Tabaksproducten zullen vanaf 1 januari 2020 allemaal dezelfde neutrale verpakking hebben. Dat staat in een Koninklijk Besluit dat op 17 mei verscheen.
Met de neutrale pakjes hoopt minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) het aantal rokers in ons land te doen dalen.
Groenbruin en standaard lettertype
De belangrijkste kenmerken van de nieuwe verpakkingen zijn:
- “Onaantrekkelijke” groenbruine kleur
- Merk, type en hoeveelheid in standaard lettertype
- Geen logo’s, kleuren of promotieteksten
- Gezondheidswaarschuwing en afschrikwekkende foto’s
De maatregel geldt voor sigaretten, rol- en waterpijptabak, maar ook voor verwante producten zoals sigarettenblaadjes, sigarettenhulzen en filters.
Naar buitenlands voorbeeld
Aangezien sigaretten er allemaal hetzelfde uitzien en reclame voor tabak grotendeels verboden is, speelt het pakje zelf momenteel een belangrijke rol bij het imago van een merk.
Als alle pakjes er hetzelfde uitzien zal dat er volgens De Block voor zorgen dat minder mensen beginnen roken en meer mensen stoppen. Ze verwijst daarbij naar buitenlandse voorbeelden: “In landen die de neutrale sigarettenpakjes hebben ingevoerd, is het aantal rokers opvallend gedaald.”
België is het vijfde land in Europa die de neutrale verpakking invoert. Het volgt daarmee het voorbeeld van Frankrijk, Verenigd Koninkrijk, Noorwegen en Ierland. Australië voerde in 2012 als eerste de maatregel in.
Welk effect valt te verwachten?
Maar klopt het wel dat zo’n neutrale verpakking mensen minder aanzet tot roken?
Op Facebook waren onze volgers niet echt overtuigd:
Het blijkt in elk geval moeilijk te bewijzen of rokers er echt sneller door stoppen of minder geneigd zijn om te beginnen.
Niet altijd oorzaak-gevolg
Een overzichtsstudie van Cochrane op basis van 51 studies met in totaal 800.000 deelnemers liet zien dat tabaksgebruik vermindert na het invoeren van neutrale tabaksverpakking, maar dat verband bewijst natuurlijk niet dat het om een oorzaak-gevolgrelatie gaat.
Er zijn tal van mogelijke redenen waarom mensen stoppen of niet beginnen met roken.
Wel duidelijk effect bij jongeren
Een studie van de Universiteit van Antwerpen liet wel een duidelijk effect zien bij jongeren: voor hen is zo’n neutrale verpakking minder ‘fancy’ en dus minder aantrekkelijk. Bij oudere, verstokte rokers was het effect minder duidelijk.
Maar…
Aan de andere kant is er evenmin bewijs dat neutrale verpakkingen het aantal rokers zou toenemen, integendeel. Want niet enkel de aantrekkingskracht van de pakjes vermindert, ook de gezondheidswaarschuwing springt voortaan beter in het oog.
Kortom: elke maatregel die roken (mogelijk) onaantrekkelijker maakt is nuttig, al loont het natuurlijk om te blijven inzetten op andere, bijkomende manieren om mensen te laten stoppen of ontmoedigen.
