Wanneer er bij je een groeihormoontekort vast is gesteld dan is dat wellicht al sinds je kindertijd aanwezig. Het kan echter eveneens zo zijn dat een dergelijk tekort pas kortgeleden aan het licht is gekomen. Vaak is een groeihormoontekort een niet op zichzelf staande aandoening en zal er eveneens sprake zijn van uitval van andere hormonen. Frequent wordt een tumor in de hypofyse aangetroffen of ben je eerder in je leven bestraald aan je hoofd en produceer je vanaf dat moment geen groeihormoon meer. In bepaalde gevallen zal de oorzaak van het tekort aan groeihormoon echter onduidelijk blijven.
Waarom heb je groeihormoon nodig?
Niet alleen als kind, maar ook als volwassene, heb je groeihormoon nodig. Een volwassene hoeft echter niet meer te groeien. Groeihormoon heeft echter meer functies dan alleen het laten groeien van kinderen. Centraal, bij de aanmaak van groeihormoon, staat je hypofyse: het orgaan dat groeihormoon produceert.
Oorzaken van een groeihormoontekort
Een op zichzelf staand tekort aan groeihormoon komt slechts sporadisch voor. Een dergelijk tekort zal dan vrijwel alleen bij kinderen aan worden getroffen. Bij een groeihormoontekort zal dikwijls eveneens een tekort worden aangetroffen van de overige hormonen die door je hypofyse worden aangemaakt.
Je hypofyse is een klein orgaantje dat cellen bevat die hormonen aanmaken. Meestal zijn meerder van deze celsoorten op hetzelfde ogenblik beschadigd als gevolg van uiteenlopende oorzaken. De meest voorkomende oorzaken voor een groeihormoontekort bij een volwassene zijn:
- tumoren die uitgaan van de hypofyse;
- een (eerdere) behandeling van een hypofysetumor door middel van bestraling en/of chirurgie waarna de hypofyse niet voldoende meer werkt.
Hypofysetumoren
De meest voorkomende oorzaak van een groeihormoontekort is een kleine goedaardige tumor (adenoom) van de hypofyse. Door druk van deze tumor kan de werking van de normale hypofysecellen worden verstoord.
Het woord tumor wordt door een heleboel mensen vaak in verband gebracht met kanker. In het geval van een tumor van de hypofyse is daarvan echter bijna nooit sprake. Tumor kan letterlijk worden gedefinieerd als een zwelling of een gezwel. De hypofysetumoren zijn bijna altijd goedaardige gezwellen, kwaadaardige exemplaren zijn uiterst zeldzaam te noemen. Tumoren van de hypofyse worden vaak aangeduid met de term hypofyse-adenomen; het woord adenoom betekent goedaardig gezwel dat uitgaat van klierweefsel.
Hypofyse-adenomen kunnen zich op elke leeftijd ontwikkelen, maar zullen in het bijzonder vaak worden gezien bij dertigplussers. Mannen en vrouwen hebben vrijwel een gelijke kans om hypofyse-adenomen te ontwikkelen.
Onvoldoende functioneren van de hypofyse
Het onvoldoende functioneren van de hypofyse (hypopituïtarisme) heeft tot gevolg dat er niet genoeg groeihormoon wordt geproduceerd. Er kunnen verschillende oorzaken worden genoemd die een dergelijke verslechterde werking van de hypofyse teweegbrengen:
- de aanwezigheid van een hypofyse-adenoom,
- onvoldoende hypofysefunctie,
- aangeboren afwijkingen van de hypofyse, zoals een aanlegstoornis,
- hypofysitis (ontsteking van de hypofyse),
- letsel aan de hypofyse, bijvoorbeeld door een schedelbasisfractuur of ander trauma aan het hoofd,
- hypofyse-infarct *een verstoorde bloedtoevoer naar de hypofyse).
Maar ook andere factoren kunnen invloed hebben op de aanmaak van groeihormoon. Gedurende de slaap zal er vaak meer groeihormoon geproduceerd worden, net zoals wanneer je een poosje niet geheten hebt. Door een maaltijd te gebruiken zal de aanmaak van groeihormoon juist tijdelijk worden geremd.
De functie van groeihormoon
De meest belangrijke functie van groeihormoon is het bevorderen van de lengtegroei bij een kind. Voor volwassenen zal groeihormoon echter eveneens enkele voorname functies hebben, zoals:
- een goede conditie van de botten,
- bevordering van de vorming van spieren,
- een goede vet-spierbalans in het lichaam.
Symptomen van een groeihormoontekort
Indien je een groeihormoontekort hebt dan heb je doorgaans ook een tekort aan de overige hypofysehormonen. Als gevolg daarvan kan het lastig zijn om de exacte oorzaak te achterhalen. Vaak zul je je niet optimaal voelen, terwijl daar geen duidelijk oorzak voor aangewezen kan worden.
De kwaliteit van leven ervaar je daarom vaak als minder dan gewenst. In het bijzonder het tekort aan energie en vitaliteit zul je erg missen. Door de geringere hoeveelheid spierweefsel heb je minder spierkracht en kun je lichamelijke inspanningen slechter volhouden. Ook heb je meer vetweefsel in en rond je buik en is je huid droger dan normaal (omdat je nieren minder goed water en zout vast kunnen houden). Een tekort aan groeihormoon beïnvloed eveneens bepaalde hersenfuncties, zoals je geheugen en je concentratievermogen.
Een groeihormoontekort kan verder verzwakking van je botten veroorzaken. Ion het bijzonder als je te maken hebt met een ernstig tekort kan de botdichtheid behoorlijk verminderd zijn. Je zult dan ook vaker te maken krijgen met gebroken botten.
