Het lijkt erop dat JavaScript is uitgeschakeld. Schakel dit in om ervoor te zorgen dat deze website correct werkt.

Wereldreumadag: dit zijn de oorzaken, symptomen en mogelijke behandelingen

11 min read

De term reuma is een verzamelnaam die meer dan tweehonderd vormen van acute en chronische aandoeningen dekt. Het gaat stuk voor stuk om pijnlijke aandoeningen die gewrichtsklachten kunnen veroorzaken.[1] Reuma gaat gepaard met pijn en bewegingsbeperking, wat een negatieve impact heeft op de levenskwaliteit van de patiënt. 

In onderstaand artikel bespreken we de zes verschillende groepen waarin reumatische ziekten worden onderverdeeld: kristalgeïnduceerde artritis, osteoartritis of artrose, osteoporose, reumatoïde artritis, spondyloartritis en systeemziekten.[2] Per groep geven we hieronder een korte toelichting. Vervolgens zoomen we kort in op de verschillende oorzaken die aan de basis kunnen liggen en mogelijke behandelingen.

Zes soorten reuma

1.     Kristalgeïnduceerde artritis

Kristal-geïnduceerde artritis is de overkoepelende term voor ontstekingsziekten van de gewrichten die veroorzaakt worden door de neerslag van kristallen in het gewrichtsvlies en het kraakbeen.[3]

Als de stofwisseling niet langer vlot verloopt, bestaat de kans dat het urinezuur ophoopt waardoor er urinezuurkristallen worden gevormd. Bij jicht slaan die kristallen neer op de gewrichten of de pezen. Als dat gebeurt, ervaart de patiënt hevige pijnscheuten. Op termijn wordt het kraakbeen of het bot beschadigd, wat niet ongedaan gemaakt kan worden.[4]

2.     Artrose

Artrose is een reumatische ziekte die kan ontstaan na een gewrichtsontsteking of bij zwakke gewrichtsbanden, maar evengoed op zichzelf voorkomt. De kwaliteit van het kraakbeen wordt aangetast waardoor het bot, dat direct onder het kraakbeen ligt, beschadigd wordt. Bij artrose wordt dus niet enkel het kraakbeen maar het volledige gewricht aangetast. De aandoening kan optreden in alle gewrichten. Denk maar aan de nek, onderrug, knieën, heupen, duimen, vingers en grote teen.

Doordat de kraakbeenkussentjes afgebroken worden, gaan de botten tegen elkaar schuren. Dat proces maakt bewegen erg pijnlijk. Verder is stijfheid ook een veelvoorkomende klacht.[5]

3.     Osteoporose

Osteoporose treedt op als het bot sneller wordt afgebroken dan aangemaakt. Hierdoor worden de botten broos waardoor de kans op breuken stijgt. De problemen doen zich vooral voor op het niveau van de heup, wervelkolom en pols.

In een vroeg stadium zijn er meestal geen symptomen die gelinkt kunnen worden aan botontkalking. Naarmate de ziekte voortschrijdt, kunnen botbreuken voorkomen en kan osteporose wervelverzakking veroorzaken, die leidt tot een gebogen houding.[6]

4.     Reumatoïde artritis

Reumatische ontstekingen zijn auto-immuunziekten. Doordat het afweersysteem ontregeld raakt, keert het zich tegen het eigen lichaam. Er komen ontstekingseiwitten vrij die zich zonder problemen kunnen nestelen rond de gewrichten en pezen. De klassieke klachten die bij een gewrichtsontsteking voorkomen zijn pijn, zwelling, lokale warmte, roodheid, krachtsvermindering en een stijf gevoel.

Ontstekingsreuma ’s zijn in de meeste gevallen progressief en chronisch. De behandeling bestaat er uit om de reumatische klachten te verlichten, zodat de ziekte minder snel evolueert.[7]

Reumatoïde artritis (RA) is een van de meest voorkomende vormen van chronische inflammatoire artritis. Er ontstaan ontstekingen in het slijmvlies dat de binnenkant van de gewrichten bekleedt. Op termijn worden ook het kraakbeen, de pezen en de spieren zelf aangetast. Typerend voor reumatoïde artritis zijn de op- en afgaande klachten. Periodes waarin de patiënt veel last heeft van gewrichtsontstekingen wisselen zich af met periodes waarin de ontstekingsactiviteit op een laag pitje staat. Niet alleen de gewrichten maar ook de pezen, slijmbeurzen en spieren kunnen lastig beginnen doen en stram aanvoelen.[8]

5.     Spondyloartritis

Een andere vorm van ontstekingsreuma is spondyloartritis (SpA). Bij dat type reuma worden de klachten veroorzaakt door een onstekingsproces van de gewrichten van de wervelkolom of bekken. De meest voorkomende symptomen zijn dan ook lage rugklachten en pijnscheuten ter hoogte van de nek. Erfelijke aanleg is een belangrijke factor in het ontwikkeling van de ziekte.[9]

6.     Systeemziekten

Net zoals bij ontstekingsreuma’s keert het afweersysteem zich bij reumatische systeemziekten tegen het eigen lichaam. Voorbeelden hiervan zijn lupus[11] en systeemsclerose[12]. Bij een systeemziekte kunnen echter alle organen (of systemen) van het lichaam aangetast worden. Naast de gewrichten, kunnen de ontstekingen dus ook de organen – zoals de longen, huid, nieren, bloedvaten en het hart – treffen.

Bij reumatische systeemziekten zijn de ziekteverschijnselen erg uiteenlopend. Daarom zal de reumatoloog het functioneren van alle organen van de patiënt opvolgen. De kans is groot dat de patiënt op termijn bij verschillende specialisten in behandeling zal zijn.

Oorzaak reuma

De verschillende soorten reuma hebben dan ook verschillende soorten oorzaken. Naast erfelijke factoren – in bepaalde families komt reuma vaker voor – zijn ook omgevingsfactoren van belang. Uit onderzoek blijkt dat roken en overgewicht het risico op reuma vergroten.[13] Een te hoog gewicht belast de gewrichten waardoor ze op termijn beschadigd raken.[14] Je hebt er dus alle baat bij een gezonde en actieve levensstijl na te streven.

Behandeling reuma

Om met de deur in huis te vallen: reuma genezen kan men vandaag helaas nog niet. Alle vormen van behandeling zijn gericht op het verminderen van de klachten. Eens de diagnose van reuma gesteld is, gaat de arts op zoek naar een behandeling op maat van jouw specifieke situatie. Vaak gaat het om een combinatie van lichaamsbeweging, medicijnen , kinesitherapie en soms chirurgische oplossingen.

De belangrijkste maatregel is dat je in beweging blijft zonder je gewrichten te veel te belasten. Met zwemmen, wandelen en fietsen zet je al je spieren in beweging en belast je je gewrichten matig. Daarnaast is gewichtsverlies belangrijk. Indien dit onvoldoende is, kan overgegaaan worden met een combinatie van bewegen en pijnstillers. Hierbij gaat de voorkeur naar de topische Bepaalde geneesmiddelen zullen er op hun beurt voor zorgen dat de klachten die reuma met zich meebrengt, verlicht worden.

In ernstige gevallen kan men beslissen het gewricht te vervangen door een kunstgewricht. Dat is vooral het geval bij knie- en heupartrose[16].  De meeste mensen die een prothese krijgen zijn ouder dan 65.[17]


[1] https://www.uzgent.be/nl/zorgaanbod/mdspecialismen/Reumatologie/aandoeningen/Paginas/aandoeningen.aspx

[2] https://www.uzgent.be/nl/zorgaanbod/mdspecialismen/Reumatologie/aandoeningen/Paginas/aandoeningen.aspx

[3] https://www.uzgent.be/nl/zorgaanbod/mdspecialismen/Reumatologie/aandoeningen/kristal-geïnduceerde-artritis/Paginas/kristal-geïnduceerde-artritis.aspx

[4] https://www.uzleuven.be/nl/jicht

[5] https://www.azklina.be/medisch-aanbod/medische-diensten/orthopedie/artrose

[6] https://www.uzleuven.be/nl/osteoporose

[7] https://www.uzbrussel.be/web/reumatologie/reumatische-ziekten

[8] https://www.uza.be/behandeling/reumatoide-artritis

[9] https://www.uzgent.be/nl/zorgaanbod/mdteams/ibdcentrum/Informatie-over-ziekte/Paginas/Symptomen-van-spondyloartritis.aspx

[10] https://www.uzgent.be/nl/zorgaanbod/mdspecialismen/Reumatologie/aandoeningen/spondyloartritis/Paginas/spondyloartritis.aspx

[11] https://www.uzleuven.be/nl/lupus

[12] https://www.uzleuven.be/nl/systeemsclerose

[13] https://www.uza.be/artrose-als-bewegen-pijn-doet

[14] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ pmc/articles/PMC6422329/#: ~:text=Rheumatoid%20arthriti s%20(RA)%20is%20a,air%20 pollutants%2C%20and%20oc cupationa

[15] R.R. Bannuru, M.C. Osani, E.E. Vaysbrot, N.K. Arden, K. Bennell, S.M.A. Bierma-Zeinstra, V.B. Kraus, L.S. Lohmander, J.H. Abbott, M. Bhandari, F.J. Blanco, R. Espinosa, I.K. Haugen, J. Lin, L.A. Mandl, E. Moilanen, N. Nakamura, L. Snyder-Mackler, T. Trojian, M. Underwood, T.E. McAlindon, OARSI guidelines for the non-surgical management of knee, hip, and polyarticular osteoarthritis, Osteoarthritis and Cartilage, Volume 27, Issue 11, 2019, Pages 1578-1589, ISSN 1063-4584, https://doi.org/10.1016/j.joca.2019.06.011.

[16] https://www.uzleuven.be/nl/heupartrose

[17] https://www.uza.be/behandeling/behandeling-ontstekingsreuma

Door

Deze artikelen kunnen u misschien ook interesseren…

Lees Meer ...

Deze artikelen kunnen u misschien ook interesseren…