De keelamandelen worden in de medische wereld ook vaak aangeduid als Tonsillae palatinae of tonsillen. Je amandelen zijn gelegen aan het begin van de keelholte. Vaak kun je de keelamandelen zien zitten in de zogenaamde amandelnissen, in de vorm van witte substanties aan beide zijden van de tong en de huig, als iemand zijn mond wijd opendoet.
Wat zijn keelamandelen?
Amandelen bij kinderen, tussen de drie en de tien jaar, zijn over het algemeen groot en nemen nog in omvang toe tijdens de puberteit. Na de puberteit zullen de keelamandelen echter weer kleiner worden en bij het gros van de volwassen mensen zullen keelamandelen dan ook klein en onopvallend zijn. In sommige gevallen zijn de amandelen zelfs zo klein geworden dat ze niet meer zichtbaar zijn.
De keelamandelen bevatten voor het overgrote deel lymfoïd weefsel en bestaan verder uit diepe crypten (inhammen). Amandelen vormen een onderdeel van het lymfevatenstelsel evenals van de ring van Waldeyer. Kortom: de amandelen behoren tot collectie van afweercellenbevattende structuren die in de vorm van een ring rond de ingang van je maag-darmkanaal zijn gelegen.
De werking van de amandelen
De meest voorname taak van de amandelen is het tegenhouden van ziekteverwekkers, zoals virussen en bacteriën, en deze daarna te elimineren. Op die manier helpen de amandelen mee bij het voorkomen van infecties in het lichaam. Indien er zich op een bepaald moment extreem veel ziekteverwekkers in het lichaam aanwezig zijn dan zullen de amandelen helaas niet altijd even goed in staat zijn om hun taak uit te voeren met als gevolg dat ze zelf geïnfecteerd raken.
Volwassenen en een amandelontsteking
Het feit dat het immuunsysteem in de loop der tijd steeds beter weet om ziekteverwekkers te herkennen en uit te schakelen, wil echter nog niet per definitie zeggen dat een volwassen mens geen ontsteking aan de amandelen kan ontwikkelen.
Bij een volwassene is een dergelijke amandelontsteking over het algemeen dan ook het gevolg van een virale infectie (zoals bij een verkoudheid) of ten gevolge van de ziekte van Pfeiffer. Maar ook bacteriën of schimmels kunnen een infectie veroorzaken aan de amandelen. Dergelijke ontstekingen komen trouwens niet enkel en alleen voor in de keel- van een volwassen persoon, maar even goed in de neusamandelen. Bij sommige personen zal een amandelontsteking steeds weer terug kunnen keren en voor klachten kunnen zorgen.
Symptomen van een amandelontsteking
Een ontsteking van de keelamandelen kan niet op zichzelf staand zijn maar samengaan met een keelontsteking. In de medische wereld wordt een dergelijk fenomeen vaak met de term angina aangeduid. De aandoening angina dient echter niet te worden verward met angina pectoris (een hartaandoening).
Een acute ontsteking van de amandelen in je keel kan voor verschillende klachten zorgen zoals:
- Een (hevige) pijn in je keel,
- problemen tijdens het slikken,
- hoofdpijn,
- (niet regelmatig) snurken,
- Een verhoogde lichaamstemperatuur (koorts).
Dit scala aan symptomen zal zich in de loop van één tot anderhalve dag openbaren. Zowel bij kinderen als volwassenen met een amandelontsteking is het mogelijk dat deze vervelende ontsteking steeds weer terugkomt en in bepaalde gevallen zich zelfs meerdere keren per jaar aan zal dienen.
Amandelontsteking bij baby’s en jonge kinderen
Bij een baby, maar eveneens bij een kindje dat nog erg jong is, zal het in de regel niet meevallen om te achterhalen wat er met het kleintje mis is. Het enige dat je weet is dat je kindje zich niet lekker voelt en dat het kleine lichaampje vecht tegen een horde ziektekiemen. Een symptoom zoals het niet willen eten en/of drinken zou er dan ook kunnen duiden dat je kleintje pijn in de keel heeft als het een slikbeweging maakt.
Behandelen van een amandelontsteking
Natuurlijk zal de onderliggende oorzaak van de amandelontsteking bepalend zijn voor het soort behandeling dat in gang dient te worden gezet. Als je bijvoorbeeld te maken hebt met een bacteriële infectie van de amandelen dan kan een antibioticum in worden gezet om de ziekteverwekkers te lijf te gaan. Bij een virale infectie van de amandelen zal een dergelijk middel echter helemaal geen effect hebben.
Bij telkens terugkeren ontstekingen van de keelamandelen kan worden besloten om deze operatief te verwijderen. In de medische wereld wordt een dergelijke operatieve ingreep ook vaak aangeduid als een tonsillectomie, terwijl in de volksmond vaker wordt gesproken van het knippen, of pellen, van de amandelen. Tijdens deze ingreep zal een keel-, neus en oorarts (KNO-arts de amandelen geheel of gedeeltelijk uit je keelholte verwijderen.
