Kinderen onder de 15 jaar kunnen last krijgen van mazelen. De ziekte is te herkennen aan vlekjes op het lichaam. In de medische wereld wordt het morbilli genoemd, maar in de volksmond heet het mazelen of vlekjesziekte. Het wordt vlekjesziekte genoemd omdat het te herkennen is aan de vlekjes die ontstaan op het lichaam.
Verschillende fasen van mazelen
Mazelen ontstaan en ontwikkelen zich in fasen. Elke fase gaat gepaard met een paar kenmerken.
In de eerste fase is het te herkennen aan:
- Verhoging/ Koorts/ grieperig gevoel
- Hoesten
- Snotneus
- Rode, geïrriteerde ogen
Na 3 dagen treedt de tweede fase in. Tijdens deze fase zie je witte stipjes op het wangslijmvlies. Deze stipjes zijn heel duidelijk zichtbaar omdat het wangslijmvlies rood is. De witte stippen zetten zich goed af tegen het roodachtige wangslijm waardoor het goed te herkennen is.
De derde en laatste fase treed in op de vierde of vijfde dag. Je ziet dan vlekken die achter de oren beginnen en zich uitbreiden naar het gezicht en de rest van het lichaam. De vlekjes verdwijnen als je met je vinger erop drukt. Je kind kan last hebben van jeuk, maar dat hoeft niet. Het ene kind zal meer last hebben van huiduitslag dan het andere kind. Na 7 dagen trekken deze vlekken weg. Ook de koorts en het grieperig gevoel is dan meestal gezakt. Alleen het hoesten en de huiduitslag kan dan nog twee weken lang aanhouden.
Waar komen mazelen vandaan en wat kan ik er tegen doen?
Sinds 1976 worden alle kinderen ingeënt tegen mazelen. De eerste keer als ze 14 maanden oud zijn en daarna worden ze nogmaals ingeënt als ze 9 jaar oud zijn. Mazelen komt daarom bijna nooit meer voor in Nederland. Soms breekt er wel een mazelenepidemie uit, zoals in mei 2013. In gemeentes met een laag vaccinatiegraad is dan de kans op het krijgen van mazelen aanwezig. In deze gemeentes wonen overwegend veel streng gereformeerden die uit geloofsovertuiging niet mogen inenten. Bij het uitbreken van zo’n epidemie lopen personen die niet zijn ingeënt en baby s die nog niet zijn ingeënt het meeste gevaar. Bij baby’s gaat dit dan voornamelijk om baby’s in de tweede helft van hun eerste levensjaar. De eerste maanden zijn ze namelijk beschermd. Ze hebben bij de geboorte in hun bloed antistoffen van de moeder meegekregen. Deze antistoffen worden langzaam afgebroken waardoor na verloop van tijd geen bescherming meer is.
De oorzaak van mazelen ligt in het virus paramyxovirus, genus morbilli. Dit virus wordt verspreid door het hoesten en vochtdruppeltjes in de lucht. Het is daarom erg besmettelijk, vooral bij kinderen. Deze kinderziekte kan ook niet tijdig worden opgespoord omdat er al sprake is van besmetting voor de vlekjes ontstaan. Al ruim een week voor de vlekjes zichtbaar zijn kan er al besmetting optreden. Wanneer een kind besmet is kan het ook 7 tot 14 dagen duren voor de ziekte echt uitbreekt. Mazelen is een kinderziekte die gelukkig ook maar 1 keer voorkomt in je leven.
Kan ik als volwassene mazelen krijgen?
Indien je als kind de ziekte niet opgelopen hebt en niet gevaccineerd bent is er een kleine kans dat je dit alsnog kan oplopen. Na het eerste vaccin zijn 95% van de mensen beschermd tegen mazelen. Helaas voor de overige 5% van de mensen, hebben zij nog een tweede vaccin nodig om volledig beschermd te zijn. Zelfs dan is er nog 1% die niet reageert op de voorgaande vaccins en blijven dus risico lopen op de ziekte.
Is het krijgen van mazelen ernstig?
Het krijgen van mazelen is niet ernstig. Je kind kan zelfs gedurende de tijd dat het mazelen heeft, gewoon naar school, mits ze zelf niet te ziek zijn en erg veel last hebben. Veel scholen, kinderdagverblijven en peuterspeelzalen hebben liever dat je je kind thuis houd. De reden hiervoor zijn de bezwaren van de andere ouders. Vanuit medische gronden is dit echter niet nodig. De besmetting heeft immers al plaatst gevonden voor de ziekte is uitgebroken.
In sommige gevallen gaan de mazelen gepaard met een oorontsteking (5% tot 10%) en in enkele gevallen kan er ook een longontsteking ontstaan (1% tot 5%).
Mazelen kun je niet tegenhouden. Toch is het beter als een kind in de vroegere jaren mazelen heeft gehad. Wanneer je namelijk op oudere leeftijd mazelen krijgt, dan zal dit veel heftiger zijn. Vrouwen die zwanger zijn lopen een kleine kans op een miskraam.
Wanneer moet ik de dokter bellen?
Je kind kan zonder al te erge problemen de mazelenperiode doorlopen. Als je kind zich niet ziek voelt en geen koorts heeft dan hoef je verder geen dokter te bellen. Zorg dat je kind wel genoeg drinkt en goed slaapt. Als je kind last heeft van jeuk dan kun je een zalfje bij de drogist of apotheek halen. Je kan de jeuk en pijn echter ook verzachten met water en azijn of citroensap. Met een washandje of wattenschijfje kun je water en azijn of citroensap op het lichaam van je kind aanbrengen om de jeuk en irritatie te verzachten. Wanneer je kind zich echter wel beroerd voelt en een verhoging heeft dan is het raadzaam om wel de dokter te bellen.
Zijn mazelen hetzelfde als waterpokken?
Een vraag die veel gesteld wordt is of mazelen hetzelfde zijn als waterpokken of ook wel windpokken genoemd. Deze zijn 2 verschillende kinderziektes, ze zijn dus niet hetzelfde. Een vaccin tegen waterpokken is ook voorhande. Deze is wel niet verplicht en dus lopen kinderen meer kans op waterpokken dan mazelen waar kinderen verplicht tegen worden ingeënt. Waterpokken kunnen ook later terug de kop opsteken dit wordt zona of gordelroos genoemd.
Mazelen zijn ook niet dezelfde aandoening als rubella of rode hond en de bof. Ook dit zijn andere kinderziekten.
