Iedereen heeft er waarschijnlijk wel eens last van (gehad): gezwollen voeten. Gezwollen voeten kunnen tal van oorzaken hebben. Vaak is het onschuldig, zoals wanneer het erg warm is of wanneer er sprake is geweest van afknelling door bijvoorbeeld strakke sokken of schoeisel. Ook bij een blessure of zwangerschap is vochtophoping (want dat is de zwelling feitelijk) een normaal verschijnsel. In die gevallen is er een duidelijk direct verband aan te wijzen. Maar er kunnen ook ernstiger dingen aan ten grondslag liggen. We noemen een aantal oorzaken en bespreken deze daarna.
Oorzaken van gezwollen voeten
Meestal normaal bij:
- Warmte of beknelling
- Zwangerschap
- Blessure
- Medicijngebruik
Ernstigere oorzaken:
Warmte niet goed afvoeren
Lastig, maar tamelijk onschuldig. Warmte zorgt voor een stagnatie van de bloedsomloop, waardoor het lichaam de warmte niet goed meer kwijt kan. Dit zorgt uiteindelijk voor een ophoping van vocht die zich manifesteert onderin het lichaam – dus de voeten en de benen. Je merkt het wanneer je schoenen gaan knellen of je benen wat stram en strak gaan aanvoelen. Mensen met overgewicht hebben sneller last van de warmte, dus ook sneller last van gezwollen voeten.
Zwangerschap en vocht vasthouden
Sommige vrouwen krijgen in de laatste maand van hun zwangerschap last van gezwollen voeten. Ook hier is meestal sprake van een onschuldig symptoom. Namelijk van het feit dat aan het einde van de zwangerschap het lichaam moeite heeft met het afvoeren van vocht; dit is vrij normaal. Vooral bij vrouwen die ruim boven de dertig jaar oud zijn. Als gezwollen voeten gepaard gaan met andere klachten, is het altijd verstandig om de huisarts te raadplegen.
Gezwollen voeten door blessure
Bij een blessure aan de voet, zoals het verzwikken of verstuiken van de enkel, kan er ook sprake zijn van een opgezwollen voet. Als gevolg van verzwikken (verrekken van banden) of verstuiken(deels of geheel ingescheurd) gaat de voet zwellen. Dit kan in ernst verschillen en wordt gedurende tijd erger en de gezwollen voet zwakt meestal na enige tijd (meestal een paar dagen) wel weer af.
Medicijngebruik
Bepaalde medicijnen hebben invloed op de bloedsomloop, of bijvoorbeeld je nieren, waardoor vochtophoping in de benen of voeten kan ontstaan. Soms gaat het om een bijwerking die geleidelijk kan verdwijnen, of de klachten stoppen wanneer er gestopt wordt met de medicatie of de kuur. In een bijsluiter kun je lezen welke bijwerkingen veel of minder vaak voorkomen bij een bepaald medicijn. Je krijgt ze maar zelden allemaal! Heb je een klacht die niet beschreven staat in de bijsluiter en die is opgetreden bij het gebruik van het middel, informeer dan altijd je huistarts.
Trombosebeen
Een trombosebeen is een redelijk ernstige aandoening en hiermee moet je altijd naar de huisarts. Het is niet direct levensbedreigend, maar kan wel ernstige gevolgen hebben als hier niet passend op wordt ingegrepen.
De symptomen van trombosebeen zijn
- een tamelijk plotselinge zwelling van één been
- het been voelt zwaar of is pijnlijk
- het been vertoont een verkleuring (rood tot blauw)
Voorbode of gevolg van wondroos
Wondroos is een heel vervelende huidinfectie die op diverse plekken kan voorkomen, maar ook voorkomt in het onderbeen, dit kan een zwelling veroorzaken. Bij wondroos zie je vaak rode plekjes en ook blaasjes of blaren. Het is een bacteriële infectie en gaat meestal gepaard met koorts. Gezwollen voeten kunnen ook een teken zijn dat er een wondje geïnfecteerd is en dat wondroos op komst is. Wees dus te allen tijde alert als je een zwelling in je voet of been waarneemt in combinatie met de genoemde, zichtbare symptomen en verhoging of koorts.
Hart-, lever-, nieraandoeningen
Aandoeningen aan hart, lever of nieren kunnen oedeem veroorzaken. Hierbij is vochthuishouding in onbalans geraakt en dit resulteert in vochtophoping onderin het lichaam en dat zijn dus benen en voeten. Gezwollen voeten kunnen dus in sommige gevallen duiden op problemen aan het hart, de lever of de nieren.
De huisarts kan verder kijken
Heb je regelmatig last van gezwollen voeten, zonder dat de eerste oorzaken uit onze lijst van toepassing zijn, dan is het verstandig om er door je huisarts naar te laten kijken. Het is lang niet altijd het geval dat er iets ernstigs aan ten grondslag ligt, maar je kunt altijd beter het zekere voor het onzekere nemen bij gezwollen voeten. Houd vooral in de gaten of er andere symptomen voelbaar en zichtbaar zijn, bij meer symptomen dan alleen zwelling is er vaak ook iets meer aan de hand.
