Een medicus zal een breuk, in bijvoorbeeld een bot, vaak ook aanduiden als een fractuur. Een botbreuk kan betekenen dat er sprake is van een bot dat volledig doormidden is gebroken of dat er zich een scheurtje in het bot heeft gevormd. Een arts zal echter wel vaak een onderscheid maken en een scheurtje in een bot aanduiden als een fissuur, in plaats van een fractuur.
Verschillende soorten botbreuken
Hoe vreemd het misschien ook mag klinken maar de ene botbreuk is zeker de andere niet. Er kunnen duidelijke onderscheiden worden gemaakt tussen verschillende botbreuken. Zo kan er onder andere sprake zijn van een:
- spontane botbreuk die ontstaan is zonder dat er een duidelijke reden voor aangewezen kan worden. Mogelijke oorzaken van een spontane botbreuk zijn:
- schade die is ontstaan aan een bot als gevolg van botontkalking (osteoporose),
- de vorming van metastasen (uitzaaiingen van kanker) in een bot,
- een gevorderde leeftijd (ouderdom).
- greenstick fractuur, ofwel twijgbreuk, is een soort botbreuk die kan ontstaan in jonge botten die zich nog niet hebben verhard. Deze botbreuk zal, zoals een jonge twijg met een intacte schors, eerder buigen in plaats van volledig breken.
- gecompliceerde- of open breuk: is een botbreuk waarbij delen van het gebroken bot door de huid naar buiten steken. Niet alleen zal bij een gecompliceerde botbreuk de genezing trager verlopen maar ook is de kans infecties aanzienlijk groot.
- ongecompliceerde- of gesloten breuk: is een gesloten botbreuk waarbij de huid geen beschadiging op heeft gelopen en er dus geen botten aan de buitenzijde zichtbaar zijn.
Symptomen botbreuk / fractuur
Op het moment dat je te maken krijgt met een botbreuk dan zullen er een aantal verschillende symptomen waargenomen kunnen worden:
- Door beschadiging van de bloedvaten, in bijvoorbeeld het botvlies (het vlies dat rondom een bot is gelegen).kan er een bloeduitstorting ontstaan na een botbreuk,
- De bloeduitstorting door de botbreuk kan op zijn beurt weer voor een zwelling rondom de botbreuk zorgen.
- Als er druk rondom de locatie van de botbreuk uit wordt geoefend of bij druk in lengterichting van het gebroken bot zul je pijn voelen.
- Een gebroken bot kan in een abnormale stand staan.
- Doordat de delen van een gebroken bot langs elkaar heen schuren kan er soms een krakend geluid worden gehoord.
- Het deel van het lichaam, waar de botbreuk zich in bevindt, kan niet goed meer, of zelfs helemaal niet meer, worden gebruikt.
- Ook kan een botbreuk zorgen voor zogenaamde ongewone beweeglijkheid. Hierbij zullen de gebroken stukken van het bot veel meer kunnen bewegen ten opzichte van elkaar dan normaal het geval zou zijn
Behandeling van een botbreuk
Een eenvoudige botbreuk zal in de regel eerst worden gezet en vervolgens worden gegipst. Het gipsen van een botbreuk is nodig om het bot in de goede positie te houden. Het gros van de botbreuk zal vervolgens vrij eenvoudig genezen. Als er sprake is van een ernstige, of een gecompliceerde, botbreuk dan is er vaak een operatie noodzakelijk zijn om de stand van het bot te corrigeren en/of om de delen van het gebroken bot met behulp van metalen verbindingsstukken en schroeven weer tegen elkaar te plaatsen. In sommige gevallen dien je ook te rekenen op revalidatie om optimaal van een botbreuk te herstellen.
Wat moet je doen bij een botbreuk?
Op het ogenblik dat je het vermoeden hebt dat een bepaald bot is gebroken dan is het erg belangrijk om de deskundigheid van een arts in te schakelen. Voor een botbreuk in de hand, de arm, de schouder of de voet, kun je in eerste instantie naar een huisarts gaan. Indien nodig zal deze je doorverwijzen naar een ziekenhuis. Wanneer er echter een breuk is ontstaan in een bot in de nek, de rug, de heup, de knie of het been dan zul je echter een ambulance moeten laten komen.
In geen geval dien je, bij een botbreuk, het aangedane deel van het lichaam rechtop te zetten en de getroffen persoon onnodige bewegingen te laten maken. Ook het steunen op een gewonde voet of been is af te raden. Bij een botbreuk in de hand, de arm of de schouder dan dient het aangedane ledenmaat stil te worden gehouden zodat de pijn beperkt blijft.
Indien er sprake is van een hevig bloedende open wond als gevolg van een botbreuk dan dien je deze wond voorzichtig dicht te drukken om het bloedverlies te beperken. Verder kun je de wond steriel afdekken om er op die manier voor te zorgen dat er geen ziektekiemen het lichaam binnendringen die voor een infectie kunnen zorgen. Met het oog op een mogelijke operatieve ingreep is het absoluut af te raden om iemand met een botbreuk iets te eten of te drinken te geven.
