Iedereen heeft het eens in zijn leven weleens ervaren; jeuk en velletjes in je wenkbrauwen. Normaal gesproken hoeft jeuk en een incidenteel los velletjes geen indicatie te zijn van een serieus probleem. We vervellen allemaal en bij de een is dat nou eenmaal wat mee of wat duidelijker dan bij een ander. Het wordt een ander verhaal als er sprake is van een terugkerend ‘probleem’. Zeker als dit gepaard gaat met een aanhoudende jeuk en ‘velletjes’ die loslaten. In veel gevallen is er dan sprake van een vorm van eczeem die ook bekend staat als seborroisch eczeem.
Eczeem komt voor in verschillende varianten. Het is een chronische huidaandoening van de opperhuid. In veel gevallen is eczeem een allergische reactie. De typische symptomen zijn de volgende:
- Aanhoudende jeuk
- Vorming van blaasjes met vocht (vesticulae) of pus (pustulae)
- Geïrriteerde huid (lokaal) eventueel in combinatie met een lichtrode verkleuring
De kenmerkende blaasjes zijn over het algemeen niet dik en drogen naar verloop van tijd op waarna ze loslaten (velletjes). In sommige gevallen kunnen zich korsten en/of schilfers vormen. Eczeem kan een behoorlijke belemmering vormen in het dagelijks leven als er sprake is van eczeem in het gezicht. Soms is de gevoeligheid voor eczeem erfelijk bepaald. Het komt niet alleen voor bij volwassenen, ook baby’s kunnen er last van hebben, we hebben het dan over dauwworm. In een later stadium hebben we het over constitutioneel eczeem. Bekende plekken die kunnen worden aangetast door eczeem zijn met name de ellenbogen, knieën, polsen en de nek. In mindere mate treffen we eczeem aan in het gezicht, de buik en handen. Opvallend genoeg hebben mensen die last hebben van eczeem ook een grotere kans op andere ziektes die in de basis terug te leiden zijn tot een bepaalde mate van overgevoeligheid:
- Astma
- Hooikoorts
- Darmklachten
- Rhinitis
- Conjunctivitis (oogontsteking)
Bij de behandeling van eczeem zal er in de eerste instantie worden getracht om de symptomen te bestrijden. Dit gebeurt in de meeste gevallen met corticosteroïden. Dat dit slechts symptoomonderdrukking is moge duidelijk zijn, een dergelijke behandeling richt zich niet op de bestrijding van de oorzaak.
Er zijn verschillende soorten eczeem te onderscheiden:
- Constitutioneel eczeem
- Allergisch contacteczeem
- Asteatotisch eczeem
- Eczema herpeticum
- Hypostatisch eczeem
- Seborroïsch eczeem
- Acrovesiculeus eczeem
- Nummulair eczeem
Constitutioneel eczeem
De vorm van eczeem wordt ook wel atopisch eczeem genoemd en is vaak genetisch bepaald. De meest voorkomende plekken op het lichaam waar deze vorm van eczeem wordt aangetroffen is de ellenboog en de knie. In veel gevallen is de oorzaak terug te leiden tot overgevoeligheid voor bepaalde voeding soorten. In veel gevallen merk je zelden dat je voor bepaalde ingrediënten gevoelig bent. Er is als het ware sprake van een sluimerend verloop met weinig tot geen daadwerkelijke symptomen.
Allergische contacteczeem
Eczeem valt in deze categorie. Allergisch contact eczeem wordt in nagenoeg alle gevallen veroorzaakt door externe factoren. Denk bijvoorbeeld aan een metaalallergie. Ook beroeps eczeem valt in deze categorie. Ook het (te) vaak gebruik maken van zeep en andere reinigingsmiddelen kan allergisch contacteczeem veroorzaken.
Asteatotisch eczeem
De vorm van eczeem heeft kenmerkende droge huidschilfers die in de meeste gevallen worden veroorzaakt door uitdroging. Met name ouderen kunnen hiermee te maken krijgen. Doordat de huid bij het ouder worden minder goed in staat is om vocht vast te houden kunnen huidklachten ontstaan.
Eczema herpeticum (Kaposi):
Het herpes simplexvirus is een bekende veroorzaker van eczeem. Tegen een besmetting met het herpesvirus is weinig te doen. De behandeling van dit type eczeem is vaak gericht om het verminderen van de klachten.
Hypostatisch eczeem:
Dit type eczeem onstaat vaak aan de onderbenen als gevolg van een (te) grote ophoping van vocht.
Seborroïsch eczeem:
Dit is een schilferige aandoening van de huid. In veel gevallen wordt dit veroorzaakt door de aanwezigheid van een gist. De plaatsen die met name worden aangetast zijn de hoofdhuid (op de schedel), de neus, wangplooien en de wenkbrauwen.
Acrovesiculeus eczeem
Deze vorm van eczeem komt het meeste voor. Het kenmerkende zijn de kleine blaasjes aan handen en voeten.
Nummulair eczeem:
Hardnekkig te bestrijden eczeem met grote schilferende afwijkingen, vaak verspreid over een groter gebied..
In algemene zin kan je stellen dat er sprake van een overgevoeligheid voor een of meerdere situaties:
- voedsel overgevoeligheid / voedselintolerantie
- toxische belasting zoals inentingen, medicatie, oplosmiddelen, kleur of verfstoffen
- Een verstoort darmmilieu (dysbiose) of de aanwezigheid van een schimmel of gist in de darmen
- uitdroging
- Langdurige tress en angst kunnen eczeem ook activeren
Behandeling
In de meeste gevallen zal eczeem worden behandeld door de symptomen te bestrijden. Normaliter door middel van het lokaal aanbrengen van een crème met corticosteroïden. Dit werkt in de meeste gevallen goed, de symptomen zoals de vorming van blaasjes en jeuk worden goed bestreden, het is echter geen blijvende oplossing, immers de oorzaak wordt niet aangepakt.
Voor die gevallen waarbij er een groot oppervlakte is aangetast en waarbij sprake is van een grote sociale belemmering (bijvoorbeeld door eczeem in het gezicht) kan er gekozen worden voor een andere manier van behandelen.
Een behandelprotocol bestaat dan uit het afnemen van een voedsel-intolerantietest. Daarnaast kan er gekozen worden voor een ontlastingsonderzoek. Beiden onderzoeken hebben tot doel de oorzaak van de allergische reactie te achterhalen. Op basis van de onderzoeksresultaten kan dan een behandelprogramma worden opgesteld waarbij de voeding wordt besproken en ook manieren om de eventueel aanwezige stress te bestrijden. In de meeste gevallen heeft een dergelijke aanpak succes omdat de oorzaak wordt bestreden. Naast de adviezen op basis van het onderzoek wordt ook altijd aangeraden om voldoende vitamine D te gebruiken, net als visolie. Beide voedingssupplementen versterken het natuurlijke afweersysteem.