Hoe mooier we onszelf maken, hoe lelijker de planeet wordt. Plastic verpakkingen, chemische bestanddelen, hormoonverstoorders, bewaarmiddelen … doen meer kwaad dan goed en horen eigenlijk niet thuis in je badkamer. Maak plaats voor de nieuwe generatie biobeautyproducten.
Beter voor je huid?
De traditionele chemische formules in onze shampoos, dagcrèmes en make-up worden steeds vaker kritisch onder de loep genomen. Het idee dat wat je op je huid smeert meteen in de bloedsomloop komt en schadelijk kan zijn op lange termijn (vanwege hun persistentie en de bioaccumulatie van de chemische stoffen; ze gaan moeilijk weg, zeg maar) en dat het allergieën en irritaties zou opwekken, alzheimer kan stimuleren of zelfs kanker triggeren, doet ons vaker naar ‘cleanere’ schoonheidsproducten grijpen.
Wat zijn nu die schadelijke ingrediënten voor de huid? Anne Poelmans van Bio’ty Lab legt uit: ‘Enerzijds heb je de petrochemische stoffen (ftalaten, paraffine, minerale oliën, glycolen PEG en PPG) en anderzijds de synthetische componenten (parabenen, synthetische geuren en kleuren, sulfaten zoals het alomtegenwoordige natriumlaurylsulfaat, formaldehyde, ethanolamines DEA en TEA, tetranatrium EDTA, siliconen, pesticiden of genetisch gemanipuleerde gewassen, ggo’s). Sulfaten vind je vooral in schuimende producten. Harde detergenten en oppervlakteactieve stoffen mogen dan wel lekker schuimen, ze benemen de huid haar waardevolste beschermingsbarrière, namelijk de bovenste huidlaag met oliebarrière, de sleutel om vocht vast te houden in de huid.
Biologische cosmetica zijn veel minder agressief, zodat de huid niet constant meer olie hoeft te produceren om te compenseren. Als gevolg daarvan herstelt de huid zichzelf van nature en heb je geen uitgedroogde, trekkerige huid, geen overgeactiveerde cellen die de huidveroudering versnellen op lange termijn. Biocosmetica ondersteunen veilig en voorzichtig het natuurlijke vermogen van de huid om zichzelf in evenwicht te houden en te herstellen.’
Van dat laatste zijn dermatologen en wetenschappers niet helemaal overtuigd, en terwijl wetenschappelijk onderzoek onverminderd doorgaat, geldt het adagium: innocent until proven guilty. ‘Wat we wel weten, is dat parfums, bewaarmiddelen en tensioactieve stoffen (detergenten) vaak in allergieën resulteren’, luidt het. ‘Wij zullen dan ook de voorkeur geven aan het voorschrijven van zeepvrije wasgels of producten zonder parfum. Op de befaamde blacklist van de dienst Dermatologie van het UZ Leuven staan nog meer boosdoeners: het is een lijst van meer dan tweeduizend stoffen (onder meer bewaarmiddelen, kleurstoffen en parfumgrondstoffen) die indien niet gebruikt, de kans op een allergische reactie enorm verkleinen.’
Duurzaam voor Moeder Aarde
Wie aan de natuur denkt (en wie doet dat niet?), gaat voor gerecycleerd en recycleerbaar plastic, minder en afbreekbare verpakkingen en nieuwe, ‘zuinigere’ texturen (zoals de nieuwste beauty bars en solid shampoos: mooie benamingen voor een ouderwets stuk zeep, waar je véél langer mee doet dan een fles shampoo). Kijk ook eens wat elke week in het vuilnisbakje van je badkamer belandt. Dat kan beter, nietwaar? De nieuwe wetten maken het ons steeds moeilijker om veel (plastic) in huis te halen en dus ook weg te gooien. Vanaf 2021 verbiedt het Europees Parlement wegwerpplastic zoals plastic wattenstaafjes. Ook vochtige doekjes zouden de komende jaren onder druk komen te staan. Gelukkig zijn er veel prettige alternatieven.
Goed voor je portemonnee
Wie denkt dat bioproducten duurder zijn, heeft gelijk. En toch weer niet. Sinds kort zijn ook de grote supermarktmerken op de groene wagen gesprongen. Garnier bijvoorbeeld, maar ook Dove en Timotei garanderen lage prijzen en laagdrempelige verkoop: je gooit ze zo in je (virtuele) winkelkarretje. En als je toch eens een duurder biomerk koopt, zul je er anders mee omspringen. De meeste bioproducten zijn namelijk geconcentreerder en bevatten minder water, waardoor je er minder van nodig hebt, dus ze gaan langer mee.
Lief voor de dieren …
Als een product vegetarisch is, zitten er geen ingrediënten in die afkomstig zijn van dode dieren. Dat zijn producten zoals keratine of collageen (zie kader). Ook veggie beauty zit in de lift. Alleen al in Amerika groeide het aantal online zoekopdrachten naar veganistische beautyproducten het afgelopen jaar met 83% (bron: Google Trends). Vegan(istische) cosmetica gaan nog een stapje verder en mijden álle dierlijke producten, dus ook bijvoorbeeld melk, ei of honing. Ze zijn helemaal vrij van dierlijke ingrediënten, en omdat er ook geen vorm van dierenleed achter zit, zullen ze niet op dieren getest zijn, en mogen ze zich dus ook cruelty-free noemen.
Er zijn een aantal bekende beautymerken die leedvrij zijn. Op websites als crueltyfreekitty. com kom je meteen te weten welke beautymerken diervriendelijk zijn en welke (nog) niet. …
En voor de mensen?
Geen dierenleed, daar staan we helemaal achter. Maar hoe zit het eigenlijk met de mensen? Bestaat er ook zoiets als fairtradebeauty? Gelukkig wel: producten waar geen kinder- of slavenarbeid aan te pas kwam en waarvan de ingrediënten uit de eerlijke handel komen: ze bestaan en krijgen een steeds mooier jasje. Je vindt ze onder meer in de wereldwinkels.
80/20-regel
Het kan geen kwaad om ook bij het kiezen van je schoonheidsproducten een morele reflex te maken. Meer nog: met deze zalige producten wordt het pure fun in de badkamer. Moet je nu alles weggooien wat niet koosjer is? Welnee, radicalisme staat niet in ons woordenboek. Wat als we nu ook de 80/20-regel in onze toilettas zouden hanteren: veel duurzame producten, afgewisseld door dat ultieme luxeproduct, dat misschien iets minder ecoverantwoord is, maar dat je wel blij maakt? Ook dan kan de wereld er weer een stukje mooier uitzien. En jij ongetwijfeld ook!
Let op: vegan en cruelty-free producten zijn niet per definitie biologisch! Sommige merken zijn niet volledig vegan, maar verkopen soms wel vegan producten. En producten die diervrij getest zijn, kunnen wél dierlijke producten bevatten. Volg je nog?
Zoveel dierlijke producten zitten er in je toilettas!
- Wolvet (lanoline): is vet van schapen, bedoeld om de huid vet te houden en de huidbarrière te ondersteunen. Vegan alternatief? Carnaubawas of sheaboter.
- Collageen: is een eiwit uit het bindweefsel van mensen en dieren. Cosmetische formules gebruiken meestal collageen dat afkomstig is van runderen. Vegan alternatief? Veganistisch ‘collageen’ uit gemodificeerde gist, bacteriën of planten.
- Guanine: is een kleurstof die afgeleid is van visschubben. Kristallen van guanine geven het glimmende effect in cosmetische producten, vooral in nagellak.
- Keratine: is het belangrijkste structurele eiwit van haar, nagels en hoorn. Het zou goed zijn voor beschadigd haar en zit in bijna elk haarverzorgingsproduct. Geen zin in stukjes huid, snavel, veer, hoef, klauw of balein in je shampoo? Het vegan alternatief is ‘veganistische keratine’: een mengsel van plantaardige aminozuren die bedoeld zijn om het aminozuurmengsel van keratine na te bootsen.
- Zijde: van zijde afgeleide ingrediënten worden veel gebruikt in cosmetische producten. Vaak staat er in de ingrediëntenlijst ‘hydrolyzed silk’ of een ander woord dat eindigt op ‘silk’. Zijde is afkomstig van de zijderups.
- Nertshaar: wordt gebruikt voor valse wimpers of wimperextensions. Vegan alternatief? Synthetische wimpers.
- Honing, melk, ei en bijenwas: zijn ook dierlijke producten die je huid en haar verzachten. Vegan alternatief? Kokosolie of sheaboter.
Biobeauty: wie controleert?
Dit zijn de onafhankelijke biocertificaten in de beautywereld:
- Cosmébio-label: Frans milieulabel dat deel uitmaakt van de Europese wetgeving en internationaal gebruikt wordt. Het toont dat de ingrediënten van een cosmeticaproduct voor minstens 95% van natuurlijke oorsprong zijn en dat minstens 10% van de ingrediënten afkomstig is van biologische landbouw. Het legt ook strikte voorwaarden op rond het productieproces, verpakkingen en afbreekbaarheid én laat ook geen dierproeven toe.
- Cosmos Organic-label van Ecocert: onafhankelijk instituut dat al dertig jaar ecologische en sociaal bewuste producten certificeert. Het certificeert natuurlijke en biologische cosmeticaproducten streng. Zo moet 95% van de planten in het product organisch geteeld zijn en moet minstens 20% van de ingrediënten een biologische oorsprong hebben. Ecocert controleert elke stap, van de teelt zonder pesticiden tot de recycleerbare verpakking.
- Fair Trade: staat al meer dan vijftig jaar voor eerlijke landbouw en handel. Op fairtradebelgium.be zie je welke schoonheidsproducten op een eerlijke manier werden gemaakt en verhandeld.
4 x Belgische biobeauty
1. Bee Nature
Bee Nature is een gamma zachte verzorgingsproducten op basis van biologische honing (uit eerlijke handel) en natuurlijke ingrediënten. Alles is geproduceerd in België, en ontwikkeld door onderneemster Marine André. Dit jaar lanceerde het merk de collectie Babee Nature, babyproducten.
Beschermende, voedende en herstellende lipverzorging met abrikoos en vanille (€ 6,99) beenature.be
2. CÎME
CÎME Skincare werd opgericht door Isabel Coppens en Anke De Boeck, allebei gedreven en gepassioneerd door natuurlijke huidverzorging. CÎME staat bekend om zijn duurzame en kwaliteitsvolle producten, natuurlijke ingrediënten en mooie verpakkingen. Een deel van de opbrengst gaat naar het schoolproject ‘Little Doctors’ in Nepal.
Hand & bodywash (€ 16,70) cime-skincare.com
3. i.am.klean
Belgisch. Puur. Luxueus. Duurzaam. Dat zijn de vier kernwoorden waarmee de Hasseltse visagiste Caroline Rigo haar nieuwe label i.am.klean omschrijft. Eerder al lanceerde Rigo Cent Pur Cent, een lijn met minerale make-up waarmee ze de farmawereld veroverde. Met i.am.klean richt ze zich op make-upfans en visagisten. De producten bestaan uit 100% natuurlijke mineralen en bevatten alleen natuurlijke oliën, kleurstoffen en parfums.
Minerale make-up (vanaf € 9,99) iamklean.be en te koop in tientallen apotheken
4. Lebon Toothpaste
Achter mondverzorgingsmerk Lebon staan Stephanie, kunsthistorica, en Richard, apotheker. Ze ontwikkelden in 2015 een buitengewone tandpastacollectie met een natuurlijke smaak. Een breed assortiment met natuurlijke ingrediënten en heerlijke, exclusieve geuren.
(€ 21 voor 3 tubes) Lebon via biotylab.com
Onze biobeauty aanraders
Duurzaam doekje
3.600. Zo veel reinigingsdoekjes spaar je uit als je één MakeUp Eraser koopt. Het enige wat je hoeft te doen, is het herbruikbare doekje vochtig maken en over je gezicht halen. Herbruikbaar reinigingsdoekje (€ 20), makeuperaser.com
Composteerbare bamboe wattenstaafjes
Deze wattenstaafjes zijn gemaakt met fairtrade-bamboestokjes in plaats van plastic. 100 wattenstaafjes (€ 3,50) Nordics, te koop bij biotylab.com
De fairtradedokter
‘150 years of soapmaking excellence’, met respect voor zowat alles, in de eerste plaats voor Moeder Aarde en voor alles wat leeft. Dr. Bronner’s is een mooi merk met topproducten, zoals deze 18-in-1-natuurzeep. (€ 10,95), te koop via zalando.be
Dove met gember
De deodorants van Dove blijven onovertroffen, ook in de groene versie. Powered by Plants, 24 uur-deodorant met gember (€ 5,49), te koop in de supermarkt en drogisterij.
Shampoo in een blokje
Solid Shampoo’s van Garnier doen wat ze moeten doen, gaan zoveel langer mee dan hun vloeibare voorouders en ruiken zoals altijd heerlijk. (€ 6,99), te koop in de supermarkt en drogisterij.
Good old Weleda
Weleda is al meer dan honderd jaar (!) een pionier in de biobeauty en wordt alsmaar jonger en hipper. Nieuwkomer is de hydraterende gezichtsspray met vijgencactus, die de huid hydrateert en verfrist. (€ 11,95), te koop in de apotheek en biowinkel.
Gewoon, uit het Kruidvat
Sharing and caring, en ook voor je beautybudget. Caring Shower Cream met bio-macadamianootolie en bio-sheaboter van Kruidvat Natures. (€ 3,49), kruidvat.be
Authentic Beauty Concept
De Nude Powder Spray is een van de vele uitstekende vegan en siliconen-en sulfaatvrije haarproducten van Authentic Beauty Concept, die je kunt laten hervullen bij de kapper. (€ 26, 30), authenticbeautyconcept.fr
Nagellak van houtpulp en mais
Deze nagellak is niet schadelijk voor de nagels, want hij bestaat voor 85% uit natuurlijke ingrediënten: de basis van deze lak bestaat uit houtpulp, katoen, mais, aardappel en tarwe. Bevat geen formaldehyde, tolueen, ftalaten of synthetische kamfer. (€ 17,50), Kure Bazaar via biotylab.com
La Provençale
Biologische huile de beauté voor lichaam, huid en haar van La Provençale, met heerlijke biologische olijfolie uit de Provençe, voorzien van dat andere kwaliteitslabel: A.O.C. (appellation d’origine contrôlée). (€ 16,99), laprovencale.bio
Timotei Pure
Zacht voor je huid, haar en portemonnee: Timotei Pure Shampoo met groenethee-extract is 100% recycleerbaar en bestaat voor 95% uit ingrediënten van natuurlijke oorsprong. (€ 3,30), te koop in de supermarkt en drogisterij.
Botanical Repair van Aveda
Het nieuwe haarverzorgingsgamma van Aveda is voor 93% natuurlijk, siliconenvrij, sulfaatvrij en vegan. En, zoals alle Aveda-producten, ook cruelty-free en gemaakt met 100% windenergie. (vanaf € 34), te koop bij de Aveda-kappers of via aveda.com
Clinique Clean
All About Clean All-In-One Cleansing Micellar Milk + Makeup Remover is het eerste Clinique-product met het Clinique Clean-label, waarvan de verpakking recycleerbaar is en uit gerecycleerd, plantaardig materiaal bestaat. (€ 25,50), te koop in de parfumerie of op clinique.com