Dehydratie, in de volksmond ook uitdroging genoemd, is een overmatig verlies van vocht uit je lichaam. Dehydratie kan het gevolg zijn van niet voldoende water of ander vocht tot je nemen (of te grote hoeveelheden vochtafdrijvende middelen hebben gebruikt zoals alcohol). Een andere oorzaak van dehydratie zijn aandoeningen of ziekten waarbij je veel moet braken of waardoor je last krijgt van diarree, zoals bij cholera. In een zwangerschap kan dehydratie het gevolg zijn van een extreme (ochtend)misselijkheid en braken (hyperemesis gravidarum).
Symptomen van dehydratie
Symptomen van uitdroging kunnen zijn:
- erge dorst hebben,
- uitgeput zijn,
- spierkrampen,
- spiertrekkingen,
- misselijkheid,
- overgeven,
- duizeligheid,
- verhoogd hartritme.
Risicogroepen voor dehydratie
Bij mensen die inmiddels een hoge leeftijd hebben bereikt is dehydratie in veel gevallen de reden van hun overlijden. Wanneer een ouder persoon niet meer wil, of kan drinken, dan zal dit namelijk vaak binnen een paar dagen leiden tot de dood. Naast mensen op leeftijd lopen ook baby’s en jonge kinderen een groter risico om te overlijden aan dehydratie, bijvoorbeeld als gevolg van een ziekte of op erg warme dagen.
Dehydratie voorkomen
Zowel bij ouderen als bij baby’s en jonge kinderen dien je alert te zijn op uitdrogingsverschijnselen. Bij ziekte en hitte zul je dan ook vaker dan normaal vocht aan moeten bieden. De voorkeur gaat dan uit naar water omdat dit snel door het lichaam op zal worden genomen. Verder zou je kunnen denken aan een kopje bouillon of een glas vruchtensap (natuurlijk niet bij zuigelingen).
Ook zul je, om dehydratie zoveel mogelijk tegen te gaan, voor koelte zorgen zodat je minder gaat zweten en het verlies van lichaamsvocht weet te beperken. Als er sprake is van diarree en veelvuldig braken dan dien je ook extra vocht tot je te nemen om niet uit te drogen. Eventueel kun je daarnaast speciale middelen gebruiken die dehydratie helpen voorkomen (zoals ORS dat zouten en suikers bevat om uitdroging tegen te gaan).
Zeker op warme dagen, maar ook bij diarree en braken, zul je zelfs drinkmomenten in moeten lassen wanneer je eigenlijk nog geen dorst hebt. Op het ogenblik dat je dorst krijgt dan is dit in feite al een teken dat je lichaam begint uit te drogen.
Symptomen dehydratie
Dehydratie zal zo snel mogelijk aangepakt moeten worden om ernstige complicaties te voorkomen. Het is om die reden van essentieel belang dat je op tijd de signalen van dehydratie leert herkennen. In het bijzonder bij baby’s, jonge kinderen en bejaarden kan een snelle herkenning van uitdroging overleving betekenen.
De eerste verschijnselen van uitdroging zijn:
- een hevige dorst,
- een droge mond,
- droge lippen,
- minder transpiratie,
- minder vaak plassen,
- minder veel plassen.
Kortom: je lichaam probeert op allerlei manieren om vocht vast te houden om het tekort hieraan en daarmee de schade aan organen te beperken. Bij lichte dehydratie is het drinken van extra water dikwijls voldoende om de klachten te verhelpen. Indien de tekenen ondanks het extra drinken toch erger worden, dan moet je direct medische hulp inroepen.
Een ernstige dehydratie kun je herkennen aan signalen zoals:
- een minder flexibele huid,
- sufheid,
- niet meer plassen
- een erg zwakke, of juist een erg snelle, hartslag,
- een verlaagde bloeddruk,
- holle ogen die diep in de kassen liggen,
- een diepliggende fontanel (bij een baby).
De bloeddruk bij ernstige dehydratie kan zelfs zo ver dalen dat je in shock raakt. Bij een ernstige vorm van dehydratie bestaat ook de kans dat één of allebei je nieren stoppen met werken (nierstilstand). Om die reden zul je met ernstige dehydratie altijd worden opgenomen in een ziekenhuis en krijgt je een infuus met water en essentiële zouten.
Oorzaken van dehydratie
Dehydratie kan het gevolg zijn van een heleboel uiteenlopende factoren.
- een te geringe inname van vocht,
- erg veel plassen,
- erg vaak plassen (soms bedplassen),
- erg veel zweten,
- hevige diarree,
- hevig overgeven,
- brandwonden,
- erg hoge koorts.
Behandelen van dehydratie
Als dehydratie wordt vermoed dan dien je extra vocht tot je te nemen om het tekort aan te vullen. In ernstige gevallen van dehydratie, of als het een baby, een jong kind of een oudere betreft, kun je een rehydraterend poeder (ORS) gebruiken om het vocht beter in het lichaam vast te houden.
In ernstige gevallen van dehydratie kan een arts extra vocht door middel van een maagsonde of een infuus toedienen. Tevens kan de onderliggende oorzaak van de dehydratie aangepakt worden. Rehydraterende middelen worden meestal ingezet als er sprake is van een ernstige vorm van diarree of overmatig braken. Maar eveneens bij brandwonden en nieraandoeningen worden dergelijke middelen gebruikt om de dehydratie te verhelpen.
