Het fenomeen anuskramp, ofwel anaalkramp of proctalgia fugax, is kramp die ontstaat in de endeldarm of in de anus. Anuskramp kan zich manifesteren als symptoom bij een aantal uiteenlopende aandoeningen en ziektes, zoals:
- de ziekte van Crohn,
- colitis ulcerosa,
- anale kloofjes,
- infecties in de endeldarm,
- tumoren in de endeldarm.
De onderliggende aandoening of ziekte zal dan de oorzaak zijn van de klachten.
Oorzaken van anuskramp
In een heleboel gevallen zal er geen oorzaak aangewezen kunnen worden voor de anuskramp en is er sprake van een zogeheten functionele anorectale aandoening. Dat betekent dat je te maken hebt met een aandoening van de anus, of van de endeldarm (het rectum) zonder dat hier een duidelijke lichamelijke oorzaak voor gevonden kan worden. Indien er geen achterliggende aandoening of oorzaak bekend is, dan kan ook de term proctalgia fugax worden gebruikt.
Anuskramp zonder een aanwijsbare lichamelijke oorzaak kan eveneens als proctalgia fugax worden aangeduid. Er wordt vermoed dat er een link kan worden gelegd tussen anuskramp en het prikkelbare darmsyndroom (PDS). Dit is een chronische darmaandoening waar eveneens geen duidelijke lichamelijke afwijkingen te zien zijn. Tevens lijkt er een link te zijn met diverse psychische aandoeningen, zoals depressiviteit en angsten.
Symptomen bij anuskramp
Bij anuskramp zul je te maken krijgen met plotselinge kortdurende aanvallen van hevige pijn in het gebied midden boven je anus. Het betreft een intense, in veel gevallen tevens een stekende vorm van pijn, die vanzelf weer minder wordt en uiteindelijk weer wegtrekt. Naar schatting heeft circa 10 tot 15 procent van de bevolking zo nu en dan last heeft van dit soort klachten. Het betreft overigens wel vaak jongvolwassenen en de aanvallen dienen zich in het bijzonder vaak aan gedurende de nacht. Wanneer je slechts een paar keer per jaar met anuskramp te maken hebt dan zal de oorzaak onbekend, maar ook meestal onschuldig van aard, zijn.
Op het moment dat je wel regelmatig te kampen hebt met anuskramp, of indien je eveneens andere klachten hebt, dan is het aan te raden om je huisarts van je klachten op de hoogte te stellen. Zodra er bloed en/of slijm in je ontlasting zit dan is het devies om direct je huisarts te consulteren. Dergelijke klachten kunnen namelijk niet alleen onschuldig van aard zijn maar kunnen eveneens duiden op meer ernstige oorzaken.
Een anuskramp kan altijd voorkomen, ook tijdens je zwangerschap of na een orgasme.
De diagnose anuskramp stellen
Om de diagnose anuskramp te kunnen stellen zal je huisarts je anus en het begin van je endeldarm onderzoeken. Er zal een zogenaamd rectaal toucher plaatsvinden: je huisarts zal dan met een vinger de binnenkant van de anus en de endeldarm onderzoeken. Op die manier kan je huisarts uitvinden of je last hebt van bijvoorbeeld:
- anaalscheurtjes of -kloofjes (fissuren),
- aambeien,
- poliepen of tumoren in de endeldarm
- een verkrampte sluitspier.
Indien je huisarts de zaak niet vertrouwd of twijfels heeft dan kun je doorverwezen worden naar een specialist voor een uitgebreider kijkonderzoek. Bij dit onderzoek zal de binnenzijde van de endeldarm geïnspecteerd worden (sigmoïdoscopie, ofwel endoscopie). Voor een sigmoïdoscopie wordt een kijkinstrument (endoscoop) anaal ingebracht. Een endoscoop is een flexibele slang met aan het uiteinde een minuscuul lampje en cameraatje. Door middel van het lampje zal de arts de binnenzijde van je darm goed kunnen zien en het cameraatje staat in verbinding met een beeldscherm, waar het onderzoek op kan worden gevolgd.
Behandelen van anuskramp
De vorm van behandelen van anuskramp zal sterk afhangen van de onderliggende oorzaak van de klachten. Indien er een achterliggende aandoening aanwezig is, dan zal deze behandeld dienen te worden. Maar wanneer er geen oorzaak bekend is dan zal het gericht behandelen van de klachten onmogelijk zijn. Bekend is echter wel dat bepaalde factoren, zoals ontspanning en warmte, de anuskramp kunnen verminderen. Daarentegen kunnen sommige factoren, bijvoorbeeld stress, de klachten juist erger maken.
Op het moment dat het baden in warm water niet voldoende effect heeft dan er door een arts getracht worden om de spierspanning van je anale spier te verlagen. Om dit doel te bereiken kan er onder andere een speciale zalf voor worden geschreven. Dergelijke zalf dien je dan op de anus aanbrengen op het ogenblik dat de anuskramp optreedt. Ook kunnen tabletten voorgeschreven worden die op een vergelijkbare wijze de anale spierspanning kunnen verlagen.
Wanneer deze behandelingen niet het gewenste effect hebben dan kan een specialist in het ziekenhuis de spanning van je anale spier verlagen door middel van Botox injecties, of door het blokkeren van een bepaalde zenuw in de buurt van je anus.
Tips bij anuskramp
Als je last hebt van anuskramp dan kan dit behoorlijk lastig, en vooral pijnlijk, zijn. Om dergelijke klachten echter te voorkomen dien je te zorgen voor genoeg ontspanning en het, zoveel mogelijk, vermijden van stress. Door deze tips ter harte te nemen zullen de klachten minder, of zelfs voorkomen, worden.
