Je galblaas is een peervormig orgaantje dat net onder je lever ligt en dat gal concentreert en opslaat. Deze gal wordt echter in je lever gemaakt en vervult een rol bij de stofwisseling van vetten. De gal blijft opgeslagen in je galblaas totdat er tijdens de spijsvertering vetten afgebroken dienen te worden. Dan zal de gal uit worden gescheiden in de twaalfvingerige darm. Een aandoening die vaak wordt waargenomen in de galblaas zijn galstenen. De kans op het ontstaan van galaandoeningen kan worden beperkt door:
- je lichaamsgewicht op een gezond peil te houden,
- een arts om advies vragen als je wilt vermageren.
De galblaas en de aanwezigheid van galstenen
In de meeste gevallen ontstaan galstenen doordat er te grote hoeveelheden cholesterol in de gal samen zijn geklonterd. Op die manier ontstaat er vaste masse die soms voor pijn en hinder kunnen zorgen.
Als je lijdt aan bloedarmoede dan worden je rode bloedcellen sneller dan normaal afgebroken en kunnen er galstenen ontstaan die op zijn gebouwd uit bilirubine. De hoeveelheid en grootte van galstenen kunnen uiteenlopen van een aanzienlijke steen tot een heleboel fijn gruis. In het gros van de gevallen hoeven galstenen niet te worden behandeld omdat er geen symptomen of klachten zijn.
Een ontsteking van de galblaas
Er kunnen acute symptomen en klachten optreden doordat een galgang geblokkeerd wordt, of er sprake is van een ontsteking van de galblaas. Een verstopte galgang kan eveneens ontaarden in een galblaasontsteking. In sommige gevallen zal een ontstoken galblaas gevuld zijn met pus waardoor er direct medisch ingegrepen dient te worden.
Galblaaskanker
In de galblaas komen bijna nooit tumoren voor, maar om onduidelijke redenen kunnen galstenen de kans op galblaaskanker wel groter maken. Gelukkig krijgen niet veel mensen met galstenen ook last van galblaaskanker. Personen die lijden aan galblaaskanker hebben in de regel wel last van galstenen. Galblaaskanker komt doorgaans aan het licht op oudere leeftijd (70 jaar of ouder) en is in 75 procent van alle gevallen niet operatief te behandelen. De vooruitzichten zijn dan ook vaak slecht.
Om de meeste galblaasaandoeningen te verhelpen zal in veel gevallen de galblaas operatieve weg worden genomen. Galstenen kunnen echter soms op worden gelost met behulp van chemische middelen of door middel van echogeluidsgolven. Indien de galblaas niet wordt weggenomen, is de kans op terugkeer van glastenen echter vrij groot. De spijsvertering zal niet worden gehinderd als de galblaas wordt verwijderd. In dat geval zal de gal namelijk direct van je lever in je dunne darm terechtkomen.
Symptomen van een aandoening aan de galblaas
- In sommige gevallen voel je je misselijk, moet je overgeven en krijg je pijnaanvallen.
- Je lichaamstemperatuur is verhoogd (koorts) en je krijgt koude rillingen (bij een ontstoken galblaas).
- Je hebt een vol gevoel en een opgezwollen buik.
- Je laat hevig boeren en je hebt last van brandend maagzuur en gasvorming.
- Je verliest zonder duidelijke reden lichaamsgewicht (bij galblaaskanker).
- Je hebt last van geelzucht.
Bij galblaasaandoeningen krijg je te maken met een matige tot hevige pijn rechtsboven in je buik. Deze pijn kan zich echter uit gaan breiden naar je borst, je rug en je rechterschouder. Pijn die veroorzaakt wordt door galstenen komt aanvalsgewijs in episodes van een half uur tot wel vier uur. Bij een ontstoken galblaas zal de pijn langzaam toenemen en erger worden als je diep inademt. Galblaaskanker heeft een langdurig constante pijn tot gevolg.
Oorzaken van galblaasaandoeningen
De oorzaak van galstenen is nog niet duidelijk, wel kan er een verband worden gelegd tussen zogenaamde cholesterolstenen en een ongewone galsamenstelling. De kans op galstenen wordt bovendien vergroot door:
- het vorderen van je leeftijd,
- overgewicht,
- een calorierijk dieet,
- het snel verliezen van lichaamsgewicht,
- cirrose,
- ziekte van Crohn,
- bloedziekten,
- een eerdere darmoperatie
- een aanzienlijk aantal zwangerschappen,
- het gebruik van de anticonceptiepil,
- het ondergaan van een behandeling met oestrogeen.
Een galgangverstopping, -letsel of -infectie (bacterieel) kunnen tot een ontsteking van de galblaas of de vorming van een abces leiden. De aanwezigheid van galstenen zal overigens de kans op galblaaskanker verhogen. Bovendien zijn er een aantal erfelijke factoren bekend die bij het ontstaan van galblaasaandoeningen een rol spelen.
Behandelen van galblaasaandoeningen
Er zijn een aantal behandelingen mogelijk bij galblaasaandoeningen:
- de galblaas kan worden verwijderd via een conventionele buikoperatie of een laparoscopie (deze behandeling geniet de voorkeur).
- het inbrengen van een (tijdelijke) drain in de galblaas (bij een galblaasontsteking) als je te zwak bent voor een operatie.
- bij kleine galstenen (die alleen uit cholesterol bestaan) kunnen oraal medicijnen worden ingenomen die de stenen (in de loop van maanden of zelfs jaren) laten oplossen.
- Cholesterolstenen kunnen via een katheter in de galblaas ook op worden gelost met MTBE. De stenen lossen dan in enkele dagen op, maar kunnen wel terugkeren.
- Met geluidsgolven de galstenen vergruizen.
- Galblaaskanker kan worden behandeld met radiotherapie (bestraling) en chemotherapie (medicatie).
