Bedplassen is een fenomeen dat voor baby’s en kinderen tot vijf jaar nog als heel normaal beschouwd mag worden. Een mens zal immers op jonge leeftijd het gevoel moeten leren herkennen dat aangeeft dat je je blaas moet gaan ledigen. Baby’s en peuters hebben dit gevoel nog niet, en zijn ook nog niet in staat om de spieren van de urineblaas onder controle te houden. Om die reden heeft het geen zin om een kind, min of meer, onder dwang zindelijk te laten worden. Bedplassen komt overigens niet alleen voor bij kinderen, maar tevens bij volwassenen.
Zindelijk worden
Je kunt dus pas zindelijk worden op het moment dat je de link kunt leggen tussen de aandrang om te plassen en de gang naar het toilet. Bovendien zul je in staat moeten zijn om de spieren van je blaas onder controle te houden. Als je deze namelijk al gaat ontspannen voordat je het toilet hebt bereikt, en ook je kleding nog in de weg zit, dan ook kun je rekenen op een “ongelukje”.
Jonge kinderen kun je leren om de aandrang te herkennen. Dit doe je door regelmatig te oefenen met het bezoeken van een toilet. Door een kind te prijzen als het per ongeluk een plasje, doet tijdens een toiletbezoek, dan zal het geleidelijk aan gaan beseffen wanneer de urineblaas zich ledigt en hoe daar controle op uitgeoefend kan worden.
Dag en nacht droog zijn
Sommige kinderen zullen tijdens de zindelijkheidstraining overdag goed aan weten te geven wanneer ze een plasje willen doen. Hun ouders vertellen dan vaak vol trots dat hun oogappeltje overdag “droog” is. De kunst om ook gedurende de nacht het plasje op te houden, zal echter vaak wat meer tijd vergen. Veel kinderen, soms zelfs tot hun kleuterleeftijd, hebben dan ook nog regelmatig te maken met bedplassen. Toch hoef je, als ouder, je niet direct zorgen te maken als je kind niet meteen dag en nacht droog is. Pas als dit ook nog het geval is na de vijfde verjaardag van je kind, of als het zelf aangeeft hier problemen mee te hebben, is een afspraak met je huisarts aan te raden.
Mogelijke oorzaken van bedplassen
Een kind, maar soms zelfs een volwassene, kan door uiteenlopende oorzaken in bed plassen. Hierbij kun je onder andere denken aan:
- afwijkingen aan de urineblaas,
- urineweginfecties,
- diabetes,
- een andere ziekte,
- stress,
- spanningen.
Op het moment dat een kind, dat zindelijk was, opeens weer in bed gaat plassen dan dien je extra alert te zijn. Er kan zowel een lichamelijke- als een geestelijke oorzaak aan deze terugval ten grondslag liggen. Hierbij kun je denken aan een ziekte maar ook aan spanningen (zowel positief als negatief). Je kind kan dus niet lekker zijn of niet lekker in zijn vel zitten. Boos worden zal in een dergelijk geval een averechts effect hebben. Het kind zal dan immers onzeker worden en gespannen worden. Beter reageer je neutraal en prijst het kind als het in een droog bed wakker wordt.
Naar de dokter
Als een kind van vijf jaar, of ouder, nog in bed plast dan is het aan te raden om dit met je huisarts te bespreken. Eventueel lichamelijk onderzoek zal samen met de medische voorgeschiedenis meer duidelijkheid moeten verschaffen over mogelijke oorzaken. Soms zal er een medische behandeling nodig zijn om de klachten te verhelpen. In andere gevallen zal een plastraining of het gebruik van een hulpmiddel, zoals een luier of een plaswekker, afdoende zijn.
Ook wanneer je, als volwassene, regelmatig of plotseling in bed plast dan is een controle door je huisarts of een uroloog sterk aan te bevelen. Ook bij een volwassene kunnen er zowel lichamelijke- als geestelijke factoren de klachten veroorzaken. Een volwassene kan bijvoorbeeld in bed plassen als gevolg van:
- een lichamelijke afwijking of -aandoening,
- psychische problemen,
- drugs- en/of alcoholgebruik.
Schaamte vanwege bedplassen
Zowel kinderen als volwassenen kunnen zich erg schamen als hun bedplassen ter sprake komt. De gang naar een dokter zal dus niet voor iedere bedplasser even gemakkelijk zijn. Over hun probleem praten met mensen uit hun directe omgeving is er voor de meesten niet bij. Het kan zelfs gebeuren dat bedplassers in een sociaal isolement terechtkomen. Ze gaan bijvoorbeeld niet meer logeren of op vakantie omdat dan wellicht hun probleem aan het licht zou kunnen komen. In extreme gevallen kan het zelfs gebeuren dat volwassen bedplassers geen vaste relatie aan durft te gaan en de liefde van hun leven laten lopen uit schaamte voor dit probleem. Vaak echter kan er, zowel voor jonge- als volwassen bedplassers, een (medische) oplossing of behandeling worden gevonden.
