Een hernia (ook wel Hernia Nuclei Pulposi genoemd) is een uitstulping van de tussenwervelschijf. De uitstulping kan op een zenuw drukken, en hierdoor ontstaat er een zeer pijnlijk gevoel. Ten onrechte wordt het begrip hernia vaak als synoniem gebruikt voor een rughernia, maar het zijn niet een en dezelfde. Een rughernia is een soort hernia. Andere veelvoorkomende hernia’s zijn:
- Navelbreuk
- Liesbreuk
- Littekenbreuk
- Middenrifbreuk
- Nekhernia
Uiterlijke en lichamelijke kenmerken
Aangezien er verschillende soorten hernia’s zijn (in totaal zijn er zo’n twintig verschillende soorten), zijn de klachten en symptomen ook verschillend. De meest voorkomende klacht is echter wel een pijn in de onderrug, die uit kan stralen naar de benen en billen. Soms straalt de pijn zelfs tot onder de knie en in de voeten. Vaak krijg je in combinatie met deze pijn ook te kampen met krampen in de spieren. Om dit te voorkomen, neem je automatisch een andere houding aan, waardoor je op een gegeven moment wat voorovergebogen komt te staan of naar links of rechts gaat overhellen. Een hernia blijft vaak lang aan de orde, omdat de intensiteit van de pijn steeds afwisselt. Op een moment heb je veel pijn, en op een ander moment nauwelijks. De rugklachten verdwijnen zelfs in de meeste gevallen na een tijd – de kans bestaat dat de klachten in de benen echter niet verdwijnen. Een ingreep kan daarom nog steeds nodig zijn.
Er zijn nog andere symptomen die erop wijzen dat je een hernia hebt. Als je moet persen, niezen of hoesten, wordt de pijn een stuk erger. Daarnaast kunnen je peesreflexen verminderen, en kan je minder goed bukken of met je vingers naar de grond komen dan je eerder kon (je hebt in dat geval te maken met een verminderde vinger-bodemafstand). Bovendien wordt de pijn een stuk erger als aan de bewuste zenuw wordt getrokken: dit kan je testen door de proef van Lasègue uit te voeren. De proef van Lasègue bestaat eruit dat je de bewuste zenuw gaat oprekken. Zo kan je bijvoorbeeld op je rug gaan liggen en je pijnlijke been proberen te strekken. Als de pijn erger wordt, heb je waarschijnlijk te maken met een hernia.
De behandeling van een hernia
Zoals eerder gezegd, is het goed mogelijk dat de klachten op een gegeven moment afnemen en zelfs geheel verdwijnen. Dit zou binnen acht weken moeten gebeuren. Als dit niet het geval is, kan besloten worden tot behandeling van de hernia. Dit kan op twee manieren: fysiotherapie, of een operatie.
De fysiotherapie
Fysiotherapie is meestal de eerste keus. De hernia zal blijven bestaan, maar de fysiotherapeut zal door middel van oefeningen en massages proberen de klachten te laten verdwijnen. Het is daarom ook erg belangrijk om te blijven bewegen. Je fysiotherapeut kan gerichte oefeningen voorschrijven en je met de oefeningen helpen, zodat je de spieren in je romp kan verstevigen. Het is absoluut niet aan te raden om op bed te blijven liggen, omdat dan juist de spieren verzwakken waardoor het langer gaat duren voordat je van je hernia kunt herstellen. Het is bovendien aan te raden om niet al te lang in één dezelfde houding te gaan liggen of blijven zitten. Maar maak geen plotselinge bewegingen die onnatuurlijk zijn. Hierdoor kan juist de pijn namelijk weer aangewakkerd worden. Mocht de fysiotherapie niet voldoende zijn om de klachten en pijn weg te nemen, kan worden besloten tot het voorschrijven van medicijnen. Dit kunnen pijnstillers zijn, maar ook ontstekingsremmers en spierontspanners.
De operatie van een Hernia
Op het moment dat na de fysiotherapie en de medicijnen de klachten nog steeds aanhouden, of zelfs verergeren en je in steeds meer lichaamsdelen de pijn voelt uitstralen, kan gekozen worden tot opereren. Het is een vrij standaard operatie, aangezien er op jaarbasis zo’n elfduizend herniaoperaties worden verricht in België. Als er wordt geopereerd, wordt de uitstulping verwijderd door een kleine snede te maken. De risico’s van de operatie zijn daardoor aanzienlijk verminderd (aangezien je veel minder bloed verliest), en je houdt er geen grote lelijke littekens aan over. Bovendien wordt het omliggende weefsel nauwelijks of in het geheel niet beschadigd. Infecties komen nauwelijks voor, en daardoor kan je binnen een week meestal het ziekenhuis alweer verlaten.
Na de operatie is het echter wel van belang dat je wordt behandeld door een fysiotherapeut. Je moet namelijk aanleren hoe je je rug weer belastbaar kunt maken, en hoe je weer goed rond kan lopen. In principe kunnen zelfs zwangere vrouwen geopereerd worden om een hernia te laten verwijderen. Het verschilt van geval tot geval wanneer je na de operatie weer je dagelijkse werkzaamheden kunt hervatten.
