We slapen gemiddeld 36%(!) van ons leven, maar hoe goed zijn we eigenlijk op de hoogte over onze nachtrust? Inge Declercq, slaapexpert, neuroloog en auteur van De Kracht van Slapen, licht 7 feiten en fabels toe.
Fabel: Als je geeuwt, ben je moe
‘Dit klopt niet helemaal. Er is immers een verschil tussen moe en slaperig zijn. Moe zijn is het tegenovergestelde van het vermogen hebben om veel te presteren. Als je een hele dag gewerkt heb, ben je moe. Je hebt weinig energie en niet veel zin om nog dingen te ondernemen. Dat kun je oplossen door te herbronnen. Slaperig zijn wil zeggen dat je je niet meer wakker kunt houden. Geeuwen kan een teken zijn van slaperigheid, maar het is niet de enige uiting daarvan.’
Fabel: Verloren slaap kun je niet inhalen
‘Integendeel: je moét verloren slaap inhalen. De beste manier om dat te doen, is door uit te slapen op vrije dagen en tijdens weekends. Zorg er wel voor dat je maximum twee uur langer slaapt dan gewoonlijk. Probeer ten slotte ook zoveel mogelijk je eigen bioritme te respecteren als het gaat om gaan slapen en opstaan.’
Fabel: Je slaapt beter na het sporten
‘Rustgevende activiteiten zoals wandelen kunnen er effectief voor zorgen dat je beter slaapt. Als je ’s avonds echter intensief sport, zul je net sléchter slapen. Dat komt omdat je tijdens het sporten de hormonen endorfine en dopamine aanmaakt en je centrale temperatuur opwarmt. Dat zijn allemaal wakkermakers. Als je intensief sport, maakt je lichaam bovendien geen melatonine – het slaaphormoon – aan. Wil je ’s avonds intensief sporten? Doe dat dan twee tot drie uur vooraleer je gaat slapen.’
Fabel: Je hebt 8 uur slaap nodig per nacht
‘Gemiddeld hebben volwassenen zeven tot negen uur slaap nodig per nacht. Maar slaap is iets heel individueels: iedereen heeft zijn eigen perfecte slaaptijd. Verder hangt de hoeveelheid slaap die je nodig hebt ook af van wat je doet op een dag: de ene dag werk je hard of sport je veel, terwijl de andere dag misschien een luie zondag is. Je slaapnood wisselt met andere woorden van dag tot dag.’
Fabel: Oudere mensen hebben minder slaap nodig
‘Je slaapnood vermindert niet veel meer met het ouder worden. Iemand die ouder is dan 65 jaar heeft nog steeds zeven tot acht uur slaap nodig. Wel worden oudere mensen makkelijker wakker en is het voor hen niet zo eenvoudig om dan weer in te slapen.’
Feit: In de zomer slaap je minder dan in de winter
‘Er is een verschil van maar liefst twee uur tussen zomertijd en natuurlijke zonnetijd, oftewel … In de zomer lopen onze biologische-, zonne- en sociale tijd met andere woorden niet samen. Bovendien blijft het ’s avonds langer licht, waardoor we later gaan slapen en dus – effectief – minder slapen. Een permanente zomertijd zou even ongezond voor ons zijn als elke dag junkfood eten.’
Feit: Als je meer dan 10 uur slaapt, word je terug moe
‘Te veel slapen is ongezond en wordt gelinkt aan onder andere hart- en vaatziekten. Bovendien vreet het inderdaad energie. Slaap je meestal meer dan tien uur en voel je je nog steeds moe? Dan kun je best contact opnemen met je huisarts of langsgaan bij een slaapkliniek.’
