Hartspierziekte (cardiomyopathie) is, zoals de naam al aangeeft, een ziekte van je hartspier. Als je lijdt aan hartspierziekte dan zal je hartspier niet goed samentrekken of zich ontspannen. Als gevolg hiervan zal de pompfunctie van je hart achteruitgaan en is er sprake van hartfalen. Je hart is dan niet meer in staat om je bloed goed door je lichaam te pompen. Verder kun je te maken krijgen met hartritmestoornissen als gevolg van hartspierziekte.
Hartspierziekte is chronisch en je hartspier kan:
- verwijd zijn, er is dan sprake van dilaterende cardiomyopathie (DCM),
- verdikt zijn, er is dan sprake van hypertrofische cardiomyopathie (HCM),
- veranderd zijn in bindweefsel, er is dan sprake van restrictieve cardiomyopathie.
Oorzaken van hartspierziekte
De aanleg voor hartspierziekte is in bepaalde gevallen al bij de geboorte aanwezig als gevolg van een erfelijke afwijking. Door middel van een stamboomonderzoek en/of DNA-onderzoek kan worden onderzocht of erfelijkheid een rol speelt in een specifiek geval.
Erfelijkheid is namelijk niet altijd de oorzaak voor het ontstaan van hartspierziekte. Deze kan immers ook ontstaan door een (langdurige) belasting van je hartspier, bijvoorbeeld door:
- een geïnfecteerde hartspier (myocarditis),
- een langdurig verhoogde bloeddruk,
- het langdurig aanwezig zijn van hartritmestoornissen,
- vernauwingen in je kransslagaders,
- afwijkingen aan je hartkleppen,
- diabetes,
- schildklierafwijkingen,
- bepaalde stofwisselingsziekten,
- een langdurig alcoholgebruik,
- een langdurig drugsgebruik,
- radiotherapie (bestraling),
- gebruik van zware geneesmiddelen (zoals bij chemotherapie)
Symptomen van hartspierziekte
De ernst van de hartspierziekte en de symptomen die deze met zich meebrengt, lopen van persoon tot persoon sterk uiteen. De symptomen kunnen zelfs in een bepaalde periode ernstiger zijn dan op andere momenten.
Een aantal veelvoorkomende symptomen bij hartspierziekte zijn:
- vermoeidheid,
- lusteloosheid,
- benauwdheid,
- kortademigheid,
- oedeem (vocht in je lichaam vasthouden),
- ’s nachts dikwijls moeten plassen,
- een onregelmatige hartslag,
- een te snelle hartslag,
- pijn op je borst,
- een licht gevoel in je hoofd,
- duizeligheid,
- (de neiging hebben tot) flauwvallen.
Onderzoek van hartspierziekte
Op het moment dat een cardioloog hartspierziekte vermoedt dan zul je geadviseerd worden om de volgende onderzoeken te ondergaan:
- Het maken van een elektrocardiogram ECG, ook wel een hartfilmpje genoemd,
- Het uitvoeren van een echografie om zo je hartspier en de hartkleppen in beeld te brengen,
- Laboratoriumonderzoek van je bloed naar afwijkende bloedwaarden en het functioneren van je schildklier, je nieren en je lever,
- Het maken van een thoraxfoto: dit is een röntgenfoto van je borstkas.
Daarnaast worden in bepaalde gevallen nog enkele aanvullende onderzoeken gedaan, zoals:
- Holteronderzoek; gedurende 24 uur wordt je hartritme geregistreerd,
- Inspanningstest, ook wel als fietstest bekend,
- isotopenonderzoek om te bepalen welke gedeelten van je hartspier niet voldoende zuurstof krijgen,
- hartkatheterisatie: dit is een onderzoek naar je kransslagaders,
- hartbiopsie: hierbij wordt een klein stukje hartweefsel (biopt) onder een microscoop onderzocht,
- MRI-scan
- erfelijkheidsonderzoek (door middel van stamboom- of DNA-onderzoek)
Behandelen van hartspierziekte
Bij het behandelen van hartziekte zal alle aandacht gericht zijn op de bestrijding van de symptomen en tevens het voorkomen dat de ziekte erger wordt. Zo kan onder andere getracht worden om hartfalen te voorkomen. In de regel gebeurt dit met behulp van medicatie, zoals:
- bloeddrukverlagende middelen,
- antistollingsmiddelen,
- middelen die je hartritme optimaliseren,
- digoxine om je hartslag rustiger, maar tevens krachtiger, te maken
Mogelijke medische ingrepen bij hartspierziekte zijn:
- het plaatsen van een pacemaker of ICD,
- ablatie om hartritmestoornissen te verhelpen,
- myectomie: het weghalen van een klein deel van de tussenwand als deze is verdikt door hypertrofische cardiomyopathie,
- alcoholinjectie: een injectie met alcohol om een wandverdikking te verminderen
In uitzonderlijke gevallen kan echter ook een harttransplantatie uit worden gevoerd. Vaak echter kom je op lange wachtlijst terecht als je in aanmerking komt voor een transplantatie. Bovendien worden er strenge criteria gehanteerd om voor een dergelijke transplantatie in aanmerking te komen.
Er kan soms eveneens een operatie uit worden gevoerd om de oorzaak van hartspierziekte weg te nemen. Hierbij kun je denken aan:
- een hartklepoperatie: bij een slecht werkende hartklep,
- een bypassoperatie: bij vernauwingen in je kransslagaders.
Gezonde leefstijl bij hartspierziekte
Hartspierziekte is chronisch en je dient dan ook een gezonde leefstijl aan te wennen in combinatie met een behandeling met medicatie om te voorkomen dat de ziekte erger wordt.
Algemene regels voor een gezonde leefstijl zijn:
- elke dag genoeg bewegen,
- niet roken,
- gevarieerde voeding die weinig zout en zo min mogelijk verzadigde vetten bevat.
Verder geldt, als je lijdt aan hartspierziekte, dat:
- je niet te veel moet drinken, maar wel dagelijks minimaal anderhalve liter vocht
- geen alcoholhoudende drank drinken,
- naar je lichaam luisteren en niet over je grenzen heengaan,
- rust nemen als je vermoeid bent,
- je energie over de dag leren verdelen.
