Een lymfoedeem is een ophoping van lymfevocht. Lymfevocht ontstaat als een deel van je bloed buiten je bloedvaten stroomt en in je weefsels terecht komt. Normaliter wordt dit lymfevocht afgevoerd naar een ader in de buurt van je hart, maar als het lymfevocht niet wordt afgevoerd ontstaat er een oedeem. Een oedeem kan op verschillende plekken in je lichaam ontstaan. De meest voorkomende plekken voor een lymfoedeem zijn de benen, de voeten, de armen en de buik.
Op deze pagina lees je meer over lymfoedeem. Zo lees je eerst welke soorten lymfoedeem er zijn, lees je vervolgens meer over de mogelijke oorzaken van het ontstaan van een lymfoedeem en lees je tot slot wat de symptomen of klachten bij een lymfoedeem zijn. Op deze manier krijg je meer inzicht in deze aandoening in de lymfeklieren.
Twee soorten lymfoedeem
Er zijn twee soorten lymfoedeem. Zo spreekt men van een primair lymfoedeem en een secundair lymfoedeem. Een primair lymfoedeem is een lymfoedeem dat aangeboren is. Een primair lymfoedeem wordt veroorzaakt omdat er bij de geboorte al direct minder lymfevaten aanwezig zijn of omdat er bij de geboorte lymfevaten aanwezig zijn die minder goed functioneren. Hierdoor kan er in de loop van het leven een zwelling ontstaan. In de eerste jaren wordt een primair lymfoedeem vaak niet meteen herkend, omdat het lymfoedeem dan in verschillende plaatsen van het lichaam voorkomt. Wordt lymfoedeem dan niet behandeld, dan kan het in de loop van de jaren erger worden. Zo kan een primair lymfoedeem chronisch worden en het gehele leven blijven bestaan. Dit is meestal het geval bij de benen of bij de armen van de patiënt.
Daarnaast is er nog secundair lymfoedeem. Dit komt vaker voor dan primair lymfoedeem en ontstaat door een beschadiging van de lymfevaten of lymfeklieren. Worden er bijvoorbeeld in de oksel okselklieren verwijderd in het kader van een behandeling tegen borstkanker of een melanoom, dan kunnen de lymfeklieren hier beschadigd raken en een lymfoedeem veroorzaken. Lymfoedeem aan de benen kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden na een operatie waarbij de lymfeklieren in de lies of buik zijn verwijderd, waardoor andere lymfeklieren beschadigd zijn geraakt. Kortom: door medische ingrepen kunnen lymfeklieren in het gehele lichaam beschadigd raken, waardoor er secundair lymfoedeem ontstaat.
De oorzaken van het ontstaan van lymfoedeem
De oorzaken van het ontstaan van lymfoedeem verschillen per soort lymfoedeem. Zo is een primair lymfoedeem een aangeboren aandoening, die veroorzaakt kan worden omdat er te weinig lymfeklieren aanwezig zijn of omdat lymfeklieren minder goed functioneren vanaf de geboorte. Een secundair lymfoedeem daarentegen ontstaat later en wordt veroorzaakt door een beschadiging van de lymfeklieren.
Tot slot kan lymfoedeem tevens veroorzaakt worden door het te veel aanmaken van lymfevocht door het lichaam. Omdat je lichaam niet al dit vocht af kan voeren, ontstaat er dan een lymfoedeem. Het te veel aanmaken van lymfevocht kan veroorzaakt worden door warm weer of door een infectie.
De symptomen van lymfoedeem
Als je een lymfoedeem hebt, kun je last hebben van de volgende symptomen:
- Zwelling
- Vermoeidheid
- Een zwaar gevoel
- Pijn
- Vergrote kans op infecties
- Tintelingen
- Beperkte bewegingsmogelijkheden
- Huidafwijkingen
Hoe erger lymfoedeem is, des te meer je last hebt van bovenstaande symptomen of klachten. Constateer je de symptomen voor het eerst? Ga dan even langs de huisarts, want dan is het mogelijk dat je lymfoedeem hebt. In dit geval is het verstandig om zo snel mogelijk te starten met een behandeling, zodat de symptomen van lymfoedeem verminderd kunnen en je lymfoedeem niet erger wordt. Dit is zowel het geval bij primair lymfoedeem als bij secundair lymfoedeem.
