Bij een buikwandbreuk betekent de term breuk een zwakke plek of een defect in de buikwand. De buikwand is, afhankelijk van de precieze plaats, opgebouwd uit spieren, de fascie (de bekleding van deze spieren) en peesbladen waar de spieren in uitlopen.
Zwakkere plekken in de buikwand
Er zijn een aantal, van nature, zwakkere plekken bekend in de buikwand. Deze plekken kunnen onder bepaalde omstandigheden tot een breuk leiden. Hierbij kun je denken aan:
- een verhoogde druk in de buikholte door bijvoorbeeld veel hoesten of persen tijdens de stoelgang of het plassen.
- overgewicht lijkt eveneens tot buikwandbreuken te kunnen leiden.
Plekken in de buikwand die van nature wat zwakker zijn, zijn:
- de liezen,
- de volledige middellijn (van borst- tot schaambeen),
- de navel.
Verder zullen plaatsen in de buikwand, waar eerder een operatie plaats heeft gevonden ook vaak zwakker zijn.
Symptomen van een buikwandbreuk
In een groot deel van alle gevallen zal een buikwandbreuk zonder klachten of symptomen aanwezig zijn. Indien er wel klachten ontstaan dan zullen deze zich op de eerste plaats vaak uiten in de vorm van een lokale irritatie of een lokale pijn. Deze klachten zuilen in een heleboel gevallen uit worden gelokt wanneer je een bepaalde beweging maakt, wanneer je een bepaalde houding aanneemt of op het ogenblik dat de druk in op de buikwand wordt verhoogd, zoals bij hoesten. De pijn die bij een buikwandbreuk kan worden ervaren, wordt mogelijk erger als de breukinhoud bekneld raakt.
Inhoud van de buikwandbreuk
In de meeste gevallen zal de inhoud van een buikwandbreuk bestaan uit een deel van de vetschort, dat normaliter in de buikholte de darm bedekt. In sommige gevallen kan er echter daadwerkelijk een stuk darm in de buikwandbreuk klem komen te zitten. Indien er sprake is van een relatief kleine buikwandbreuk dan zal de kans op een beknelde inhoud een beetje groter zijn. In een grote buikwandbreuk kan de inhoud in de regel vrij bewegen en is er voldoende ruimte om een beknelling van de inhoud te voorkomen.
Bij een beklemming van de darm kan de doorbloeding van het betrokken gedeelte in het gedrang komen, en in het meest erge geval, afsterven. Het aangedane deel van de darm zal vervolgens perforeren. Het gevolg daarvan is niet alleen een heleboel pijn maar ook zal de inhoud van de buikwandbreuk niet meer terug worden geduwd. Je krijgt dan te maken met een darmobstructie en klachten zoals:
- braken,
- uitdroging,
- uitblijvende ontlasting.
Het stellen van de diagnose buikwandbreuk
Bij het vermoeden van een buikwandbreuk zal onder andere worden gekeken naar relevante gebeurtenissen in de medische voorgeschiedenis. Denk hierbij aan:
- eerdere operaties,
- mogelijk drukverhogende momenten,
- andere aandoeningen.
Indien je bijvoorbeeld eveneens last heeft van ernstige hart- of longproblemen, dan zal dit zeker meewegen bij het al dan niet operen van de buikwandbreuk.
Verder zal er een lichamelijk onderzoek uit worden gevoerd waarbij gekeken wordt naar de omvang van de breuk, mogelijke factoren die drukpijn kunnen veroorzaken en de mogelijkheid om de breukinhoud terug te duwen. Bij twijfel over de aanwezigheid van een buikwandbreuk, kan een aanvullend onderzoek worden uitgevoerd, zoals het maken van een echografie.
In bepaalde gevallen zal eveneens de breukomvang beter worden bepaald voordat er over kan worden gegaan tot een operatie. Zeker wanneer je te zwaar bent, is de precieze breukomvang dikwijls lastig te bepalen bij het lichamelijke onderzoek. Een CT-scan van de buikwand zal dan vaak worden gebruikt om meer duidelijkheid te verschaffen.
Behandelen van een buikwandbreuk
– Niet operatief behandelen
Een buikwandbreuk hoeft dus niet in alle gevallen te worden behandeld. Bijvoorbeeld in het geval van een breuk die geen klachten veroorzaakt. Bij een volwassene zal een buikwandbreuk echter niet spontaan verdwijnen en er het risico op het vergroten van de breuk, en dus ook de kans op klachten, toenemen. Om die reden zal ook bij weinig klachten, mits je verder gezond bent, dikwijls tot een operatie over worden gegaan.
– Operatie behandelen
In een aanzienlijk aantal gevallen wordt voor een operatie gekozen bij een buikwandbreuk. In het verleden betekende een dergelijke operatie, dat er een incisie werd gemaakt over de breuk, en deze helemaal vrij werd gemaakt om uiteindelijk met stevige hechtingen de breukranden bijeen te brengen. Bij kleine breukjes met een diameter van circa één centimeter wordt deze methode nog wel gebruikt. Afhankelijk van de breukomvang kan dat samengaan met een heleboel spanning op de plaats van de buikwand. Deze spanning leidt echter vaak tot de ontwikkeling van een nieuwe buikwandbreuk. Een spanningsvrije buikwandcorrectie heeft dan ook de voorkeur, zoals.
- het plaatsen van een matje,
- het uitvoeren van een zogenaamde Ramirez plastiek.
Een buikwandbreuk kan niet alleen met de open operatiemethode worden gecorrigeerd, maar eveneens met behulp van een laparoscopische ingreep (ook wel een kijkoperatie genoemd).
