Vanavond kun je op Eén kijken naar de eerste aflevering van Boris. Daarin maakt televisiepersoonlijkheid Jeroom de roadtrip waar zijn overleden broer Boris altijd van droomde. Samen met twee goede vrienden trekt hij door heel Canada, waar hij de assen van zijn broer zal uitstrooien. Maar kan dat zomaar? Wij vroegen aan Marysia Kluppels van uitvaartspecialist DELA wat de regels zijn.
Speciale wensen
‘In principe moet je de wens van de overledene volgen voor zover die uitvoerbaar is en niet ingaat tegen de verstoring van de openbare orde, goede zeden en andere wetgevingen. Heb je speciale wensen betreffende je eigen assen, leg ze dan vast in een wilsbeschikking met handtekening en datum. Die wilsbeschikking kan dan bij de gemeente, bij een uitvaartverzekeraar of in je eigen huis liggen. Leg je wensen niet vast in een testament bij de notaris, want een testament wordt vaak pas na de uitvaart geopend.’
Op de voorziene plaatsen
‘De assen van een overledene mag je niet zomaar ergens uitstrooien. Het mag enkel op plaatsen die door de betreffende gemeente zijn aangeduid. Dat zijn voornamelijk begraafplaatsen, maar in sommige gemeenten zijn er ook andere plaatsen voorzien, zoals de Schelde in Antwerpen. Je moet de gemeente altijd op de hoogte stellen van waar je iemands assen gaat uitstrooien. Uitstrooiing op openbaar domein is dus niet toegestaan, tenzij je toestemming hebt van de gemeente.’
Op privé-eigendom
‘Wil je de as van je dierbare overledene toch ergens anders uitstrooien? Dat kun als de overledene dit schriftelijk heeft bepaald of op gezamenlijk schriftelijk verzoek van zowel de echtgenoot of partner als alle bloed- of aanverwanten van de eerste graad. Als het om een minderjarige gaat, kan het op verzoek van de ouders of voogd.’
‘Waar mag je de as van je dierbare in dat geval uitstrooien? Dat kan op iemands privé-eigendom, maar dan moet je wel schriftelijke toestemming van de eigenaar hebben. Je kan de assen ook uitstrooien op jouw eigendom. Thuis mag je de assen trouwens ook bewaren in een urne. Wil je die later toch niet meer thuis hebben staan, dan kun je de assen altijd terugbrengen naar de gemeentelijke begraafplaats ter bijzetting, begraving of verstrooiing.’
Op zee
‘Assen kunnen ook uitgestrooid worden op territoriale zee, grenzend aan het Belgisch grondgebied. De urne moet dan wel biologisch afbreekbaar zijn. Zelf een boot nemen om de assen uit te strooien op zee is niet toegelaten. Je moet aangifte doen bij de betreffende gemeente om de assen te mogen verstrooien. Ook de bestemming van de assen moet geregistreerd worden, dus het is belangrijk om dit op voorhand te melden.’
In het buitenland
‘Wil je de assen van je dierbare uitstrooien in het buitenland? Dat kan, maar er zijn wel wat zaken waar je rekening mee moet houden. Het vervoer van assen naar het buitenland is vrij. Wel moet je altijd een toelating tot ‘vervoer van stoffelijk overschot’ bij je hebben als je met de urne van punt A naar punt B gaat.’
‘Daarnaast is het aangewezen om contact op te nemen met de ambassade – in België – van het bestemmingsland. Regels verschillen per land, dus je doet best op voorhand goede research. Het kan dat het land van bestemming een toelating moet afleveren om met de assen het grondgebied te mogen betreden. Misschien moet je ook een aantal zaken meenemen, zoals een internationale akte van overlijden en een internationaal crematieattest. Vooraf informeren is dus erg belangrijk.’
‘Om vervelende situaties te voorkomen tijdens je reis is het ook verstandig om de luchtvaartmaatschappij te contacteren. Ga na of je de urne effectief mag meenemen en onder welke voorwaarden.’
Symbolische assen
‘Je kunt ook aan het crematorium vragen om symbolische assen mee te nemen. Dat zijn kleine hoeveelheden assen die je op verschillende manieren kunt verwerken. Je kunt ze in een rouwjuweel laten steken, op de maan laten uitstrooien of in een heliumballon de lucht in laten gaan. Met symbolische assen zijn de opties erg uitgebreid.’
