Een spuitje om af te vallen. Het klinkt te mooi om waar te zijn, maar is het dat ook? Semaglutide, ook bekend onder de merknaam Ozempic, wordt in lagere dosissen als medicijn gebruikt tegen diabetes type 2. Tegenwoordig wordt het ook gebruikt om te vermageren. Wat doet het juist en maakt het zijn naam als wondermiddel waar? Joke Marlier, endocrinoloog bij UZ Gent, legt uit.
Wat doet het?
‘Semaglutide is een medicijn dat ontwikkeld werd voor mensen met diabetes. Het wordt énkel voorgeschreven als een persoon diabetes type 2 heeft én een BMI hoger dan 30. Het is een medisch product dat behoort tot de GLP-1 analogen, een groep medicijnen die wij gebruiken voor mensen met diabetes type 2.’
GLP watte?
‘GLP-1 is een eiwit dat behoort tot de incretines, beter gekend als de darmhormonen. Deze worden in ons lichaam aangemaakt en staan in voor de regulatie van ons honger- en verzadigingsgevoel en de regeling van onze suikerspiegel. Iemand die geen diabetes heeft zal, maakt zélf voldoende van dit hormoon aan. Daardoor raakt die persoon tijdens een maaltijd verzadigd en stopt hij of zij met eten. Bij iemand met diabetes is dit hormoon minder werkzaam, en treedt het verzadigingsgevoel dan ook minder snel op.’
‘Het medicijn Semaglutide is een GLP-1 analoog, dat wil zeggen dat het de werking van GLP-1 nabootst. Mensen die Semaglutide nemen, krijgen sneller een verzadigd gevoel en hebben minder honger. Daarnaast stijgt ook de insulinespiegel opnieuw, waardoor de suikercontrole beter is.’
Wordt het ook gebruikt als medicijn tegen overgewicht?
‘In België gebruiken we voor mensen met overgewicht een ander medicijn: Saxenda. Dat behoort ook tot de GLP-1 analogen, maar wordt enkel gebruikt voor mensen met obesitas en een BMI hoger dan 30. Omdat deze patiënten geen diabetes type 2 hebben, komen ze niet in aanmerking voor diabetesmedicatie. Op zich hebben Semaglutide en Saxenda hetzelfde effect, namelijk: de suikerspiegels worden beter geregeld. Daardoor krijg je een verhoogd verzadigingsgevoel en minder honger.’
‘Op dit moment is Saxenda het enige medicijn uit deze klasse dat in België is goedgekeurd voor mensen met obesitas. Het wordt niet terugbetaald, waardoor het op 240 euro per maand komt. Semaglutide is niet goedgekeurd in België als medicijn tegen obesitas. Het is niet de bedoeling om Semaglutide te nemen als je geen overgewicht hebt en wat kilo’s wilt afvallen. Wanneer je daarin te ver gaat en ondergewicht ontwikkelt, is dat uiteraard zeer schadelijk.’
‘Als mensen het gaan verkopen als wondermiddel, moet daar een kanttekening bij gemaakt worden. Of een medicijn werkt of niet, is zeer patiëntgebonden, en dan heb ik het over mensen met diabetes én overgewicht. Sommigen gaan daar inderdaad mee afvallen, terwijl anderen geen kilo verliezen en dan is er nog een groep die het gewoon niet verdraagt. Ook niet iedereen mag de medicatie krijgen, mensen die bijvoorbeeld een alvleesklierontsteking hebben gehad blijven er beter van weg. Het wordt ook toegediend via een spuit en dan merk je toch dat niet iedereen daarvoor staat te springen. Conclusie: het is zeker geen medicijn dat voor iedereen past.’
Wat gebeurt er als je stopt met de medicatie?
‘Semaglutide is een diabetesbehandeling, het beleid wordt voor een groot deel uitgestippeld aan de hand van bloedsuikerwaarden. Er zijn dan ook geen echte redenen om ermee te stoppen, tenzij de patiënt negatieve effecten ondervindt. Als we het hebben over Saxenda voor gewichtsverlies, dan wordt aanbevolen om het levenslang te nemen om het gewichtsverlies te behouden. Als de behandeling stopgezet wordt, is de kans op gewichtstoename reëel. Aangezien er geen terugbetaling is, wordt dit een zeer dure behandeling.’
Bijwerkingen
‘De bijwerkingen zijn voor Semaglutide en Saxenda dezelfde en liggen voornamelijk op maag- en darmvlak. De meest frequent voorkomende klacht is misselijkheid, in extreme gevallen kan braken optreden. Om deze misselijkheid tegen te gaan, geven we het advies om frequentere, kleine maaltijden te eten.’
Toekomst
‘Obesitas is een wereldwijd probleem, dat nog steeds blijft toenemen. Een globale aanpak is noodzakelijk en we hopen dan ook dat België de terugbetalingscriteria snel wijzigt. Op die manier kan Saxenda een toegankelijk medicijn worden voor mensen met obesitas.’