Niets vervelender dan een kriebel in je keel die maar niet weg wil gaan. Zeker in tijden van corona, wanneer hoesten in het openbaar je heel wat kritische blikken oplevert. Maar helpt hoesten écht tegen een kriebel in je keel? En wat moet je zeker niet doen? NKO-arts Griet Gevers vertelt wat die kriebel in je keel juist doet en hoe je hem het beste tegengaat.
‘De kriebel kan ontstaan op basis van verschillende oorzaken. We kijken eerst of er een allergie is die ervoor zorgt dat het slijmvlies in je neus, keel en oren gaat zwellen. Die allergie zorgt vaak voor jeuk in de neus, zoals bij hooikoorts, maar ook voor jeuk in de keel.’
‘Daarnaast kan een kriebel in de keel ook het gevolg zijn van reflux. Er komt dan wat maagzuur naar boven in je keel. Reflux is zuur, en in je keel zit niet zo vaak zuur. Maagzuur kan naar boven komen wanneer het klepmechanisme tussen de slokdarm en de maag niet zo goed werkt. Reflux komt vooral voor in liggende houding. De reflux voelt dus aan als irritatie, waardoor we de keel proberen proper maken.’
‘Soms heb je ook een slijmgevoel in de keel. Dit komt bijvoorbeeld door slijmen die van je neus naar je keel afzakken of door sinusitis. Dat mengt zich met het speeksel uit de mond, en wanneer je je bewust wordt van de aanmaak van dit slijm of het doorslikken ervan, kun je dit ervaren als een kropgevoel. We willen dat slijmpje weg, en gaan de keel dus proberen proper maken.’
‘Een kriebel kan ook ontstaan op basis van stress. Vaak hebben mensen voor een interview of sollicitatie een kuchje als stressreactie. Een stresssituatie geeft een verhoogde spierspanning, en dat kan ook op je keel overslaan. Je keel- en halsspieren spannen op, waardoor je en kropgevoel in je keel krijgt. Dit komt ook vaak voor bij mensen die hun stem verkeerd gebruiken en daardoor meer spierspanning creëren.’
Hoesten of niet hoesten?
‘Wanneer je een slijmpje hebt gaat een hoest dat evacueren en je keel weer proper maken, maar blijven hoesten is geen goede strategie. Soms schiet je in een hoestbui, en dat maakt het vaak alleen maar erger. Blijven hoesten en keelschrapen is dus zeker afgeraden. Proper maken mag, maar overdrijf niet.’
Weg met de kriebel
‘Als automatische reflex gaan we onze keel altijd proberen proper maken. Maar als je dat te veel blijft doen, werkt dat de kriebel eigenlijk in de hand. Je mag dus niet overvloedig keelschrapen, want dat zorgt voor een vicieuze cirkel. Het is belangrijk dat je je keel goed hydrateert om het natuurlijke reinigingsproces terug in gang te zetten. Dat doe je door iets te drinken, eten of doorslikken. Zelfs een muntje kan helpen, want het is de slikbeweging die terug tot stand moet worden gebracht. Door te hydrateren houd je je slijmvliezen gezond en vermijd je droogte, want dat voel je. Wat ook helpt is goed door je neus ademen. Zo krijg je geen droogte op de slijmvliezen. Goed hydrateren en ademen door je neus helpen om de prikkel van het hoesten te onderdrukken.’
Wat je best vermijdt
‘Vermijd dingen die de prikkel in de hand werken, zoals blootstelling aan allergische stoffen, dehydratatie en alcohol. Creëer geen vicieuze cirkel waarin je blijft kuchen en keelschrapen. Daarnaast vermijd je best ook uitlokkende factoren voor reflux. Spannende kledij op de buik is niet zo goed. Het zorgt voor spanning op je maag waardoor je dus reflux kunt krijgen. Eet ook geen dingen die reflux in de hand werken, zoals chocolade, slagroom of kauwgom. Ook vette producten zijn niet echt aan te raden. Drink geen grote hoeveelheden drank in één keer, eet rustig en gebruik geen overdadige maaltijden, maar eet meerdere kleine porties verdeeld over de dag.’
