De menopauze, ook wel de overgang genaamd, is een natuurlijke fase is het leven van een vrouw die vaak rond haar vijftigste levensjaar plaats vindt. De periode rond de laatste ovulatie of eisprong en dus hierbij de laatste menstruatie betekent het einde van de vruchtbare periode van een vrouw. Tijdens de overgang produceren de eierstokken minder hormonen waardoor er aardig wat veranderingen in het lichaam plaatsvinden. De meeste vrouwen hebben dan ook meerdere klachten tijdens de menopauze, zowel lichamelijk als geestelijk. Echter verschillen deze erg per persoon.
Wat zijn de lichamelijke klachten tijdens de menopauze?
De volgende klachten/ symptomen zijn veel voorkomend:
- Opvliegers
- Moeheid
- Hoofdpijn
- Pijnlijke borsten
- Veel zweten
Tijdens een opvlieger krijg je het opeens erg warm en begin je te transpireren, vaak gebeurt dit zonder reden, maar bijvoorbeeld stress of alcohol kunnen de kans op opvliegers vergroten. Soms duurt een opvlieger een paar seconden, soms meerdere minuten. Ook de hoeveelheid opvliegers op een dag verschilt erg per vrouw.
De pijnlijke borsten, hoofdpijn, moeheid maar ook klachten zoals hartkloppingen, spierpijn en duizeligheid kunnen erg lastig zijn. Sommige vrouwen hebben hier echter meer last van dan anderen. Ook is er een verschil tussen het begin en het einde van de overgang.
Wat zijn de lichamelijk klachten na de overgang?
Zoals hierboven uitgelegd worden er minder hormonen aangemaakt door de eierstokken na de laatste menstruatie, dit is één van de redenen waarom vrouwen een aantal jaar na het begin van de menopauze last kunnen krijgen van vaginale afscheiding, jeuk of juist een drogere vagina. Dit kan voor klachten zorgen zoals pijn tijdens het vrijen of een constant irriterend gevoel. Ook blaasontstekingen en urine-incontinentie komen voor bij vrouwen na de menopauze. Vaak is de oorzaak hiervan een verzwakte blaas en/of urinebuis.
In sommige gevallen krijgen vrouwen minder zin in seks, vooral wanneer dit pijnlijk is door andere klachten. Maar er zijn ook vrouwen die juist een verhoogd libido hebben, vooral wanneer ze zich niet meer druk hoeven te maken om een ongeplande zwangerschap. De klachten, vooral de opvliegers, kunnen ook de jaren na de menopauze nog voor last zorgen. Zo zijn er vrouwen die zelfs na hun 70ste jaar nog af en toe opvliegers hebben.
Wat zijn de geestelijke klachten tijdens en na de menopauze?
Voor, tijdens en na de menstruatie merken vrouwen vaak dat ze zich geestelijk anders voelen. Dit is ook het geval tijdens de menopauze. Zo ontstaan er vaak stemmingswisselingen en lusteloosheid. Deze klachten kunnen verergeren wanneer ze invloed hebben op je privé omgeving. Zo kan er extra stress ontstaan wanneer er veel ruzie in huis ontstaat door de stemmingswisselingen, wat er juist voor zorgt dat deze verergeren. Het is dus belangrijk dat je omgeving begrijpt wat er met je lichaam gebeurt tijdens de overgang en dat dit de rede is voor je stemmingswisselingen.
In sommige gevallen is het erg zwaar voor een vrouw wanneer ze beseft dat haar vruchtbare levensfase voorbij is, vooral wanneer het haar nooit is gelukt kinderen te krijgen. Gelukkig kan een psycholoog je helpen dit te verwerken en zo goed mogelijk door de overgang te komen. Het beste is dus over je klachten te praten met je partner en eventueel je familie zodat ze begrijpen waarom je soms niet helemaal lekker in je vel zit.
Ook wel de overgang genoemd
Als het over de menopauze gaat, dan bedoelen we daarmee de overgang. Het is een natuurlijk verouderingsproces en vrouwen tussen de 45 en 60 jaar krijgen hier mee te maken. Bij deze vrouwen is het vaak goed merkbaar dat zij hier mee te maken hebben, zij merken zelf bijvoorbeeld veranderingen in de menstruatiecyclus. Het precieze begin van de menopauze is er wanneer de vrouwelijke reproductiefase van het leven stopt. Dit valt samen met het einde van de menstruatie. De eierstokken verliezen na een tijdje de capaciteit om oestrogeen en progesteron aan te maken. Wanneer deze productie daalt, dan daalt ook de frequentie van de ovulaties. De vrouwen hebben minder vaak te maken met menstruaties en uiteindelijk stoppen ze hiermee. Het is niet altijd duidelijk wanneer de menopauze op gaat treden want dit hangt ook samen met genetische factoren. Vaak maken de vrouwen de menopauze door zoals de zussen en moeder het mee hebben gemaakt. Roken kan een belangrijke factor spelen in de tijd wanneer de menopauze begint. Mensen die roken kunnen namelijk tot twee jaar vroeger in de menopauze komen. Er is echter geen verband tussen het tijdstip van de eerste maandstonden en de leeftijd waarop vrouwen te maken krijgen met de menopauze.
Wist je dat…
- De menopauze komt in Europa en in Noord-Amerika vaker voor bij vrouwen rond de 51-52 jaar oud.
- Als het over de postmenopauze gaat dan is dat de periode na de menopauze.
- Perimenopauze is de periode wanneer veranderingen optreden die leiden tot de menopauze.
Ervaringen met de menopauze
Als er aan vrouwen wordt gevraagd hoe dat zij de menopauze ervaren, dan wordt er vaak gezegd dat zij het geen fijne periode vinden. Veel vrouwen zijn namelijk erg humeurig en voelen zich niet fijn. Het lichaam is aan het veranderen en dat voelen zij. Bij sommige vrouwen kun je het meteen merken dat zij in de overgang zijn. Bij anderen merk je niets. Het kan ook zijn dat je het met vlagen merkt, want de ene keer zijn ze vrolijk en de andere keer slaat het humeur ineens om.
Als je weet dat iemand in de overgang is, houd er dan rekening mee dat iemand humeurig kan zijn en lach er maar een keer mee. Dan heb je de grootste kans dat zij er gewoon mee omgaan. Je krijgt er nou eenmaal vroeg of laat mee te maken en daarom is het belangrijk dat je zelf in gaat zien wat je er aan kunt doen en hoe je het voor jezelf (en de omgeving) zo draaglijk mogelijk kunt maken.
Dat het niet de leukste en gemakkelijkste periode van het leven is weten veel mensen, maar je moet er even doorheen en wanneer de menopauze voorbij is voel je je weer stukken beter.
Hoe de menopauze goed behandelen?
Er werd altijd gesproken over het behandelen met medicatie als het gaat over vrouwen in de overgang. Maar dit is tot vier jaar geleden niet meer zo. Vrouwen kregen voorheen vaak hormonale medicatie. Dit zou een groot aantal voordelen hebben en nauwelijks nadelen. Er is onderzoek gedaan naar vrouwen die deze medicijnen hebben gebruikt en zij hebben niet zoveel voordelen ervaren, juist alleen maar nadelen en zeker op de langere termijn. Het onderzoek is gedaan met een groep vrouwen die tien jaar geleden de medicatie heeft gehad. Er werd voorheen gedacht dat de medicatie er voor zou zorgen dat hart- en vaatziekten voorkomen zouden worden, net als dementie.
Maar uit onderzoek bleek dat niet zo te zijn. Vrouwen die het middel voor een langere tijd hadden gebruikt bleken juist een hogere kans te hebben op borstkanker. In 2003 zijn hier veel berichten over geweest in de krant en toen is besloten, door 75% van de artsen, om hier mee te stoppen. Op dit moment wordt het advies gegeven om alleen hormonale mediatie te nemen wanneer de kwaliteit van het leven minder goed is en dat de medicatie voordelen groter zijn dan de nadelen. Met de kwaliteit van leven wordt hier bedoeld hoe dat de vrouw zich voelt. Wanneer er sprake is van botontkalking voor de 55 jaar dan is medicatie ook aan te raden net als wanneer er sprake is van een te vroege menopauze.
Middelen tegen klachten bij de overgang
Er kunnen de volgende middelen worden gegeven wanneer vrouwen in de overgang zijn:
- Hormonale middelen bevatten oestrogene en progesteron hormonen
- Alternatief hormonale medicijnen, hier zitten geen hormonen in. Maar ze hebben wel hetzelfde effect.
- Niet hormonaal werkende medicijnen, dit zijn medicijnen die voor andere klachten gebruikt worden. Het bijeffect is dat zij de overgangsklachten bestrijden.
- Plantaardige middelen hier zitten zwak werkende oestrogene hormonen in en de resultaten hiervan zijn wisselend.
Nadelen hormonen
Hormonen kunnen voor een groot aantal nadelen zorgen. Wanneer mensen te lang hormonen gebruiken dan hebben zij een gering verhoogde kans om een trombose in de benen te krijgen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij mensen die tabletten hebben geslikt. Maar zij hebben ook een gering verhoogde kans om borstkanker te krijgen. Als medicatie wordt gestopt dan is de kans weer normaal. Ook moet genoemd worden bij de inname van hormonen dat er een zeer gering verhoogde kans op eierstokkanker bestaat.
Wat te doen aan de problemen tijdens de menopauze?
Het beste kun je zorgen dat je eerst goed informatie in gaat winnen over je menopauze en wat je hier aan kunt doen. Wanneer het zonder medicatie kan is dat de beste optie, maar als je teveel klachten ervaart is het advies om met de arts te overleggen wat je hier aan kunt doen. Je moet niet zelf zomaar aan een middel beginnen, je moet met de arts overleggen welke klachten je hebt en de arts kan dan de risico’s inschatten en aangeven wat de beste medicatie voor je kan zijn. Houd dan nauw contact met elkaar zodat je in de gaten kunt houden of eventuele medicatie een positief effect blijft houden of niet. Wanneer dat niet zo is kun je stoppen (langzaam afbouwen wanneer nodig in overleg met de arts) en kan er een ander middel worden voorgeschreven.
Veelvoorkomende klachten tijdens de menopauze
Vrouwen hebben vaak klachten tijdens de menopauze. Het gaat hierbij om ongeveer 80% van alle vrouwen. Klachten waar zij veelal last van hebben zijn opvliegers, veel zweten met name in de nacht, verlies van libido en vermoeidheid.
Uitleg klachten bij de menopauze
- Opvliegers komen bij 60 tot 80% van de vrouwen voor. Zij krijgen het plotseling heel warm. Je kunt dan gaan blozen en je merkt dat je een verhoogde temperatuur hebt bij je bovenlichaam. Dit hoort er bij en dit zal vanzelf weer overgaan.
- Toename van gewicht kan ook bij de menopauze want de hormoonhuishouding verandert. Maar veel vrouwen krijgen enorme eetbuien als zij in de overgang zijn en dat is ook een verklaring van de gewichtstoename.
- De menstruatie zal onregelmatig worden want je hormoonhuishouding is aan het veranderen.
- Het libido zal verminderen. Het kan zijn dat de vrouw minder zin heeft in seks en dat heeft ook te maken met de hormonen die veranderen in je lichaam.
- Je vagina kan erg droog zijn. De seks wordt hierdoor ongemakkelijk en daardoor heb je ook minder zin in seks. Er zijn ook vrouwen die last hebben van jeuk.
- Stemmingswisseling horen zonder twijfel bij de menopauze. Je bent prikkelbaar en ineens kun je in tranen uitbarsten. Je kunt dan ineens weer moeten lachen. Je lichaam is aan het veranderen en daar moet je aan wennen.
- Je kunt vermoeid zijn. Ineens heb je geen energie meer. Zorg dat je daarom regelmatig blijft bewegen zodat je energie blijft houden en de vermoeidheid tegen gaat.
- Je kunt bij de menopauze last krijgen van haaruitval.
- Slaapstoornissen horen er ook bij. In de nacht ben je wakker, je kunt niet slapen. Je bent misschien wel volop aan het zweten wat je wakker houdt.
- De concentratie wordt moeilijker. Dit kan met ademhalingsoefeningen worden aangepakt en soms werkt het ook als je op je ademhaling gaat letten of wanneer je medicatie pakt zodat je je beter kunt richten op allerlei zaken.
- Je kunt ineens je geheugen verliezen. Je raakt dingen kwijt, maar vaak komt het geheugen na de menopauze weer terug. Schrijf alles op zodat je het niet gaat vergeten, we kunnen allemaal wel eens wat vergeten, maak je er niet te druk om. Het hoort erbij.
- Het kan zijn dat je ineens duizelig wordt, maar dit komt niet bij zoveel vrouwen voor.
- Veranderende stembanden omdat je hormonen aan het veranderen zijn, dit kan even wennen zijn.
- Je kunt incontinent raken. Dit zou kunnen zijn stress-incontinentie. Blijf er heel bewust weerstand tegen bieden. Het kan ook zijn dat je je verlies van aandrang bent verloren om op het juiste moment te plassen.
- Je kunt last hebben van een opgeblazen gevoel.
- Allergieën kunnen voorkomen, dit komt ook omdat je hormonen aan het veranderen zijn.
Deze symptomen hoef je niet allemaal te krijgen wanneer je in de menopauze komt. Maar het kan zijn dat je hier last van krijgt. Daarom is het van belang dat je hier naar kijkt en weet wat je er aan kunt doen! Je weet nu wat je te wachten kan staan, maar lang niet alle vrouwen krijgen overal last van!
Migraine bij de menopauze
Mensen die last hebben van de menopauze kunnen ook last krijgen van migraine. Deze aanvallen komen voor tijdens of net voor de menstruatie. Bij de menstruele migraine is er sprake van één aanval per maand die op de eerste dag van de menstruatie zal beginnen. Deze migraine is niet zo eenvoudig te behandelen. Wanneer je lichaam aan het veranderen is kan de menstruatie ook eerst onregelmatig worden en de migraine kan dan ook optreden. Wanneer de hoofdpijn te maken heeft met de menstruatie geven de artsen het de naam menstruele migraine. Kenmerken die hierbij horen zijn ernstige, langdurige en lastig behandelbare aanvallen. Deze aanvallen gaan vaak samen met misselijkheid en braken.
Vervelend migraine tijdens menopauze
Wanneer vrouwen last hebben van migraine tijdens de menopauze dan is de verklaring vaak dat je lichaam aan het veranderen is. Maar wanneer mensen voorheen al migraine aanvallen hadden kan dat nu verergeren omdat ons lichaam nog meer gaat veranderen! Het is dan belangrijk dat je gaat kijken welke medicatie je kunt krijgen. De standaard medicatie is dan misschien niet voldoende en dan dien je naar de arts te gaan en aan te geven dat je nog meer last hebt van de migraine tijdens de menopauze.
- Houd het goed in de gaten en zorg dat je je aanvallen kunt beperken met medicatie
- Bij vragen raadpleeg je arts
- Overleg eens met andere vrouwen die in de menopauze zijn of zij er last van hebben en wat zij hier aan doen
- Stress is een boosdoener en hierdoor kan migraine verergeren, dit moet voorkomen worden
- Zorg voor rust en regelmaat
- Ontspan je!
- Laat je eens masseren zodat de spieren in de nek wat losser komen en zo kan de migraine wat minder worden en je voelt je snel weer stukken beter!
Menstruele cyclus bij de menopauze
Hoe de menstruele migraine ontstaat is niet helemaal duidelijk. Maar er zijn wel wat lichamelijke oorzaken die kunnen zorgen voor menstruele migraine, dat zijn een verlaagde concentratie magnesium, de werking van een aantal bloedplaatjes is verstoord en er is sprake van een verstoring van de afgifte van serotonine en prostaglandine. Dit zijn twee chemische stoffen die door het lichaam worden aanmaakt.De menstruele cyclus gaat uiteindelijk veranderen bij de menopauze. In het begin is het maandelijks maar na een tijdje kan het eens per twee maanden zijn en er komt een moment dat de menstruatie helemaal weg blijft.
Levensstijl aanpassen in menopauze
Wanneer je te maken krijgt met de menopauze dan dien je je manier van leven aan te passen. Er komt een einde aan de vruchtbaarheid en er komt een nieuwe fase voor je aan. Zo wordt het door veel vrouwen ook gezien. Je krijgt te maken met ingrijpende veranderingen en er zijn veel symptomen waar je last van kunt krijgen tijdens de menopauze. Maar je kunt er wel wat aan doen als je je levensstijl aan gaat passen, want dan is de kans groot dat je veel minder last krijgt van de symptomen die bij de menopauze horen.
- Je kunt je opvliegers verminderen door op tijd te gaan sporten. Je kunt kleding ook in laagjes gaan dragen. Als het dan warm is doe je gewoon even wat uit. Je kunt bij jezelf ook eens nagaan welke factoren eigenlijk de opvliegers uitlokken.
- Een goede nachtrust zal ook helpen. Als je goed wilt slapen dan moet je overdag veel bewegen en dat heb je zelf in de hand. Iedere dag wandelen, fietsen, sporten het kan allemaal. Als je net voor je naar bed gaat een eindje gaat wandelen dan kan dat erg ontspannend werken. Het zal je goed doen als je die stap gaat zetten, elke avond even lopen in de buitenlucht. Je krijgt hierdoor ritme en regelmaat en je bent je er van bewust dat je in de avond even gaat ontspannen en daarna lekker naar bed kunt om de volgende dag weer goed uitgerust wakker te worden.
- Ontspanningsoefeningen zijn ook goed voor je. Als je deze doet net voordat je naar bed gaat kun je je stukken beter voelen. Het kan er voor zorgen dat je even tot jezelf komt en als je op je ademhaling gaat letten kun je sneller in slaap vallen.
- Zorg dat je cafeïne gaat vermijden. Door het gebruik van cafeïne val je moeilijker in slaap dus is het beter om in de avonduren zo min mogelijk cafeïne te nemen.
- Heb je last van vaginale droogheid? Dan is het belangrijk dat je glijmiddel gebruikt zodat je de uitdroging kunt voorkomen, behandelen. Dit zorgt er ook voor dat je seksueel actief kunt blijven, zonder pijn.
- Er kan ook gekozen worden om de bekkenbodemspieren te trainen. Incontinentie klachten kunnen dan worden voorkomen in de menopauze.
- Je moet gezond eten en ook een evenwichtig dieet volgen. Als je veel groenten en fruit eet en water drinkt kan dat goed helpen. Je dient ook voldoende volkorenproducten tot je te nemen en dan ben je gezond aan het eten en dat heb je tijdens de menopauze nodig.
- Beperkt de consumptie van verzadigde vetten en olie en van suikers
- Roken kun je maar beter niet doen, omdat je hier opvliegers van kunt krijgen en je raakt hierdoor ook eerder in de menopauze.
Het is van belang dat je je goed bewust wordt van je lichaam en geest. Zorg dat je gezond blijft eten en genoeg blijft bewegen. Het gaat er om dat je overdag voldoende beweegt en lekker naar buiten gaat zodat je in de nacht goed kunt slapen. Dit heb je namelijk nodig zodat je overdag je stemmingswisselingen zoveel mogelijk kunt beperken omdat je dan goed uitgerust bent.
Menopauze Oorzaken
Als het over een fysiologische of een natuurlijke menopauze gaat, dan krijg je hier mee te maken als je ouder wordt. De hormonen spelen hierin een belangrijke rol. Je maakt namelijk minder oestrogeen aan en dat zorgt er voor dat je klachten krijgt en deze hebben te maken met de menopauze. Normaal komt de menopauze gewoon op gang naarmate je ouder wordt, maar het kan ook worden veroorzaakt door een chirurgische ingreep door de eierstokken uit het lichaam te halen. De baarmoeder wordt dan vaak ook verwijderd. Het wordt ook wel een chirurgische menopauze genoemd wanneer je de eierstokken laat verwijderen om de menstruatie stop te zetten. Er treden dan wel extreme ontwenningsverschijnselen op omdat er sprake is van een plotselinge en complete daling van de hormoonspiegel. Het eerste wat veel vrouwen merken zijn de opvliegers.
Baarmoeder verwijderen
Wanneer de baarmoeder wordt verwijderd, noemen we dat een hysterectomie. Dit is niet de oorzaak van de menopauze. Maar als er een bekkenoperatie uit wordt gevoerd kan dat wel zorgen voor een wat vervroegde menopauze. Dit kan veroorzaakt worden door een verminderde toevoer van bloed naar de eierstokken. Als vrouwen de baarmoeder weg hebben laten halen en ze hebben de eierstokken gehouden, dan kunnen zij 3,7 keer eerder dan andere vrouwen in de menopauze terecht komen. De totale klachten die vrouwen hebben in de menopauze zijn wel gelijk. Maar de klachten verschillen wel van persoon tot persoon.
Roken
Vrouwen die roken hebben eerder kans op een fysiologische menopauze. Deze kan zelfs tot twee jaar eerder optreden dan bij vrouwen die niet roken. Als je niet eerder in de overgang wilt raken is het aan te raden om te stoppen met roken.
Oorzaken van de menopauze aanpakken
Er zijn oorzaken van de menopauze die je zelf aan kunt pakken. Als voorbeeld nemen we het stoppen met roken. Als je niet rookt dan is de kans om eerder in de overgang te raken ook stukken kleiner. Maar wat kun je nog meer doen?
- Als je veel last hebt van je menstruaties en je weet dat je geen kinderen (meer) wilt, dan laten sommige vrouwen de baarmoeder en eierstokken verwijderen. Dit kan er voor zorgen dat je eerder in de menopauze geraakt, maar dat hoeft niet.
- Pak de oorzaken aan die je kunt! Stop met roken en leef gezond. Zo kun je klachten van de menopauze verminderen.
- Het is belangrijk dat je blijft bewegen, sporten en wandelen in de buitenlucht hoort er zeker bij. Daarom is het goed dat je hier ritme in krijgt en gaat ontdekken wat het beste bij je past. Zorg dat je afleiding hebt zodat je zo min mogelijk klachten hebt en probeer je humeur in toom te houden zodat jijzelf maar ook anderen er niet zoveel last van hebben. En ben je een keer in een slecht humeur, tob daar niet over. Jij bent niet de enige. Maak er gerust grapjes over en lach het weg.
Symptomen van Menopauze
De symptomen van de menopauze zijn verschillend. Bij alle vrouwen kunnen andere symptomen optreden en bij de een zijn dat er meer dan bij de ander en het kan bij de een of de andere vrouw ook veel heviger zijn. Wat bij de menopauze echt gemerkt wordt is de daling in het niveau oestrogeen. Dit uit zich in vasomotorische symptomen. Je kunt in de nacht meer gaan zweten en je kunt het ineens warm krijgen. Bij 70 tot 80% van de vrouwen komt dit voor. De een heeft er dagelijks last van en de ander maar eens per week. Het is heel wisselend en er kan niet gezegd worden in hoeverre de symptomen bij iemand voorkomen. Je kunt een aantal keren per dag last krijgen van opvliegers, terwijl anderen dat maar eens per twee dagen hebben bijvoorbeeld. De frequentie van de symptomen kan ook nog verschillen in de loop der jaren.
Waar heb je last van tijdens de menopauze?
Het kan zijn dat je tijdens de menopauze in de nacht vaak wakker wordt, hierdoor krijg je weinig slaap en ben je overdag moe en humeurig. Als je overdag gaat slapen dan ben je in de avonduren weer niet moe genoeg om te slapen, het ritme kan hierdoor verstoord raken en dat is vervelend waardoor je humeur ineens om kan slaan. Je slaapt niet genoeg en je slaapt niet zoals je voorheen deed. Daar kun je behoorlijk chagrijnig, humeurig van worden.
Psychologische symptomen
Er kunnen zich ook psychologische symptomen voordoen tijdens de menopauze. Hierbij kun je denken aan stemmingswisselingen en angst. Sommige vrouwen zijn ook erg bezorgd en hebben een gebrek aan concentratie. Er kan ook een depressie optreden en geheugenverlies op de korte termijn. Het is belangrijk dat dit serieus wordt genomen zodat er wat aan kan worden gedaan anders kunnen de klachten alleen maar erger worden wanneer je door de jaren heen nog meer te maken krijgt met de grillen van de menopauze.
Vrouwen in de menopauze
Vrouwen kunnen in de menopauze te maken krijgen met vaginale droogte.Je vagina wordt droger door het verminderen van het gehalte aan oestrogeen in het lichaam. Dit wil vaak zeggen dat vrouwen geen zin meer hebben in gemeenschap. Ze krijgen een branderig gevoelig en hebben last van irritaties. Het kan ook zijn dat je te maken krijgt met urineweg problemen, waaronder incontinent raken.
Bijkomstigheden bij de menopauze
De menopauze overkomt je gewoon als vrouw, maar dat wil niet zeggen dat het eenvoudig is:
- Je krijgt te maken met veel symptomen zoals opvliegers en veel transpireren, vooral in de nacht;
- Veel vrouwen krijgen last van een droge vagina;
- Je kunt humeurig worden;
- Het kan zijn dat je te maken krijgt met een depressie.
Het zijn geen symptomen om naar uit te kijken, maar het is van belang dat je de tijd toch zo goed mogelijk doorkomt. Je lichaam gaat veranderen en er breekt een nieuwe fase aan en daar moet je als vrouw zo goed mogelijk doorheen.
Het verloop van de menopauze
Op het moment dat de eierstokken geen vruchtbare eitjes meer hebben treedt de menopauze op. Dit houdt in dat het lichaam (bijna) geen oestrogenen en progestagenen meer aan maakt en hierdoor zal je voortplantingssysteem de eigenlijke functie verliezen. De periode die voor het ontstaan van de eigenlijke menopauze ligt noemen we het climacterium. In deze periode raken de eicellen op. Deze zijn vanaf de geboorte van de vrouw al in de aanleg aanwezig. Maar dat is niet het enige wat er gebeurt, want ook de hormonale balans van het lichaam gaat veranderen. Dit houdt in dat de oestrogeen- en progesteronspiegels niet meer zo stabiel zijn. Vanaf dat moment gaat de menstruatie ook veranderen. Dit kan verschillen per vrouw hoe dat gaat gebeuren. Het kan ineens stoppen, je bent dan niet meer ongesteld, maar bij de andere vrouwen neemt het geleidelijk aan af en zal er steeds meer tijd tussen de menstruaties zitten. De bloedingen kunnen ook afnemen en dan merk je na een tijdje dat je nauwelijks bloed verliest en dan is het einde in zicht van je menstruaties. Voor sommige vrouwen is dat een opluchting want iedere keer als zij ongesteld worden kunnen ze veel klachten hebben als buikpijn en misschien zelfs migraine. Maar het kan toch een hele verandering zijn, want ineens heb je je maandelijkse vrouwelijke klachten niet meer en je lichaam gaat veranderen. Sommige vrouwen zeggen dat zij zich geen vrouw meer voelen nu de menstruatie uitblijft.
Het climacterium
Wanneer er sprake is van het climacterium past het vrouwelijk lichaam zich aan, aan de natuurlijke veranderingen. Er kunnen hierdoor vasomotorische symptomen optreden. Vrouwen kunnen hartkloppingen krijgen en last krijgen van opvliegers. Je kunt het ineens warm krijgen en je gaat zweten, maar je kunt ook blozen. Er zijn echter ook psychologische symptomen waar je last van kunt krijgen zoals een depressie of angst. Urogenitale klachten komen ook voor en dat kan bijvoorbeeld incontinentie zijn.
Klachten tijdens menopauze
Vrouwen uit Europa hebben veel klachten die in verband staan met de menopauze. Er is een verhoogde kans op botontkalking.
Verloop van de menopauze
Er is geen standaardlijst hoe dat de menopauze gaat verlopen, dit is bij alle vrouwen anders. Dit kan ook lastig zijn omdat je als vrouw niet weet waar je mee te maken zult krijgen:
- Veel vrouwen krijgen te maken met opvliegers (70-80%). De kans is dus groot dat je hier ook mee te maken krijgt.
- Een slaapritme dat verstoord wordt omdat je wakker wordt van het nachtelijk zweten kan er voor zorgen dat je overdag moe bent.
- Als je niet goed slaapt heeft dat weer tot gevolg dat je humeurig bent en anderen zullen dat wel aan je merken. Je bent in de menopauze aangekomen.
Het is belangrijk dat je inziet dat je in een nieuwe fase van je leven bent aangekomen. Als je dit inziet dan kun je het beter een plaats geven en kijken wat je hier aan kunt doen, of in sommige gevallen gewoon op zijn beloop laten. Wanneer je kunt denken ‘het hoort er gewoon bij’ dan leef je een stuk prettiger. Het verloop van de menopauze is bij iedereen anders en kan per jaar week, maand of dag verschillen.
Vervroegde overgang
Er kan sprake zijn van een vervroegde overgang. Er is alleen nog niet zoveel bekend over de oorzaken en de gevolgen die het heeft. Het is vaak zo dat vrouwen zomaar de diagnose krijgen van vervroegde overgang. Ze hadden het niet verwacht. De vrouw gaat ongeveer tot haar 51 jaar menstrueren. Vanaf dat moment noemen we het de menopauze. Je weet als vrouw wanneer dit moment er is wanneer je een jaar lang niet meer menstrueert. Voor deze periode is aangebroken kunnen vrouwen vijf tot tien jaar last hebben van de overgangsklachten. Er zijn vrouwen waarbij de menstruatie stopt voordat zij veertig worden, dit is bij 1-2% van de vrouwen.
Dit noemen we dan ook vervroegde overgang, want ze zijn veel vroeger dan andere vrouwen, gemiddeld tien jaar eerder. Vanaf dat moment blijft de menstruatie vier maanden achter elkaar uit De FSH hormoonconcentratie is ruim 40 IU/l (de normaalwaarde bedraagt tot 10 IU/l). Toch kan het zijn dat de menstruatie na een paar maanden weer terug komt. De perioden met en zonder menstruatie kunnen elkaar afwisselen. Het wordt vaak pas opgemerkt wanneer de vrouw stopt met de pil. Zij merkt dan dat er geen menstruatie meer op gang komt. De andere overgangsklachten, waaronder opvliegers worden niet zo snel opgemerkt omdat vrouwen nog niet de leeftijd hebben bereikt voor de overgang.
Te vroeg in de overgang hoe kan dat?
- Een vrouw kan te vroeg in de overgang komen omdat de voorraad eicellen op is.
- Er kan nog een andere oorzaak zijn en dat is dat eierstokken niet meer op de normale hormoonstimulatie reageren die vanuit de hersenen wordt gegeven. Er wordt dan vaak ook niet meer gereageerd op de stimulatie die wordt gegeven door bepaalde hormoonpreparaten.
- Het kan zomaar zijn dat er geen eicellen meer zijn, omdat de eierenstokken zijn verwijderd.
- Het zou ook kunnen dat de eicellen zijn vernietigd door medicatie, bijvoorbeeld chemotherapie.
- Eicellen kunnen ook vernietigd zijn door bestraling.
- Als er een erfelijke ziekte is kan dat er ook voor zorgen dat iemand vroeg in de overgang geraakt.
Vervroegde overgang… wat nu?
Wanneer je als vrouw te maken krijgt met de vervroegde overgang dan moet je dat accepteren, je kunt er niets aan doen. Er zijn medicijnen die bepaalde symptomen kunnen onderdrukken of kunnen verminderen, maar meer kan er niet aan gedaan worden. Het is van belang dat je het over je heen laat komen. Het kan wel zijn dat wanneer je moeder of een zus ook eerder in de overgang is gekomen dat jij dit ook komt. Het hangt vaak samen met familieleden. Je kunt dus aan je moeder vragen wanneer zij in de overgang is gekomen en dan weet je ook ongeveer wanneer je het kunt verwachten.
De verschillende soorten menopauze
Er zijn verschillende soorten van de menopauze. De menopauze moet niet gezien worden als een ziekte, maar het is iets waar een vrouw in haar leven mee te maken krijgt. Het wil zeggen dat een vrouw aan het einde is gekomen van haar vruchtbare periode. Dit als gevolg van een verminderde productie van oestrogeen en progesteron. De menopauze kan verdeeld worden in een aantal soorten:
- Natuurlijke menopauze: Dit wil zeggen dat je te maken krijgt met de natuurlijke variant van de menopauze, dit is bij de meeste vrouwen zo en tussen de 45 en 55 jaar vindt deze natuurlijke menopauze plaats. Gemiddeld is dat op de 51 jaar. Sommige vrouwen krijgen er aan het begin van de veertig mee te maken en anderen pas wanneer zij boven de zestig zijn. Je weet als vrouw ongeveer wanneer je in de menopauze terecht kunt komen want je kunt navraag doen bij je moeder (en zussen wanneer je deze hebt). Vaak krijg je er op ongeveer dezelfde leeftijd mee te maken omdat een genetische factor hierin meespeelt. Roken kan de tijd van de menopauze wel beïnvloeden want je kunt er dan een paar jaar eerder mee te maken krijgen.
- Perimenopauze: Dit wil zeggen rond de menopauze. Het is de overgangsperiode. Het gaat over de periode vlak voor je menopauze. De eerste veranderingen treden nu op. Dit woord wordt ook gebruikt wanneer het gaat over het eerste jaar na de menopauze. Eigenlijk is de menopauze zelf maar één dag, want dat is de dag dat alles gaat veranderen. Er komen dan namelijk geen menstruaties meer en dit gebeurt van de ene op de ander dag.
- Kunstmatige menopauze: Er kan voor gekozen zijn om je te laten opereren omdat je te vaak last hebt van de menstruaties. Als je geen kinderen (meer) wilt kun je bijvoorbeeld je eierstokken er uit laten halen. Het kan ook zijn dat je met een kunstmatige menopauze te maken krijgt wanneer je een operatie hebt ondergaan of chemotherapie of bestraling hebt gehad. Dit noemen we dan geen natuurlijke menopauze meer. Als je door een operatie je eierstokken verliest, kan het zijn dat jij meteen in de menopauze raakt. Je krijgt dan meteen de menopauze klachten die hier bij horen. Het kan ook zijn dat er een eierstok blijft zitten. De functie van de eierstok die is weggehaald wordt dan vaak overgenomen en dan is het geen vervroegde menopauze. Maar het kan zijn dat de baarmoeder weg wordt gehaald. Dit heeft echter geen invloed op de eierstokken. De menstruaties verdwijnen dan wel. Maar dit heeft niets met de menopauze te maken. Het kan zijn dat de eierstokken verloren gaan door chemo of bestraling. Je komt dan meteen in een vervroegde menopauze. Vaak heb je dan last van erg hevige klachten. Je wordt er zomaar mee geconfronteerd en van de een op de andere dag heb je last van opvliegers, nachtelijke zweten en vaak ook van stemmingswisselingen, want het gebeurt ineens en je had het misschien nog niet verwacht. Je kunt boos zijn en je schamen dat is wat veel vrouwen doen wanneer zij hier mee te maken krijgen, maar je kunt er niets aan doen.
- Postmenopauze: hierbij gaat het over de jaren na de menopauze.
Met welke menopauze je te maken krijgt heb je niet voor het zeggen. Wel is het zeker dat je vroeg of laat te maken krijgt met de menopauze en de bijkomende klachten. Probeer je erbij neer te leggen dat zal je kwaliteit van leven tijdens de menopauze een stuk verbeteren.