De e-sigaret is bijna niet meer weg te denken uit ons straatbeeld. Overal duiken vapeshops op en dampen wordt voorgesteld als het gezondere alternatief voor de klassieke sigaret. Heel wat rokers stapten dan ook over naar de elektronische variant, maar die blijkt nu toch schadelijker te zijn dan eerst gedacht werd.
De elektronische sigaret kwam vijftien jaar geleden al op de markt, maar haar populariteit neemt de laatste jaren spectaculair toe. De e-sigaret wordt vaak gebruikt om te stoppen met roken, door het roken van de klassieke sigaret stilaan af te bouwen. Voor jongeren heeft het dampen echter een omgekeerd effect en is het dikwijls een eerste stap naar het roken van sigaretten.
Toch blijkt de e-sigaret nu schadelijker dan eerst werd gedacht. Dat schrijft het Trimbos-instituut in een factsheet over de e-sigaret in opdracht van het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid. Daarin vat het instituut de belangrijkste nationale en internationale bevindingen rond de elektronische sigaret samen, waaronder ook de impact op de gezondheid.
Schadelijke stoffen in de e-sigaret
In een e-sigaret zitten minder giftige verbrandingsproducten dan in tabak, maar de damp bevat wel nog stoffen zoals nicotine en propyleenglycol die schadelijk zijn voor ons lichaam. Het samenvattende onderzoek concludeert meteen dat een definitieve uitspraak over de schadelijkheid van de elektronische sigaret pas mogelijk zou zijn over enkele decennia. Dat komt omdat long-, hart- en vaatziekten en kanker meestal tientallen jaren nodig hebben om te ontwikkelen. Pas nadat die ziektes zich voordoen, kan de wetenschap degelijke conclusies trekken over de effecten van de e-sigaret op onze gezondheid.
Bovendien zijn er grote verschillen tussen de gebruikte vloeistoffen in de e-sigaretten. Het Trimbos-instituut onderzocht in 2017 de soorten e-vloeistoffen op de Nederlandse markt en ontdekte al snel bijna 20.000 verschillende soorten. Tussen de verschillende types kunnen dus ook verschillen zijn op het vlak van schade aan het lichaam.
In de Verenigde Staten bijvoorbeeld, werd de hulpstof vitamine E acetaat soms in een e-vloeistof met THC gebruikt. Later bleek dat die stof waarschijnlijk verantwoordelijk was voor de longziekte Evali waar duizenden mensen in de VS aan lijden en tientallen onder hen ook aan stierven. Het is voorlopig nog niet bekend of ook andere stoffen die in de e-sigaret voorkomen een rol kunnen spelen bij deze ziekte.
Jongeren en vapen
De drempel om te gaan “dampen” of “vapen” is voor jongeren kleiner dan de drempel naar de klassieke sigaret. Door de vele smaakjes en relatief goedkope prijs is het een aantrekkelijke optie voor jongeren. Bovendien is het ook makkelijk verkrijgbaar. Omdat we op dit moment nog niet kunnen weten hoe schadelijk de e-sigaret werkelijk is, raadt het Trimbos-instituut overheden aan om het gebruik van de e-sigaret zoveel mogelijk te ontraden. Het kan een alternatief zijn voor wie verslaafd is aan de klassieke sigaret en wil afbouwen, maar het mag jongeren niet aanzetten tot dampen.
Wat doet het Trimbos-instituut?
Het Trimbos-instituut is het Nederlandse onafhankelijke kennisinstituut voor alcohol, tabak, drugs en mentale gezondheid. Per thema zorgen zij voor een multidisciplinair en integraal aanbod bestaande uit monitoring, preventie, behandeling en zorg. Ze werken daarvoor samen met de Wereldgezondheidsorganisatie en doen aanbevelingen voor de gezondheidszorg op basis van wetenschappelijk onderzoek.