Het ruggenmerg (ook het myelum of de medulla spinalis genoemd) neemt een centrale plaats in, in je zenuwstelsel. Ruggenmerg zit in je wervelkanaal en is de plaats waar de zenuwen die betrokken zijn bij het bewegen en het gevoel ontspringen. Deze zenuwen lopen vanuit je ruggenmerg door heel je lichaam. Een degeneratieve ruggenmergaandoening betekent dat er sprake is van een achteruitgang (degeneratie) van het zenuwweefsel in het ruggenmerg. Een dergelijke afwijking van het ruggenmerg kan geleidelijk erger worden en zal vrijwel in alle gevallen onherstelbare schade aanrichten.
Verval van spieren en zenuwen
Als er sprake is van degeneratieve ruggenmergaandoeningen dan zal het staat verval van spier- en zenuwweefsel op de voorgrond staan. Als gevolg hiervan zullen gevoels- en bewegingsfuncties verstoord raken. Over het algemeen resulteren dit soort aandoeningen dan ook met verzwakking, en uiteindelijk zelfs verlamming van spieren. Een aantal degeneratieve motorneuronaandoeningen zijn:
- Amyotrofische Lateraal Sclerose
ALS, ofwel voluit Amyotrofische Lateraal Sclerose, is het gevolg van het afsterven van de hersenstam en de motorische zenuwen die zich in je ruggenmerg en het deel van je hersenen bevinden dat de motoriek aanstuurt. De reden waarom deze motorische zenuwen afsterven is tot op de dag van vandaag niet bekend. In 5 tot 10 procent van alle gevallen kan er echter worden gesproken van een erfelijke aanleg.
- Spinale musculaire atrofie
Bij aandoeningen die SMA, ofwel voluit Spinale musculaire atrofie, worden genoemd, is er een achteruitgang (degeneratie) van bepaalde (motorische) zenuwcellen in het ruggenmerg die van uitlopers zijn voorzien die naar je spieren lopen. Enkele van deze cellen werkten niet, met als gevolg dat er geen, of slechts gebrekkige, signalen aan de spieren door worden gegeven. Verlamming en het dunner worden van spieren zal hier uiteindelijk het resultaat zijn. Spinale musculaire atrofie is een erfelijke aandoening. Circa één op de vijfenveertig personen is drager van de erfelijke aanleg voor Spinale musculaire atrofie.
- Primaire laterale sclerose
Als er gesproken wordt van primaire laterale sclerose dan is er uitval van de motorische zenuwcellen die legen zijn in de (grote) hersenen. De oorzaak voor deze aandoening is tot op heden nog altijd niet achterhaald.
Symptomen van degeneratieve motorneuron aandoeningen
- Amyotrofische Lateraal Sclerose:
- spierverzwakking,
- spiertrekkingen,
- spierkrampen,
- spierstijfheid,
- snel vermoeide spieren,
- problemen bij het ademhalen,
- problemen bij het slikken,
- problemen bij het spreken,
- verlies van lichaamsgewicht (door de afbraak van spieren)
- Spinale musculaire atrofie:
- verzwakking van bepaalde groepen skeletspieren (het tempo waarin dit gebeurt verschil van persoon tot persoon),
- problemen met slikken,
- problemen met kauwen,
- problemen met de ademhaling.
- Primaire laterale sclerose:
- stijfheid,
- kramp,
- spasticiteit.
Dergelijke klachten kunnen beginnen in je benen. Je valt en struikelt daardoor vaker en je te maken krijgen met krachtverlies in je benen. Daarnaast kunt je eveneens last krijgen met incontinentie. In je handen en armen kan er spierzwakte ontstaan en (later) kunnen hier problemen met slikken en met ademhalen bijkomen.
Behandelen van degeneratieve motorneuron aandoeningen
Degeneratieve ruggenmergaandoeningen kunnen tegenwoordig nog altijd niet worden genezen. De behandeling is er in de regel op gericht om je leven zo comfortabel mogelijk te maken. Een aantal symptomen en klachten kunnen bovendien worden verlicht door fysiotherapie en/of orthopedische behandelingen.
