Naast snij- en brandwonden zijn ook schaafwonden een veelvoorkomend letsel. In een moment van onoplettendheid kan je net je hand of een ander lichaamsdeel stoten waardoor een oppervlakkige schaafwond kan ontstaan. In andere situaties kunnen ook schaafwonden ontstaan, denk bijvoorbeeld aan een val van een fiets of een willekeurig ander ongeluk. Schaafwonden kunnen gelukkig goed genezen en vaak is de hulp van een medisch professional of een huisarts niet direct noodzakelijk. Indien de huid echter over een groter oppervlakte is beschadigd kan het verstandig zijn een bezoek te brengen aan de huisarts. Deze kan dan beter beoordelen wat de beste verzorging is. Houdt bij schaafwonden, afhankelijk van de plek waar het is gebeurt wel rekening met infectiegevaar, de huid is immers beschadigt en een infectie ligt dan altijd op de loer.
Verzorging van schaafwonden: het stappenplan
Voorkomen is altijd beter dan genezen maar vaak zie je een ongeluk niet aankomen. Gelukkig is er bij de meeste schaafwonden sprake van slechts oppervlakkig letsel waarbij de huid is beschadigd. Onderstaande tips zijn dan in de meeste gevallen van toepassing zodat je een schaafwond eenvoudig zelf kan behandelen.
- Als er nog sprake is van actief bloedverlies dan is het aanleggen van een tijdelijk verband het beste. Hiermee druk je als het ware de wond dicht en beperk je het bloedverlies.
- Voor schaafwonden (en andere wondjes) is het van belang om zo snel mogelijk de wond goed te spoelen met lauwwarm water, je beperkt hiermee de kans op verontreiniging en infecties.
- Reinig de zichtbare wond waar mogelijk schoon met een nat washandje. Het gebruik van watten wordt ontraden omdat deze aan de wond vast blijven zitten.
- Bij een val buiten, kan er grind in de schaafwond zitten. Deze kan je eventueel met een pincet verwijderen.
- (Buiten)lucht is goed om de wond te laten drogen.
- Een schaafwond die normaal gesproken bedekt is met kleding kan je het beste voorzien van een verband.
- Voor grote schaafwonden is het altijd raadzaam om advies in te winnen bij de huisarts of de huisartsenpost.
Hoe goed bedoeld ook, het gebruik van pleisters en gaasjes wordt ontraden. Deze kunnen makkelijk aan de wond vast gaan zitten wat het genezingsproces niet bevorderd. Gebruik bij voorkeur metalline gaas of een zalfcompres.
Een schaafwond is eigenlijk een brandwond
Een schaafwond wordt altijd veroorzaakt door wrijving, in grote lijnen komt dat dus overeen met een brandwond, bij wrijving komt immers ook warmte vrij. Door de plotselinge wrijving raakt de huid beschadigd (ontvelling). De behandeling van een schaafwond komt daarom in grote lijnen overeen met die van een brandwond.
Bij een schaafwond is vaak eerder dan bij een snij– of brandwond, sprake van besmetting met bacteriën. Om deze reden is een goede verzorging dus essentieel. Je beperkt hiermee de kans op een bacteriële infectie. Met alleen het afspoelen van de wond zal het gevaar niet volledig zijn geweken. Naast het gebruik van een goed ontsmettingsmiddel is het afspoelen echter wel van groot belang.
Wondreiniging: enkele tips
Door na het ontstaan van een schaafwond over te gaan op een goede wondreiniging, beperk je de kans op een verergering van de situatie. De volgende tips helpen de wond goed schoon te maken.
- Veel mensen zweren bij het gebruik van een nagelborsteltje. Alhoewel het zeer effectief is, moet je er wel rekening mee houden dat je dit enkel kan doen als de nagelborstel nog nieuw en zacht is.
- Bij een schaafwond is er altijd kans dat er vuil achterblijft wat je niet met water kunt wegspelen. Een gaaskompres biedt dan uitkomst. Door het materiaal van het gaaskompres blijft het vuil makkelijk hangen en kan je de wond goed schoonmaken. Is er sprake van een diepe schaafwond, verbindt deze dan goed.
- Het gebruik van een pincet is altijd goed, zeker bij het verwijderen van straatvuil. Zorg er wel voor dat de pincet goed ontsmet is, bijvoorbeeld met alcohol.
- Zout is ook een goed middel om een wond te reinigen. Gebruik hiervoor een zoutoplossing of maak het zelf. Een theelepeltje zout op één kopje water is een goede verhouding.
Wondverzorging na het reinigen en ontsmetten
Om het gevaar van een bacteriële besmetting te beperken kan je na het reinigen van de wond gebruik maken van een goed ontsmettingsmiddel. Voor verwondingen met bloedverlies zoals een schaafwond is Tea Tree Olie altijd goed, eventueel kan je ook gebruik maken van Jodium of Betadine.
Is de wond goed schoongemaakt en ontsmet, laat de schaafwond dan bij voorkeur genezen zonder gebruik te maken van verband of pleisters. Om te voorkomen dat de droge huid tijdens het genezingsproces gaat barsten kan je de wond soepel houden door deze af en toe in te smeren met vaseline.
Metallinegaas
Metallinegaas is een kompres met een speciale dunne aluminiumlaag die voorzien is van kleine gaatjes zodat het vocht er door kan. Het onderscheidt zich van gewone gazen doordat het niet-verklevend is. Farmaline is een Belgische online apotheek waar je onder andere voordelige metallinegaasjes kan aanschaffen.
