Doomscrollen, de naam komt je misschien niet heel bekend voor, maar de kans is groot dat je het al hebt gedaan. De coronapandemie, oorlog in Oekraïne … er zijn de dag van vandaag wel meerdere dingen waar we ons zorgen over kunnen maken. Door onze smartphone hebben we elk uur van de dag toegang tot informatie om ons op de hoogte te houden, maar soms blijven we hangen in een negatieve spiraal. Filip Raes, klinisch psycholoog, legt uit.
Wat betekent doomscrollen?
Filip Raes: ‘In het woord doomscrollen zitten twee woorden: doom en scrollen. Scrollen kennen we allemaal: je zit op je smartphone en gaat door al je socials en nieuwswebsites. Doom betekent dat je heel de tijd bezig bent met slecht nieuws te bekijken. Je gaat van het ene negatieve bericht naar het andere, in de hoop dat je geruststelling vindt voor een bedreiging die je ziet, voelt of opmerkt.’
Hoe begon het?
‘Door de coronapandemie zijn mensen massaal aan het doomscrollen geslagen, maar het is niks nieuws. Ook voor corona waren er bedreigingen, zoals de terreurdreiging met de aanslagen in Parijs en Brussel. Mensen hebben sowieso een bijzondere interesse in negatief nieuws. We gaan op zoek naar alle mogelijke informatie. Op die manier willen we onszelf geruststellen, maar ook beschermen. Door sociale media kun je dit 24/7 doen. Sommigen gaan daar heel ver in.’
Online piekeren
‘We doen het omdat het ons in het begin een goed gevoel geeft. Er gebeurt iets wat we niet direct kunnen plaatsen. We willen er meer over weten en beginnen vanalles op te zoeken. Als we ergens zijn waar we ons bedreigd voelen of bang zijn, dan gaan we in ons hoofd ook op zoek naar oplossingen en vaak beginnen we te piekeren. Je rijdt jezelf vast in je eigen gedachten. Soms kom je iets geruststellends tegen, maar al snel zie je iets anders en ben je weer vertrokken.’
Wie is er vatbaarder voor?
‘Mensen die van zichzelf weten dat ze zich snel zorgen maken en piekeren, zullen ook sneller in online gepieker vast komen te zitten. Het zijn vooral mensen die een gevoeligheid hebben voor angst en zorgen die ten prooi vallen aan doomscrollen. Onderzoek toont ook aan dat hoe meer je het doet, hoe angstiger je wordt. Op korte termijn lijkt het dat je goed bezig bent. Je bent je aan het informeren, zoekt antwoorden en wordt af en toe gerustgesteld. Maar op lange termijn heb je alleen maar nadelen. Je gaat je nog meer zorgen maken en komt in een vicieuze cirkel terecht.’
Digitale hygiëne
‘Je informeren is op zich niet slecht, maar overdrijf niet. Beperk het in tijd en frequentie. Zorg dat je niet de hele avond zit te doomscrollen en al zeker niet net voor je gaat slapen. Beperk het tot één of twee momenten per dag en niet te lang. Probeer ook gefocust te werk te gaan. Zoek gericht en gebruik websites die je vertrouwt. Als je merkt dat je hieronder begint te lijden en niet meer goed functioneert, moet je er iets aan doen. Stel dat je de hele dag op je gsm zit, niet meer tot rust komt, niet vlot in slaap valt, je werk of studie eronder lijdt en ook je vrienden of familie zich zorgen maken, dan moet er iets gebeuren.’
Maak je ook niet nóg eens zorgen over doomscrollen
‘Doomscrollen zit in onze aard. Niet iedereen doet het evenveel, maar je zorgen maken over iets potentieel gevaarlijks is een heel menselijke reactie. Het maakt je voor een stuk mens, dat je over zo’n thema’s piekert en je zorgen maakt. Maak je daar dus ook niet nog eens zorgen over.’
