst in het gros van alle gevallen op een overbelasting, letsel, slijtage (artrose) of een ontsteking (artritis) van (een deel van) een gewricht. Als er sprake is van letsel dan zal je gewricht beschadigd raken terwijl bij een ontsteking je last van krijgt van pijnlijke gewrichten.
Gewrichtsontstekingen kunnen op verschillende manieren worden onderverdeeld, zoals:
- Acute gewrichtsontstekingen: deze ontstaan onder andere door overbelasting van een gewricht.
- Chronische gewrichtsontstekingen zoals het geval is bij reuma (een verzamelnaam voor talloze pees-, spier en gewrichtsaandoeningen).
Een bekend voorbeeld van een reumatische aandoening is reumatoïde artritis. Deze aandoening kenmerkt zich vooral door:
- gezwollen gewrichten,
- gewrichtsontstekingen.
Andere aandoeningen die gezwollen gewrichten veroorzaken zijn:
- Artrose gewrichtsslijtage met pijn en ontstekingen),
- Jicht wordt veroorzaakt door de ophoping van urinezuur in een gewricht (vaak in je voet maar ook op andere plaatsen in je lichaam mogelijk) in de vorm van kristallen.
Symptomen bij een gezwollen gewricht
- Bij letsel kan een gewricht pijnlijk en gezwollen zijn door:
- een bloeding,
- botbreuk,
- een bloeduitstorting rond het letsel,
- bewegingsbeperking van het aangedane gewricht.
- Bij een ontstoken gewricht zwelt dit niet alleen op maar wordt ook:
- warm,
- rood,
- pijnlijk,
- stijf
- beperkt te strekken en te buigen.
Behandelen van een gezwollen gewricht
Om een gezwollen gewricht te behandelen bij ernstig letsel zal het aangedane gewricht eerst geïmmobiliseerd worden, eventueel door het uitvoeren van een operatieve ingreep.
Als er sprake is van een ontstoken gewricht dat is gezwollen dan zal behandeling bestaan uit rust, koelen en eventueel het gebruik van antibiotica en pijnstillende middelen zoals ibuprofen, diclofenac en naproxen zijn uitermate geschikt bij deze vorm van behandelen omdat deze middelen ook de ontsteking in het gewricht te lijf gaan.
Aandoeningen zoals reuma, jicht en artrose dienen op een aparte manier te worden behandeld. Deze behandelingen zullen altijd onder leiding van een arts plaats dienen te vinden.
Zelfhulp bij een gezwollen gewricht?
Een gezwollen gewricht kun je op de eerste plaats zelf behandelen door het aangedane gewricht rust te geven en het te koelen met bijvoorbeeld een icepack. Indien je echter veel, of langere tijd, last hebt van een pijnlijk en gezwollen gewricht dat niet wil genezen dan is het zaak om de deskundigheid van een arts in te roepen.
