“75 procent van onze landgenoten kampt tijdens de wintermaanden met een vitamine D-tekort”, verklaart huisarts Kurt Bonny. “De oorzaak is eenvoudig: We komen minder buiten en als we dat wel doen, dan is er maar weinig zon.” Hieronder legt hij uit wat vitamine D is, waarvoor het belangrijk is en hoe je een tekort kunt voorkomen.
Wat is vitamine D?
Vitamine D noemt men ook wel de ‘zonnevitamine’. Het is één van de weinig vitamines die ons lichaam zelf kan aanmaken. Bonny: “Vitamine D wordt grotendeels in onze huid aangemaakt onder invloed van zonlicht. Wanneer uv-licht onze huid bestraalt, wordt een cholesterolproduct omgezet in vitamine D. Hoeveel vitamine D precies in de huid wordt aangemaakt, is persoonsgebonden en is afhankelijk van de sterkte van de uv-straling en de duur van blootstelling.”
Waarvoor is vitamine D belangrijk?
Stevig skelet en optimale spierwerking
“Vitamine D speelt een cruciale rol bij de opname van calcium uit de darm en bij de regulatie van het botmetabolisme”, legt Bonny uit. Calcium is dé bouwsteen voor sterke botten maar zonder vitamine D slaagt ons lichaam er niet in om calcium uit onze voeding op te nemen. Het mineraal zorgt op zijn beurt voor de aanmaak van botten en tanden. Een tekort aan vitamine D en calcium is dus slecht voor de botten. Het effect van een tekort kan je echter niet voelen. Er zijn geen concrete symptomen. Je huisarts kan het tekort vaststellen door een bloedonderzoek. Op korte termijn kan je weerstand tijdelijk verzwakken en ben je dus vatbaarder voor ziektes. Op lange termijn tast het je botmassa aan en krijg je zo zwakkere botten.
“Naast je botten hebben ook je spieren vitamine D nodig. Een vitamine D-tekort kan een verminderde spierwerking veroorzaken, wat op zijn beurt het risico op evenwichtsverlies en valpartijen groter maakt.”
Goede immuniteit
Bonny: “Ook je immuunsysteem heeft vitamine D nodig om optimaal te kunnen functioneren. Het helpt je natuurlijke weerstand, die je beschermt tegen bacteriën en virussen, te behouden. Ik merk in mijn praktijk dat patiënten die met een vitamine D-tekort kampen vaker ziek in de wachtzaal zitten.”
Goed humeur
Last but nog least; vitamine D maakt je gelukkig. “Vitamine D beïnvloedt de aanmaak van verschillende stoffen in je hersenen, waaronder serotonine, een stof die je gemoedstoestand een positieve boost geeft. Uit verschillende studies blijkt dat een serotoninetekort aan de basis van het ontstaan van een depressie kan liggen”, vertelt de huisarts.
Wanneer is het risico op een tekort het grootst?
België ligt op de 50ste breedtegraad en vanaf de 37ste breedtegraad is de hoeveelheid uv-straling die de aarde bereikt zeer klein. Van oktober tot maart schijnt er weinig zon en de zonnestralen die we wel vangen, zijn vaak te zwak. Daarbij komt nog dat het oppervlak aan huid dat we blootstellen aan de zon in de winter zeer klein is. Hierdoor lopen zowel jonge als oudere mensen tijdens de wintermaanden een groot risico op een tekort aan vitamine D.
Hoe voorkom je een tekort aan vitamine D?
“Het klopt dat je in de zomer, onder invloed van zonnestralen, veel vitamine D aanmaakt in de huid. Maar naar het einde van de winter toe, bereikt je vitamine D-niveau sowieso zijn laagste punt. Ik geef je drie tips die helpen om een vitamine D-gebrek te voorkomen:
1. Eet verrijkte voeding
Voedingsmiddelen waarin van nature vitamine D zit, kunnen je vitamine D-gehalte verhogen.
Dat kan vette vis (zoals makreel, zalm of sardientjes) maar ook vlees, eieren en (bepaalde)
paddenstoelen zijn. Merk wel op dat je al heel veel van die voedingsmiddelen moet eten om voldoende vitamine D binnen te krijgen. Zonlicht blijft dus de belangrijkste bron.
2. Ga naar buiten
Door elke dag, maar dus vooral ook tijdens de wintermaanden, minstens 15 tot 30 minuten in de buitenlucht door te brengen, verhoog je de blootstelling aan de zon. Dat geldt ook op bewolkte dagen. Alle kleine beetjes helpen.
3. Ga naar de zon
In België staat de zon van oktober tot maart zeer laag. Een vliegvakantie naar de zon of een skitrip kunnen je vitamine D-peil opkrikken. Als dat geen goed excuus is om een vakantie te boeken?
