Kinderen komen vaak met onverwachte vragen. Zeker als het om seksualiteit gaat, is het weleens lastig te bepalen wat je wel of niet uitlegt. In haar nieuwe boek ‘100 antwoorden bij seksuele opvoeding’ geeft de Nederlandse Belle Barbé antwoord op veelvoorkomende vragen van ouders en opvoeders die ze bij haar trainingen en workshops krijgt. Zes weken lang mogen wij daar antwoorden van met jullie delen. Vandaag: de leeftijdscategorie twee tot vier jaar.
Is het normaal dat mijn kind op deze leeftijd masturbeert?
Belle Barbé: ‘De nieuwverworven vrijheid van deze leeftijdsfase zorgt er op seksueel gebied bijvoorbeeld ook voor dat kinderen een privéplekje kunnen opzoeken om te masturberen. Dat woord klinkt misschien gek in een kindercontext maar uit vele onderzoeken in meerdere landen blijkt dat dit toch het best omschrijft wat kinderen vanaf jonge leeftijd al doen. Ze stimuleren hun geslachtsdelen, omdat dat lekker aanvoelt. Dat gevoel is nog niet hetzelfde als het gevoel dat volwassenen hebben als ze masturberen, maar kan beter vergeleken worden met het geruststellende, lekkere gevoel van duimzuigen. Soms kan het voor een kind een prettige manier zijn om tot ontspanning te komen, iets wat ouders misschien ook herkennen! Je ziet dat sommige kinderen daar attributen voor gebruiken zoals rijden op een hobbelpaard, een pop of knuffel tussen de benen doen, enzovoort. Dit gedrag is volkomen normaal en gezond. Het is geen teken van seksueel misbruik of andere nare gedachtes die ouders soms kunnen hebben bij dit gedrag, het hoort voor sommige kinderen nou eenmaal bij hun seksuele ontwikkeling.’
Mijn kind raakt de geslachtsdelen van een ander aan. Wat moet ik hiermee?
‘De nieuwsgierigheid van je kind naar geslachtsdelen stopt vaak niet bij alleen de eigen piemel of vulva. Andere mensen hebben ook geslachtsdelen en die zijn interessant! Op deze leeftijd zie je vaak dat kinderen de geslachtsdelen van andere gezinsleden (ouders, broertjes of zusjes) ook erg interessant vinden. Je kunt hier binnen je gezin afspraken over maken of dit wel of niet mag, en ieder gezinslid kan hier een andere grens in hebben. Leg aan je kind uit dat geslachtsdelen nooit zomaar aangeraakt mogen worden, de ander moet daar toestemming voor geven. Hetzelfde geldt voor je eigen geslachtsdelen. Hier komt de ‘onderbroekenregel’ mooi van pas: alles wat onder je ondergoed zit, mag niemand zomaar aanraken.’
Hoe uitgebreid moet ik dan antwoorden op de vragen van mijn kind?
‘Het scheelt dat een kind van deze leeftijd vaak snel tevreden is met een antwoord. Op de vraag waar baby’s vandaan komen, is ‘door te vrijen’ een goed antwoord. Wat vrijen dan precies betekent, weet een kind nog niet. Maar de vraag is beantwoord, en dat telt. Je kunt dan ook checken bij je kind of het tevreden is over het antwoord, of dat er nog iets onduidelijk is. Zo laat je als ouder zien dat je de vragen van je kind serieus neemt en dat je kind altijd bij jou terechtkan. Door geen antwoord te geven, geef je een heel duidelijke boodschap, namelijk dat dit onderwerp niet bespreekbaar is.’
‘Het voorstellingsvermogen van kinderen groeit naarmate ze ouder worden en zo krijgt alles wat ze weten steeds meer betekenis. In diezelfde week dat mijn kind vroeg hoe zaadjes uit een piemel kwamen, refereerde ze aan diezelfde zaadjes toen ze op het brood zaten. Het liet duidelijk zien dat het beeld dat ze van ‘zaadjes’ had (haar voorstellingsvermogen) nog niet verderging dan maanzaad.’
Meer lezen? ‘100 antwoorden bij seksuele opvoeding’ van Belle Barbé (Ploegsma, € 18,99)
