Het lijkt erop dat JavaScript is uitgeschakeld. Schakel dit in om ervoor te zorgen dat deze website correct werkt.

Van spinazie word je sterker en nog 2 gezondheidsmythes ontkracht

Birte Govarts
5 min read

In hun nieuwe boek ‘Kusje erop’ gaan de Nederlandse journalist Tijn Elferink en huisarts Rutger Verhoeff op zoek naar de waarheid achter zeventig gezondheidsmythes. Zo willen ze meer duidelijkheid scheppen in de wirwar van (online) gezondheidsinformatie. Wist jij bijvoorbeeld dat deze drie stellingen niét kloppen?

1. Een bruin ei is gezonder

Bruin is gezond. Zo is bruinbrood gezonder dan witbrood. Zilvervliesrijst gezonder dan witte rijst. En volkorenpasta gezonder dan ‘gewone’ pasta. Is een bruin ei ook gezonder dan een wit ei? Het is een feit dat bruine eieren in Nederland meer in trek zijn dan witte eieren. Dat is omdat de eerste scharreleieren bruine eieren waren. Hoewel legbatterijeieren in Europa sinds 2012 zijn verboden, associëren Nederlanders bruine eieren nog steeds met beter en gezonder. Bruine eieren kosten in de winkel ook meer dan witte eieren; het verschil is bijna 10 cent per ei. Witte eieren worden vooral geëxporteerd naar Duitsland. Een bruin ei is niet gezonder, een ei is een ei. Maar hoe komen eieren aan hun kleur? Is het de voeding van de kip? Hebben de eieren in de zon gelegen? Is het de kleur van de kip? Nee, het kippenras bepaalt de kleur van het ei. Een kip met witte lellen (achter de snavel) legt witte eieren. Een kip met bruine lellen legt bruine eieren. Is er dan helemaal geen verschil tussen witte en bruine eieren? Jawel. Witte eieren zijn beter voor het milieu. Kippen die witte eieren leggen, eten namelijk minder voer en leven iets langer. Ook leggen kippen die witte eieren leggen per jaar iets meer eieren.

2. Van spinazie word je sterk 

Soms wordt een mythe met een andere mythe ontkracht. En dan blijkt ook die mythe weer onwaar. Dat gebeurde met het Amerikaanse strip- en tekenfilmfiguur Popeye. De gespierde matroos heeft het geregeld aan de stok met de nog gespierdere Brutus. Inzet is steevast: Olijfje. Popeyes geheime wapen is spinazie. Zodra hij een blik van de bladgroente opeet, wordt hij oersterk en geeft hij Brutus ervan langs. Het zou het ijzer in de spinazie zijn die Popeye superkrachten geeft. Maar Popeye heeft ons al die jaren voor de gek gehouden. Hoogleraar Terence J. Hamblin schreef in het gezaghebbende British Medical Journal dat er een rekenfout is gemaakt. Een Duitse wetenschapper had bij het ijzergehalte van spinazie de komma verkeerd geplaatst. Zo ontstond het idee dat spinazie héél veel ijzer bevat. De bedenker van Popeye zou hierdoor op het verkeerde been zijn gezet.

Volgens Popeye-fan Mike Sutton bleek dat een mythe te zijn die eindeloos op het internet blijft circuleren. Sutton vond een cartoon waarin Popeye uitlegt waarom hij spinazie eet. Niet vanwege het ijzergehalte, maar vanwege vitamine A. Vitamine A, of retinol, is van belang voor onder andere groei, een gezonde huid en het afweersysteem. Niet bij spieropbouw. Sutton denkt dat het grote publiek Popeyes brede armen is gaan associëren met ijzer. Spinazie bevat inderdaad relatief veel ijzer: 2,4 milligram per 100 gram. Het mineraal speelt vooral een rol bij de vorming van hemoglobine, een onderdeel van rode bloedcellen. Voor spiermassa heb je vooral eiwitten nodig. Popeye had dus beter vlees, zuivel of noten kunnen eten.

3. Selderij verteren kost meer energie dan het oplevert 

Meer eten en toch afvallen. Dat klinkt te mooi om waar te zijn. Die bijzondere eigenschap wordt bleekselderij toegekend. Op allerlei gezondheidsblogs is te lezen dat de groente zogenoemde ‘negatieve calorieën bevat’. Dat wil zeggen: het verteren van bleekselderij kost meer energie dan het oplevert. De BBC vroeg Marion Nestle of het waar is. ‘Total myth,’ zei de Amerikaanse hoogleraar, die talloze boeken over voeding op haar naam heeft staan. ‘Nothing else to be said.’ Ook het Nederlandse Voedingscentrum doet het verhaal af als ‘fabel’. ‘Er is inderdaad wel energie nodig om voedsel te verwerken, maar die hoeveelheid is gering in vergelijking met de energie die het eten levert.’ Maar toch: water heeft een calorie-inhoud van nul kcal. ‘Doorslikken, opnemen en uitscheiden via de nieren kost wat energie,’ schrijft NRC-wetenschapsredacteur Wim Köhler daarom terecht.Toch zijn het ‘margecalorieën’. Dus wil je echt afvallen, dan zit er maar één ding op: minder calorie.n eten dan je verbruikt. Daar kunnen caloriearme voedingsmiddelen zoals bleekselderij (14 kcal per 100 gram), komkommer (13 kcal per 100 gram) en sla (16 kcal per 100 gram) wel degelijk bij helpen. Want hoe meer je van deze vulmiddelen eet, hoe minder calorierijke voeding je eet.

Kusje erop – Tijn Elferink & Rutger Verhoeff
(Standaard Uitgeverij, € 20,99)

Door Birte Govarts

Deze artikelen kunnen u misschien ook interesseren…

Lees Meer ...

Deze artikelen kunnen u misschien ook interesseren…