Je hart is alleen in staat om doeltreffend bloed door je lichaam pompen als je hartkleppen en je hartspier gezond zijn. De linkerzijde van je hart pompt bloed onder druk door je lichaam. De hartkleppen die aan de linkerkant van je hart zitten zijn de aortaklep en de mitralisklep. Deze twee hartkleppen hebben om die reden het meeste last wanneer er zich problemen voordoen.
Het hart
Je hartspier ligt aan de linkerkant in je borstkas, achter het beschermende borstbeen en tussen je longen. Vanuit je longen wordt er zuurstofrijk bloed naar je hart gevoerd en zal vervolgens door de slagaders door de rest van je lichaam worden gepompt. Door een stelsel van aderen zal uiteindelijk zuurstofarm bloed weer naar je hart terug worden gevoerd en naar je longen worden geleid. De hartspier zelfs krijgt zuurstofrijk bloed aangevoerd door diverse kransslagaders.
Hartklepafwijkingen en -gebreken
Bij hartklepafwijkingen kan er gesproken worden van aandoeningen van de hartkleppen met als gevolg dat de bloedstroom door je hart wordt gestoord. In totaal bevinden zich een viertal hartkleppen in je hart. Deze kleppen zorgen ervoor dat het bloed slechts in één richting kan stromen. De kleppen in je hart zullen zich openen om bloed door te laten en vervolgens weer sluiten (wanneer je hartspier zich samentrekt). Op het moment dat er schade is ontstaan aan één van de hartkleppen dan kan er een geringere hoeveelheid bloed langs stromen. Indien een hartklep daarentegen niet helemaal sluit dan kan het bloed zelfs de verkeerde kant op gaan lekken. In dat geval zal je hart nog harder moeten werken om het bloed door heel je lichaam te kunnen pompen.
Oorzaken van hartklepafwijkingen
Bepaalde hartklepafwijkingen zijn aangeboren, maar andere afwijkingen kunnen eveneens pas later in je leven ontstaan, bijvoorbeeld doordat je ouder wordt, een infectie van de hartbekleding of een hartinfarct. In het verleden was acuut reuma ook een veelvoorkomende oorzaak van schade aan één of meerdere hartkleppen. Vandaag de dag komt dit in ontwikkelde landen vrijwel niet meer voor.
Symptomen van hartklepafwijkingen
In de regel heb je geen klachten als er sprake is van een hartklepafwijking. Soms echter voel je je erg vermoeid en kun je kortademig worden bij lichamelijk inspanning.
Complicaties als gevolg van hartklepafwijkingen
Bij een ernstige afwijking van een hartklep zal je hart minder doelmatig kunnen werken en kan chronisch hartfalen optreden. Daarnaast kan er eveneens een stoornis ontstaan in je hartritme. Bovendien zullen beschadigde hartkleppen extra vatbaar zijn voor ontstekingen, zoals bij bacteriële endocarditis.
Het stellen van de diagnose
Hartklepafwijkingen kunnen bij medisch onderzoek toeval aan het licht komen, maar eveneens worden ontdekt nadat er lichamelijke klachten zijn ontstaan die op een dergelijk probleem duiden. Een arts zal met behulp van een stethoscoop luisteren of er een hartgeruis te horen is. Een dergelijk geruis zal immers een gevolg zijn van bloed dat langs de afwijkende hartkleppen stroomt. Om de elektrische activiteit van je hart te kunnen beoordelen zal er bovendien een ECG worden gemaakt. Verder zal een röntgenfoto van je borst en een Dopplerechocardiogram van je hart worden gemaakt om de situatie nog nauwkeurig in beeld te brengen. Zo zal bijvoorbeeld de stroom van het circulerend bloed zichtbaar worden.
Soorten hartklepafwijkingen
- Mitralisklep- en aortaklepstose: de lobben van een hartklep gaan dan niet meer volledig open waardoor de doorgang wordt vernauwd.
- Mitral- en aortaklepinsufficiëntie: een klep kan niet meer helemaal sluiten zodat bloed terug kan lekken.
Beide hartklepafwijkingen kunnen soms op hetzelfde ogenblik voorkomen bij een hartklep. Mitralisklepprolaps zal dikwijls insufficiëntie veroorzaken. De mitralisklep zal, wanneer deze dicht is, doorbuigen naar achteren met als gevolg dat de hartklep niet meer goed sluit en bloed terug kan lekken.
Behandelen van hartklepafwijkingen
Op het moment dat een hartklepafwijking moet worden behandeld dan worden er dikwijls geneesmiddelen ingezet om je hartslag sterker te maken of om de aanwezige klachten tegen te gaan. Bij ernstige hartklepafwijkingen dan kan er een operatie nodig zijn om de hartkleppen te herstellen of te vervangen. In alle gevallen zal een infectie voorkomen moeten worden en zul je voor de operatie meestal al antibiotica toegediend krijgen.
Vooruitzichten bij hartklepafwijkingen
De vooruitzichten hangen altijd van de soort hartklepafwijking af.
- Aortaklepinsufficiëntie: bij een herstelde- of vervangen aortaklep zijn de vooruitzichten in de regel goed. De levensverwachting zal echter ook afhangen van de leeftijd waarop deze operatieve ingreep plaats heeft gevonden en het type klepprothese dat hierbij is gebruikt.
- Aortaklepstenose: bij een behandelde stenose, nog voordat de hartspier zware schade op heeft gelopen, zullen de vooruitzichten meestal goed zijn.
- Mitralisinsufficiëntie: wanneer de behandeling is gestart voordat het hart ernstige schade op heeft gelopen dan zullen de vooruitzichten vaak goed zijn.
- Mitralisstenose: de vooruitzichten zijn in dit geval eveneens afhankelijk van de leeftijd waarop de operatie ingreep uit wordt gevoerd, maar eveneens van het type hartklep dat hierbij wordt gebruikt.
