Is minder tijd doorbrengen op sociale media of je smartphone vaker aan de kant leggen een van jouw goede voornemens? Dan hebben wij goed nieuws, want wij gingen te rade bij Filip Dochy, consultant bij Screentime-Consult, die uitlegt hoe je er metéén werk van kan maken.
Sinds de eerste lockdown in maart vorig jaar werden alle records op vlak van digitale communicatie verbroken. Onze schermtijduren vlogen de lucht in. Maar wanneer is trop nu écht te veel? ‘Goh, sinds corona is de schermtijd gigantisch geboomd en is het dus een nieuw probleem’, legt Filip Dochy uit. ‘In 2010 viel de schermtijd in Vlaanderen, België en met uitbreiding Europa nog relatief mee. Toen zaten onze studenten zo’n zes tot acht uur achter een scherm. We lachten met Amerika en Azië, waar de gemiddelde schermtijd toen al tussen vijftien en achttien uur per dag lag. Sinds corona zitten ook wij, en vooral onze jongeren, aan ongeveer zestien uur schermtijd per dag. Als je weet dat we zeker acht uur slaap nodig hebben, dan zitten we bijna alle tijd die we wakker zijn achter een scherm. Bij jongeren merk je dat heel sterk. Ze kijken tot ’s avonds laat in hun bed filmpjes en staan op met hun gsm om het uur te checken.’
Erg, erger, ergst
De problemen die schermtijd met zich meebrengen worden steeds groter. Maar het zijn vooral de gevolgen ervan op lange termijn die moeilijk in te schatten zijn, vertelt Filip Dochy. ‘Ook ouders en volwassenen zien de problemen van schermtijd eigenlijk niet in. Dat komt omdat veel jonge ouders ondertussen zelf verslaafd zijn aan hun smartphone. Dan is het moeilijk om je kind van drie jaar te verbieden om op de tablet te zitten, terwijl je zelf constant met je iPhone bezig bent. Het aantal mensen dat hun schermtijd als zwaar problematisch beschouwt, blijft beperkt. Dat komt omdat we er niet aan sterven.’
‘Heel veel negatieve gevolgen kennen we ook gewoon nog niet. We weten bijvoorbeeld niet hoe de ogen van kinderen die nu opgroeien met schermen, er binnen veertig jaar zullen uitzien. Zullen ze massaal nieuwe lenzen nodig hebben? En gaan we dat tegen dan al kunnen? Wat we wel weten is dat onze concentratie erdoor vermindert, ons mentale welzijn er sterk onder lijdt en depressies toenemen. Daarnaast zijn er ook nog de medische klachten zoals nekpijn, slapeloosheid, hartproblemen en vruchtbaarheidsproblemen. Maar als er zo’n klachten opduiken, dan linken we ze nog te weinig aan het schermprobleem.’
Of kan het toch niet zo veel kwaad?
Waarom we nu zo massaal aan ons scherm gekluisterd zitten? Daar kan Filip Dochy maar één sluitend antwoord op te geven: ‘Het is verslavend! Door het internet ligt de hele wereld aan je voeten. Iedere drie seconden kan je iets nieuws opzoeken en we denken steeds opnieuw: ‘nú ga ik iets boeiends vinden.’ Het is als een medaille met twee kanten. Want ondanks alle negatieve gevolgen, zijn er ook positieve. Onze communicatie loopt een stuk vlotter, onze economie heeft er veel voordelen bij en we kunnen altijd en overal aan (juiste) informatie.’
‘Niemand kent de juiste oplossing om er mee om te gaan maar we moeten er ons wel bewust van zijn dat de moderne technologie niet meer zal verdwijnen, integendeel. We kunnen maar beter een balans vinden tussen de voor- en nadelen ervan. Hoe de schermtijd ons verder zal beïnvloeden? Dat zal de tijd uitwijzen.’
Zelf schermen bannen
Screentime Consult helpt gezinnen en bedrijven die niet meer weten hoe ze het schermprobleem moeten aanpakken. ‘We gaan per gezin op zoek naar de gewoontes die ondertussen zijn uitgebouwd. Ook de leeftijd van de ouders en kinderen spelen daar een grote rol in. We merken dat jongeren tussen twaalf en veertien jaar nog maar moeilijk iets aanvaarden van hun ouders. Kinderen onder twaalf jaar vertrouwen hun ouders nog heel sterk, waardoor je de basis dus best hiervoor legt. Daarnaast kijken we of er nog andere spanningen zijn binnen het gezin. Er is niet één oplossing om de schermtijd te beperken, daarom proberen we vaak verschillende routes uit.
Wil je de schermtijd in je gezin ook wat terugschroeven, dan is het volgens Filip Dochy vooral belangrijk om daarover te praten. ‘Je moet een oplossing zoeken die werkt voor alle partijen. Schermtijd bepalen is geen eenrichtingsverkeer: zomaar iets opleggen aan je kinderen werkt niet meer. Overleg daarom met alle leden van het gezin wat er verwacht wordt. Anders wordt het een onleefbare situatie en ontstaat er zelfs haat binnen het gezin, en dat kan niet de bedoeling zijn. Zoek opnieuw een balans die voor jouw gezin werkt en zoek samen naar oplossingen!’
Screentime consult helpt iedereen die problemen ervaart met schermtijd: ouders, scholen en bedrijven. Met behulp van gericht advies, coaching, instrumenten, specifieke software of hulpmiddelen proberen de experts de schermproblematiek positief te benaderen. Info, tarieven en afspraken via: www.screentime-consult.be.
