Ieder heeft er vast wel eens mee te maken gehad: benauwdheid. Gelukkig is dit niet in alle gevallen een fenomeen dat direct medisch ingrijpen vereist. In andere gevallen zal er echter wel met spoed voor medische assistentie gezorgd dienen te worden om het leven van een benauwde patiënt te kunnen redden. Met andere woorden: benauwdheid kan van persoon tot persoon, en zelfs van geval tot geval sterk verschillen.
Benauwdheid, ofwel dyspneu, is het gevoel alsof je niet voldoende lucht binnen kunt krijgen. Deze klacht komt veel voor en wijst in de regel op aandoeningen van het het ademhalingstelsel of van de bloedstroom in het lichaam.
Er kunnen een tweetal vormen van benauwdheid worden onderscheiden, te weten:
- Acute benauwdheid.
- Geleidelijk toenemende-, ofwel chronische benauwdheid.
Indien je te maken hebt met een acute benauwdheid dan zullen er binnen een paar uren klachten ontstaan. Deze vorm van benauwdheid vereist in de regel ook een snelle medische behandeling. Op het moment dat de benauwdheid, of als de klachten een chronische vorm aan hebben genomen, dan zal het langer duren voordat er klachten, zoals kortademigheid, ontstaan. Het is zelfs mogelijk dat je lichaam, vooral in het beginstadium, aan de klachten gewend raakt, en zich dus eigenlijk aan de veranderde situatie aanpast. Een directe medische behandeling zal dan dus niet nodig zijn.
Oorzaken van benauwdheid
Benauwdheid kan door een heleboel uiteenlopende factoren worden veroorzaakt, zoals onder andere door: problemen die te maken hebben met een blokkade of een beschadiging van:
- de stembanden,
- het strottenhoofd,
- de luchtwegen,
- de longen,
- de wand van de borstholte (thoraxwand),
- het middenrif (diafragma),
- de bloedcirculatie van de longen,
- het centrale zenuwstelsel.
Maar ook als gevolg van een aantal andere problemen in het lichaam kan benauwdheid ontstaan. Hierbij kun je ondermeer denken aan:
- bloedarmoede (anemie),
- een te lage pH in het bloed (metabole acidose),
- een verhoogde lichaamstemperatuur (koorts).
Er zijn een aantal oorzaken van benauwdheid waarvan bekend is dat zijn regelmatig voorkomen. Dit zijn onder nadere:
- astma,
- COPD (longemfyseem en chronische bronchitis),
- longontsteking (pleuritis),
- pseudokroep,
- longembolie,
- klaplong,
- hyperventilatie,
- hartfalen,
- hartinfarct,
- angina pectoris,
- longkanker,
- keelkanker,
- het empty nose syndrome (ENS).
Niet in alle gevallen zal het echter even gemakkelijk zijn om het onderscheid tussen de verschillende oorzaken van benauwdheid te maken.
Benauwdheid door verslikking
Indien je te maken hebt met bijvoorbeeld verslikking (zoals in een klein snoepje, een pinda of een ander ingeslikt object) dan kan er een acute benauwdheid optreden. Om die reden zullen kleine kinderen relatief vaak te maken krijgen met benauwdheid omdat zij een grotere kans hebben om een klein object in te slikken. Kleine kinderen zullen immers van alles en nog wat in hun mond stoppen. Indien er een benauwdheid ontstaat door verslikking, en de blokkade kan niet direct worden opgeheven, dan is met spoed medische hulp vereist om verstikking te voorkomen. Maar ook als een kind langere tijd, of ernstig benauwd is, dien je contact op te nemen met een (huis)arts.
Andere oorzaken van benauwdheidklachten
Als gevolg van onder andere:
- een angststoornis,
- hyperventilatie,
- aandoeningen aan je spieren,
- een zwangerschap (de longen krijgen dan immers minder ruimte),
- een allergische reactie (je luchtwegen, soms zelfs acuut, geïrriteerd raken),
- een virale infectie (zoals bij een verkoudheid),
kan er benauwdheid optreden en kun je kortademig worden.
De behandeling van benauwdheid
Om benauwdheid te kunnen behandelen is het essentieel om de oorzaak te achterhalen. Op het moment dat de luchtwegen zijn geblokkeerd, kun je bijvoorbeeld een behandeling in gang zetten die erop is gericht om de blokkade op te heffen. Het behandelen van benauwdheid zal dus sterk afhankelijk zijn van de onderliggende oorzaak van de klachten. Indien je te maken krijgt met benauwdheid dan is het van belang om contact op te nemen met je huisarts en de situatie te laten onderzoeken.
