Je wervelkolom is opgebouwd uit wervels en tussenwervelschijven die bij elkaar worden gehouden door middel van banden, spieren en pezen. Door (nog) onbekende oorzaak kan er echter een uitstulping van één van de tussenwervelschijf ontstaan (een hernia). Vaak bevindt zich een hernia onder in je rug en kan druk uitoefenen op een zenuwbaan, maar deze ook prikkelen of zelfs irriteren.
Symptomen van een hernia
Een hernia kan pijn veroorzaken in één been (sporadisch ook in beide benen als de hernia zich precies in het midden zit). Deze pijn kan uitstralen naar je onderbeen, en in bepaalde gevallen zelfs tot aan je voet. In alle gevallen zul je last hebben van een scherpe pijn. Deze pijn wordt erger, of wordt opgeroepen, door het aannemen van bepaalde houdingen of het maken van bepaalde bewegingen. Daarnaast kan hoesten, niezen of persen, de pijn bij een hernia oproepen of verergeren.
Een groot aantal mensen dat last hebben van een hernia hebben eveneens te kampen met pijn onder in hun rug. Verder kan er als gevolg van een hernia krachtverlies in een been ontstaan of kun je een gevoel hebben alsof het betreffende been slaapt.
Hoe ontstaat een hernia?
Tot op heden is het nog niet duidelijk hoe een hernia ontstaat. Wellicht dat overbelasting de oorzaak van de klachten kan zijn. Hiervoor zijn echter (nog) geen medische bewijzen gevonden.
Er zijn mensen die ernstige klachten hebben van een hernia, terwijl er op een röntgenfoto of een scan niets abnormaals te zien is. Anderen hebben juist geen klachten, terwijl er deze beelden wel duidelijk een hernia kan worden vastgesteld. Er bestaat dus niet in alle gevallen een verband tussen de symptomen en de aanwezigheid van een hernia op de foto of scan.
In de volgende gevallen wordt vaak besloten om een röntgenfoto of een scan te maken:
- Wanneer er wellicht een andere oorzaak voor de pijn aanwezig is.
- Wanneer je arts een operatieve ingreep overweegt om een hernia te verhelpen.
Tips bij een hernia
Op het moment dat je een hernia hebt dan is het zaak om zoveel mogelijk te blijven bewegen. Je moet dan proberen om ook zoveel mogelijk door te gaan met je dagelijkse bezigheden. Hierbij dien je echter wel houdingen en bewegingen te vermijden die hevige pijn veroorzaken.
Wanneer je gaat liggen dan kies je het beste de minst pijnlijke houding, zoals:
- op je rug met enkele kussens onder je knieën,
- op je zij met je benen half opgetrokken.
Zodra liggen de minst pijnlijke houding blijkt te zijn dan kun je voor korte tijd bedrust houden. Toch dien je ook dan wel regelmatig uit bed te komen. Dit doe je door eerst op je zij te gaan liggen en vervolgens je benen over de bedrand te steken. Tenslotte druk je jezelf met allebei je armen zijdeling omhoog. Om weer te gaan liggen maak je deze bewegingen in omgekeerde volgorde.
Dagen achtereen in je bed blijven liggen heeft geen zin omdat je spieren dan juist zwakker worden en het herstel zal worden vertraagd. Indien het je niet lukt om in beweging te komen, dan kun je begeleiding vragen van een fysiotherapeut.
Geneesmiddelen bij een hernia
Wanneer je hernia veel pijn veroorzaakt, kun je pijnstillende geneesmiddelen, zoals paracetamol, gebruiken. Het beste slik je deze op vaste tijden, zelfs wanneer je geen pijn hebt, voor de duur van enkele dagen. Probeer vervolgens of je geleidelijk de pijnstillers af kunt bouwen.
Indien paracetamol niet, of niet voldoende, helpt dan kun je zogenaamde NSAID’s, zoals ibuprofen, diclofenac of naproxen gebruiken volgens de aangegeven dosering. Als je echter een grotere kans hebt op maagklachten, dan dien je ook een maagbeschermer te gebruiken. Wanneer je lijdt aan hart-, vaat- en nieraandoeningen, of als je ouder bent dan 70 dan dien je extra voorzichtig te zijn met het gebruik van NSAID’s.
Het verloop van een hernia
Doorgaans zullen de klachten van een hernia geleidelijk afnemen en vaak volledig verdwijnen. Na zes tot twaalf weken ben je doorgaans weer klachtenvrij en kun je je weer als vanouds bewegen. Soms verdwijnen echter alleen de beenklachten, terwijl de pijn in je rug blijft of terugkeert. Indien je eenmaal een hernia hebt gehad dan kunnen de klachten later terugkeren.
Doorverwijzing naar een specialist
Als je klachten snel erger worden of niet (genoeg) zijn verminderd na circa zes weken dan kun je worden doorverwezen naar een specialist. Deze kan dan, na verder onderzoek, bepalen of een operatie de situatie kan verbeteren. Vaak geldt: hoe ernstiger je klachten, hoe groter de kans dat een operatie verbetering geeft.
Zoek bij een hernia direct medische hulp als:
- je opeens krachtverlies hebt in je been;
- er een doof gevoel optreedt in je liezen en rondom je anus;
- je niet meer kunt plassen;
- je je plas niet meer op kunt houden.
