Het Guillain-Barré syndroom (afgekort: GBS) wordt ook wel acute idiopathische polyradiculoneuropathie genoemd. Het betreft een vorm van polyneuropathie en is dus een perifere zenuwaandoening waarbij de uitlopers van neuronen (axonen) achteruitgaan en er zal er een verlies van myeline optreden (demyelinisatie). Myeline is een stof waar je zenuwen mee worden omhuld, deze bescherming biedt en de prikkeloverdracht ondersteunt.
De eigenlijke oorzaak van Guillain-Barré syndroom is nog niet bekend. Wel kunnen er een aantal verbanden worden gelegd. De meest gebruikte theorie gaat uit van een antilichaamreactie tegen antigenen die zich in de myelineschede of in een neuronuitloper. Respectievelijk zal er sprake zijn van een demyeliniserende- en axonale vorm van Guillain-Barré syndroom.
Een dergelijke auto-immuunreactie wordt meestal geassocieerd met een voorafgaande infectie veroorzaakt door verschillende virussen, zoals het Campylobacter jejuni-, het Cytomegalie, Mycoplasma pneumoniae-, EBV- en het HIV-virus.
In de regel zul je na een poosje vanzelf weer genezen, maar in bepaalde gevallen zal Guillain-Barré syndroom chronisch zijn. In dat geval kan er worden gesproken van chronisch inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie (afgekort: CIDP).
Symptomen van het Guillain-Barré syndroom
Als je lijdt aan het Guillain-Barré syndroom dan heb je onder andere te maken met:
- Tintelende ledenmaten (in het begin zul je alleen last hebben van je vingertoppen en tenen),
- Gevoelsverlies in je ledenmaten (in het begin zul je alleen klachten hebben in je vingertoppen en tenen),
- Problemen tijdens het lopen,
- Problemen met het slikken,
- In rap tempo toenemende spierzwakte,
- Problemen met ademhalen,
- Reflexverlies,
- Verlamming van spieren.
Verschillende typen van het Guillain-Barré syndroom
Er zijn vier typen van het Guillain-Barré syndroom te onderscheiden:
- Het gemengd motorisch-sensibel type met stoornissen in het gevoel en verlamming. Circa driekwart van de patiënten die lijden aan het Guillain-Barré syndroom in ons land heeft te maken met dit type
- Het puur motorisch type met behalve enkele tintelingen enkel verzwakking van je spieren. Circa één op de vijf patiënten met het Guillain-Barré syndroom in ons land lijdt aan dit type
- Het syndroom van Miller-Fisher dat zich kenmerkt door spierzwakte beginnend in je oogleden, waardoor deze afhangen. Tevens kun je problemen ondervinden bij het bewegen van je ogen. De klachten kunnen zich uit gaan breiden naar overige delen van je lichaam. Dit is echter niet altijd het geval.
- Een vorm van Guillain-Barré syndroom die zich kenmerkt door spierzwakte beginnende in je keel, je tong en je gezicht. Ook deze klachten kunnen zich soms naar andere delen van je lichaam uitbreiden.
Het stellen van de diagnose
Om de diagnose Guillain-Barré syndroom te kunnen stellen, dien je te voldoen aan een aantal criteria:
- Spierzwakte of verlamming die snel, en vrijwel gelijkmatig, opkomt in beide helften van je lichaam. Deze klachten zullen van beneden naar boven opstijgen,
- Vaak stoornissen in je gevoel,
- Vermindering of verlies van reflexen,
- In het vocht rondom je ruggenmerg (liquor) bevinden zich abnormaal veel eiwitten,
- tekenen die wijzen op veranderingen in je zenuwen op basis van een gemaakte elektromyografie.
Om de juiste diagnose te kunnen stellen dienen andere oorzaken uit te worden gesloten.
Beloop van het Guillain-Barré syndroom
Guillain-Barré syndroom uit zich bij elke patiënt op een andere wijze. Het algemene beloop kan echter als volgt worden omschreven:
- De eerste fase met verlammingsverschijnselen en stoornissen in het gevoel. De symptomen verergeren snel en bereiken hun top na twee á drie weken. Bij een ernstige vorm van het Guillain-Barré syndroom zal de spierzwakte eveneens in je hart, ademhalingsspieren en bloedvaten optreden,
- De tweede fase, ofwel plateaufase, met stabiel blijvende symptomen voor de duur van één tot vier weken (soms zelfs twee tot drie maanden)
- De derde fase, ofwel de herstelfase, kan tot wel drie jaar in beslag nemen. Je lichaam zal weer moeten wennen aan de spieractiviteit, je dient dan ook voorzichtig te zijn tijdens het sporten omdat spieren en pezen nog gemakkelijk overbelast raken.
Behandelen van het Guillain-Barré syndroom
- Lichte vormen van het Guillain-Barré syndroom genezen in de regel zonder behandeling met medicijnen,
- Bij meer ernstige vormen zul je immunoglobuline toegediend krijgen voor de duur van 5 dagen. Dit is een eiwit in het bloed dat essentieel is bij afweerprocessen. Indien deze immunoglobulines in het begin van de ziekte toegediend dan zal verergering tegen worden gegaan. Daarnaast kan er eveneens plasmaferese toe worden gepast. Beide behandelingen kunnen eventueel gecombineerd worden met de toediening van corticosteroïden.
- Opname in een ziekenhuis om, onder de meest gunstige omstandigheden verbetering van de symptomen af te wachten. Zo kan er bijvoorbeeld geintubeerd dienen te worden of hartritme- en geleidingsproblemen voortdurend in de gaten gehouden moeten worden op een intensive careafdeling.
In alle gevallen zal het van groot belang zijn om de verworven mogelijkheden elke dag goed te onderhouden, eventueel onder begeleiding van een fysiotherapeut.
