Iedereen overkomt het weleens, kramp in de benen, bijvoorbeeld in bed tijdens het wakker worden of tijdens een wandeling. In veel gevallen is het hooguit hinderlijk en heeft het verder geen gevolgen. Maar wat als het regelmatig gebeurt en die kramp lang aanhoudt? En wat kan je zelf doen aan kramp in de benen.
Wat is kramp?
Spierkramp is in feite niks anders dan een spier die zich aanspant zonder noemenswaardige aanleiding en zich feitelijk niet direct ontspant. Een klassieke kramp begint en eindigt dus met het samentrekken van verschillende delen van de spier. Dit verschijnsel kan zich onder elke omstandigheid voltrekken, dit kan tijdens een ruststand, maar ook tijdens inspanning optreden. In de ontspanningsfase, wanneer de spier dus verslapt is de spier minder gevoelig voor een nieuwe impuls, is de kans op een nieuwe verkramping minder aanwezig. Indien het fenomeen van kramp vaak plaats vindt, met name ‘s nachts kan je gebruik maken van medicatie die de ontspanningsfase van de betreffende spieren verlengt.
Onder normale condities duur een gewone (spier)kramp maximaal enkele minuten, voor veel mensen is dat al voldoende om flinke pijn te ervaren. Bij gezonde mensen is kramp een normaal verschijnsel, ook tijdens de slaap. Als het echter frequenter voorkomt is het raadzaam om de huisarts te raadplegen. In incidentele gevallen kan er sprake zijn van een neuromusculaire ziekte. De oorzaak van gewone (nachtelijke) spierkrampen is vooralsnog niet bekend.
Spierkramp: oorzaak onbekend
Over de oorzaken van spierkramp wordt veel gediscussieerd. Een gangbare theorie is dat spierkramp optreedt als een spier die al is ingekort wordt gestimuleerd om samen te trekken. Met name in de nachtelijke uren, tijdens de slaap, is de kans groter door de specifieke slaaphouding. Doordat de knieën licht zijn opgetrokken en de voeten iets naar beneden wijzen, is de kuitspier relatief kort. Hierdoor kan kramp eenvoudig optreden. Door rek- en strekoefeningen te doen voor het slapen gaan kunnen dergelijke krampen eenvoudig worden voorkomen.
Spierkramp: Secundaire oorzaken en externe factoren
Onder bepaalde omstandigheden spelen externe factoren een rol bij het ontstaan van (spier)kramp in de benen. Enkele voorbeelden zijn:
- Kramp kan ook ontstaan als bijwerking van medicijngebruik. Enkele bekende voorbeelden zijn: plastabletten, nifedipine, cimetidine, salbutamol, statinen, tertubaline, lithium, clofibraat, fenothiazines and nicotinezuur.
- Een te grote (bewuste) inspanning van de spieren.
- Uitdroging.
- Veranderingen in de zoutwaarde in het bloed kunnen ook krampen veroorzaken.
- Mensen die een nierdialyse ondergaan kunnen te maken krijgen met spontane krampen in de benen.
- Zwangerschap – met name in het laatste stadium.
- Een onbehandelde traag werkende schildklier
- Perifere vasculaire aandoening zorgt voor vernauwing van de bloedvaten in de benen waardoor kramp kan ontstaan
- Overmatige alcoholconsumptie.
Bij de bovenstaande aandoeningen is kramp in de benen slechts een symptoom. Als er dus verder geen noemenswaardige klachten zijn kan je de conclusie trekken dat er geen dieperliggende oorzaak voor de krampen is.
Overigens is beenkramp niet hetzelfde als het fenomeen van ‘rusteloze benen’ ook wel bekend als ‘restless legs’. Hierbij voelen de benen ongemakkelijk aan en je kan een vorm van tintelen ervaren in je benen. Dit is een vrij onschuldige aandoening die eenvoudig kan worden verholpen door veel beweging te nemen.
Spierkrampen zijn vervelend, als er echter geen andere symptomen zijn, is het vrij onschuldig. Het grootste gedeelte van de mensen die er last van hebben ervaart het als vervelend maar vaak wordt er geen behandeling voor gezocht. Het is hooguit ‘lastig’ omdat het de nachtrust verstoord. Wel is het mogelijk om met enkele eenvoudige tips de hinder ervan te beperken:
- Magnesium Een tekort aan magnesium (zout) kan krampen tot gevolg hebben. Zout is zonder meer belangrijk en een sterke wijziging van de zoutwaarden kan leiden tot kramp in de benen. Gebruik desgewenst voedingssupplementen om de tekorten aan te vullen.
- Apotheek Gebruik Hydrokine om de spieren beter te helpen ontspannen. Dit is een spierverslapper die de prikkeling vanuit de hersenen onderbreekt, hierdoor blijven de spieren langer in de ontspanningsfase waardoor kramp minder kans krijgt. Voor Hydrokine is geen recept nodig.
- Vocht. Drink voldoende vocht zoals water en gebruik alcohol met mate.
- Slaaphouding. Door je eigen slaaphouding te verbeteren kan je ervoor zorgen dat je voeten hoger liggen dan je hoofd, hierdoor stroomt er minder bloed naar je benen.