Van 10 februari tot en met 18 februari is het de Week tegen Pesten. De actie is vooral actief in scholen en onder jongeren, maar ook volwassenen krijgen soms te maken met pestgedrag. Zo blijkt 5,9% van de Belgen in aanraking te komen met pestgedrag op het werk.
Respect, communicatie en meldingsreflex
Uit een onderzoek van IDEWE blijkt dat 5,9% van de Belgen pestgedrag op het werk heeft ervaren in de tweede helft van 2022. Dat is een lichte daling tegenover het vorige jaar, maar er is wel een sterke stijging in meldingen van psychisch geweld en discriminatie. Opvallend is dat het cijfer bij mannen dubbel zo hoog ligt als bij vrouwen. IDEWE roept daarom op tot extra aandacht voor respectvolle en verbindende communicatie en een snellere meldingsreflex bij problemen.
Een blijvend werkpunt
Veel slachtoffers krijgen te maken met collega’s die hun werk en inspanningen niet naar waarden schatten. Daarnaast wordt er vaak informatie voor hen achtergehouden en over hen geroddeld. Ook herhaalde opmerkingen over fouten of over het privéleven, uitsluiting, beledigingen en onaangename grappen blijken soms voor te vallen op de werkvloer.
Hilde De Man, verantwoordelijke psychosociaal welzijn bij IDEWE, geeft duiding. ‘De daling van het aantal Belgische werknemers dat pestgedrag heeft ervaren in ons onderzoek is bemoedigend, maar wel erg licht. Die daling zien we ook in het aandeel van pesten binnen alle meldingen van ongewenst grensoverschrijdend gedrag. Daarnaast valt echter een toename op van het aandeel van psychisch geweld (van 9,6% naar 17,5%) en discriminatie (van 3,8% naar 5,8%). De belangrijkste conclusie is daarom dat pesten en breder ongewenst grensoverschrijdend gedrag op het werk nog altijd ernstige issues zijn waar werkgevers en werknemers aan moeten blijven werken.’
Veilig psychologisch werkklimaat
Daarom vraagt IDEWE ter gelegenheid van de Week tegen Pesten aandacht voor het creëren van een veilig psychologisch werkklimaat, een van de absolute basisvoorwaarden voor werknemerswelzijn. In een werkomgeving waarin roepen, verbale agressie of pesten frequent voorkomen en ongemoeid worden gelaten, waar weinig ruimte is voor waardering of erkenning en weinig begrip voor het maken van fouten, durven werknemers immers zichzelf niet meer zijn. Ze voelen zich slecht in hun vel, gaan slechter presteren en vallen of stromen uit.
‘De sleutel voor zo’n veilig klimaat is respectvolle en verbindende communicatie’, vervolgt Hilde. ‘In een open en veilige dialoogcultuur durven mensen die zich niet meer veilig voelen dit tijdig bespreekbaar maken. Tijdig betekent ook dat je niet wacht tot kleine issues zijn uitgegroeid tot grote problemen. In de vroege fase zijn pesten en tal van andere vormen van ongepast gedrag veel makkelijker te benoemen en op te lossen dan wanneer ze te lang zijn kunnen doorgaan. En daar knelt vaak het schoentje. Dit veronderstelt ook een daadkrachtige aanpak van de leidinggevende en het management. Maar kleine dingen bespreekbaar maken is niet altijd makkelijk en ligt bovendien niet echt in onze Belgische aard. En vooral niet in die van de Belgische man, zo blijkt. Want hoewel mannen, zoals eerder vermeld, dubbel zoveel pestgedrag ervaren als vrouwen, zien we in onze effectieve meldingen dat ze daar net minder melding van doen. Als werkgever hoor je dus het kader te scheppen waarin die drempel om hierover te praten zo laag mogelijk ligt.’
IDEWE beklemtoont dan ook dat werknemers een melding kunnen doen die anoniem gehouden wordt voor de werkgever als ze dat wensen. ‘Daarnaast is het ook belangrijk dat werkgevers alle meldingen voldoende ernstig nemen. Dat niet doen is een heel slecht signaal, wat een open dialoogcultuur onmogelijk maakt’, zegt Hilde De Man.