Hoogteziekte is een verzameling van symptomen, die kunnen ontstaan zodra je je te snel naar grote hoogtes verplaatst. Hoogteziekte kan al ontstaan vanaf een hoogte van 2500 meter, maar in het gros van de gevallen zul je er pas last van krijgen boven 3500 meter. De individuele gevoeligheid voor hoogteziekte kan van persoon tot persoon dan ook sterk variëren.
Ontstaan van hoogteziekte
Tot ongeveer zes kilometer hoogte zal hoogteziekte enkel optreden als je niet genoeg geacclimatiseerd bent of als je erg gevoelig voor de symptomen bent. Als gevolg van de halvering van de luchtdruk op circa elke 5500 meter, zal een gelijk volume ingeademde lucht op deze hoogte half zoveel zuurstof bevatten. Je lichaam zal echter niet direct in de gaten hebben dat het zuurstofniveau in je bloed anders is geworden. Je lichaam controleert je bloed immers alleen op de hoeveelheid koolzuurgas, (een restproduct dat je uiteindelijk weer uitademt). Bij een verlaagde luchtdruk is er sprake van een verstoring van de balans tussen de opname van zuurstof en de uitstoot van koolzuurgas door je lichaam. Als gevolg van deze verstoorde balans kan een zuurstoftekort ontstaan zonder dat de concentratie aan koolzuurgas in je bloed toeneemt.
Voorkomen van hoogteziekte
Je lichaam heeft een aantal weken nodig om extra rode bloedcellen te produceren. De nieren gaan bovendien, bij een lagere zuurstofspanning, het hormoon erytropoëtine aanmaken dat het rode beenmerg zal stimuleren om meer rode bloedcellen aan te maken. Zodra je lichaam genoeg geacclimatiseerd is, kun je in principe voor een onbepaalde tijd op grotere hoogte vertoeven.
Vanaf een hoogte van ongeveer zes kilometer is dit echter niet meer het geval. Op bijvoorbeeld een hoogte van circa 8000 meter kan zelfs een goed geoefende, en volledig geacclimatiseerd, persoon slechts enkele dagen verblijven. De hoogte van negen kilometer wordt als een absolute bovengrens aangehouden waarop je als mens in leven zou kunnen blijven.
Symptomen van hoogteziekte
De symptomen van hoogteziekte zijn onder te verdelen in mild en ernstig. Milde symptomen zijn ondermeer:
- duizeligheid,
- lichte hoofdpijn,
- slapeloosheid,
- misselijkheid,
- verminderde eetlust,
- een gevoel van onbehagen.
De situatie zal ernstiger worden op het moment dat deze klachten erger worden.
Oorzaak van hoogteziekte
De oorzaak van hoogteziekte ligt in het feit dat je lichaam zich niet snel genoeg aan kan passen aan de ijle lucht op grotere hoogte. Bergbeklimmers hebben om die reden vaker met symptomen van hoogteziekte te maken dan bijvoorbeeld mensen die in de bergen woonachtig zijn. Deze mensen woont namelijk al heel hun leven op deze hoogtes zonder veel problemen hiervan te ondervinden.
Behandelen van hoogteziekte
Milde symptomen van hoogteziekte kunnen doorgaans worden voorkomen door gedurende één tot twee dagen je niet op grotere hoogtes te begeven. Zo krijgt je lichaam immers de kans om zich aan de hoogte aan te passen. Wanneer je last krijgt van ernstige symptomen dan rest er slechts één optie, namelijk weer afdalen. Door te dalen met 500 tot 1000 meter zul je vaak al verlichting voelen van je klachten.
Medicatie bij hoogteziekte
Om hoogteziekte te bestrijden kan er in bepaalde gevallen ook gebruik worden gemaakt van een medicijn met de naam Diamox (met als werkzame stof Acetazolamide). Dit middel bestrijdt de milde symptomen van hoogteziekte. Wanneer je veel klachten hebt zal dit medicijn slechts korte tijd zijn werk doen en bovendien de symptomen slechts in beperkte mate voorkomen.
Door het middel zal je lichaam in staat zijn om zich sneller aan de grote hoogte aan te passen. Dit is overigens geen manier om het effect van een verblijf op grote hoogte teniet te doen. Daarnaast zal het middel pas een aantal uren na toediening gaan werken waardoor je niet in korte tijd verlichting van je klachten kunt verwachten. Indien meteen afdalen niet mogelijk is dan kan Diamox wel als noodmaatregel worden gebruikt.
Meteen als je last krijgt van mogelijke symptomen van hoogteziekte dien je te starten met het gebruik van de medicatie. Hierbij dien je je strikt aan de voorschriften te houden en kun je beter enige tijd wat lager verblijven. Vooral gedurende de nachten is een verblijf op minder grote hoogte aan te raden als je last hebt van hoogteziekte. Naast het middel Diamox kun je ook een pijnstiller gebruiken als je hoofdpijn hebt, of een middel dat om je misselijkheid tegen te gaan.
Gevaar van hoogteziekte
Op het moment dat al deze middelen niet helpen om de symptomen van hoogteziekte te verlichten, of worden de klachten alsmaar erger, dan is het zaak om zo snel mogelijk af te dalen. Pas als de klachten volledig zijn verdwenen kun je trachten om verder te klimmen. Dit dien je uiteraard met veel voorzichtig te doen. In het geval van een ernstige vorm van hoogteziekte kun je alleen je leven redden door de afdaling in te zetten tot je een hoogte van 2500 meter hebt bereikt.
