Zelfzorg lijkt wel hét woord van het jaar, maar het is zoveel méér dan in een bad liggen weken met een maskertje op je snoet. Wij vroegen drie experts naar hun kijk op zelfzorg. Deze week: burn-onexpert Mieke Lannoey.
‘Zelfzorg betekent voor mij: dingen doen én laten die je gelukkig en gezond houden, op lichamelijk, emotioneel en mentaal vlak. Dat is vandaag een uitdaging geworden. Dagelijks kruisen heel wat stressoren ons pad. Ons brein wordt continu geprikkeld door allerlei informatie en ons zenuwstelsel slaagt er niet meer in om die toevloed goed te filteren. Het gevolg? Heel wat mensen hebben het gevoel dat het hen allemaal te veel wordt. Hoe een burn-out eruitziet, weten we: de emmer loopt over en mensen vallen uit. Bij een burn-on is van een crash echter geen sprake. Mensen blijven doorgaan. Ze richten zich op alles wat functioneel is: het werk, de zorg voor anderen en alle to do’s. Een burn-on wordt daarom ook wel een functionerende burn-out genoemd. Aan de buitenkant lijkt alles goed te gaan, maar vanbinnen voelen mensen zich steeds meer afgevlakt. Ze worstelen met een gevoel van zinloosheid, levensmoeheid en herkennen zichzelf niet meer. Hobby’s, vriendschappen en energiegevers verdwijnen steeds meer naar de achtergrond. De prioriteit ligt op alles wat moet. Dat je kunt blijven doorgaan, betekent niet dat het goed met je gaat. Een burn-on kan een voorloper van een burn-out zijn, maar vaak is het een soort van chronische modus. Precies daarin schuilt het gevaar: omdat het ‘niet slecht genoeg’ met hen gaat, blijven mensen doorgaan en komen ze in een vicieuze cirkel terecht.’
‘Met mijn boek hoop ik herkenning en handvaten te bieden. Want ook een burn-on kun je overwinnen. Dat weet ik uit ervaring. Het start bij onder ogen durven zien dat het minder goed gaat dan je laat uitschijnen. Dat uitspreken naar jezelf én je omgeving toe is een belangrijke eerste stap. Van daaruit kun je op zoek gaan naar wat je nodig hebt om je weer jezelf te voelen. Om je leven opnieuw uit meer te laten bestaan dan werk en to do’s. Een mens is zoveel meer dan een verzameling moetjes.’
‘Het is belangrijk dat je dagelijkse stress in verhouding staat met kwalitatieve rust en ontspanning, maar ook met oplaadmomenten. Dat je ook tijd maakt voor dingen die je een boost geven. Weet je niet meer wat dat kan zijn? Kijk eens naar wat je vroeger energie gaf, voor je een vaste job had of kinderen kreeg. Misschien was je een cultuurliefhebber, een avonturier, een waterrat of een creatieveling? Denk eens na over hoe je die aspecten weer meer ruimte in je leven kunt geven. Misschien kan een dansworkshop je liefde voor dansen weer tot leven wekken? Wil je ‘ooit’ gitaar kunnen spelen of potten leren bakken? Probeer van ooit ‘nu’ te maken. Geef naast je functionele rollen ook aandacht aan de andere aspecten van je persoonlijkheid zodat er meer balans ontstaat. Dat is cruciaal voor je vitaliteit, levenslust en energie.’
‘Balans is een sleutelfactor, net als je eigen behoeftes respecteren. Dat betekent soms ook nee kunnen zeggen. Tegen een vriendin die je uitnodigt terwijl je nood hebt aan rust, maar ook tegen een job die je geen voldoening geeft. Zelfzorg houdt in dat je nieuwe keuzes durft maken – ondanks de eventuele rationele voordelen om alles bij het oude te laten – en je eigen noden respecteert. Dat is niet altijd makkelijk. Voel je dat je hulp kunt gebruiken? Een coach of therapeut kan je daarin op weg helpen.’
Meer lezen? ‘Burn-on, de functionerende burn-out’ van Mieke Lannoey (AnkhHermes €20)
