Voorlezen aan je kind is de pérfecte manier om te leren, te fantaseren en dicht bij elkaar te kruipen. Opvoedingsexpert Steven Gielis vertelt je waarom het een goed idee is om regelmatig een verhaaltje voor te lezen aan je kind.
‘Niets moet in een opvoeding. Elke dag een verhaal voorlezen mag voor zowel kind als ouder geen verplichting zijn. Dat neemt niet weg dat het wetenschappelijk bewezen is dat voorlezen heel goed is voor kinderen en hun ontwikkeling’, zegt Steven Gielis, opvoedingsexpert, oprichter van Zitdazo, een ondersteunde organisatie voor ouders en kinderen, en lector Orthopedagogie aan de AP Hogeschool. ‘Het kan goed zijn dat je kind liever een strip leest of graag zelf een boek doorbladert. Daarnaast is het niet voor elke ouder even evident om elke avond tijd vrij te maken om een verhaaltje voor te lezen. Persoonlijk vind ik voorlezen een van de meest efficiënte manieren om dicht bij je kind te zijn. Tegelijkertijd draagt het bij aan zijn of haar ontwikkeling.’
Quality time
‘Het belangrijkste voordeel van voor te lezen aan kinderen is het quality time-aspect. Ieder apart, maar toch samen met je kind tijd spenderen, een verhaal induiken, een stukje fantasie beleven. Een volwassene die samen met hen iets doet, samen met hen iets beleeft, het geeft een kind een gevoel van veiligheid en hechting en het zorgt voor verbinding. Bovendien zien we bij kinderen waaraan een tweetal keer per week wordt voorgelezen dat zijzelf vragende partij zijn en uitkijken naar het voorleesmoment. ‘
Taalvaardigheid
Onderzoek toont aan dat kinderen aan wie van jongs af aan vaak wordt voorgelezen een rijkere woordenschat én een grote ontwikkelingsvoorsprong hebben tegenover kinderen aan wie nooit of heel zelden wordt voorgelezen. Zo hebben kinderen aan wie werd voorgelezen op een jonge leeftijd zestig à zeventig procent meer kennis van woorden. Wat later uiteraard in hun voordeel speelt: ze gaan het makkelijker hebben om te studeren, leerstof te begrijpen en goeie schema’s te maken. Een kind een woordje aanleren, is een ding, maar door voor te lezen speel je met taal en verhalen. Woorden krijgen een diepere betekenis, waardoor kinderen beter tussen de regels door kunnen lezen én luisteren. Hun taalbegrip kan zich bovendien sneller naar een volgend niveau tillen dan dat van kinderen aan wie nooit werd voorgelezen.’
‘Ondanks het feit dat voorlezen heel wat voordelen heeft voor de ontwikkelingen van je kind, maak je er best geen verplicht leermoment van. Probeer je kinderen de leesvonk door te geven zonder er een verplichting van te maken. Zo stimuleer je hun intrinsieke motivatie en zal hun enthousiasme enkel groeien. Kinderen zouden een verhaaltje voor het slapengaan eerder moeten ervaren als een leuk moment, waarin ze samen met een volwassene iets beleven, dan iets dat ‘moet’.’
Sociale vaardigheid
‘Niet alleen de kennisontwikkeling, maar ook de sociaal-emotionele ontwikkeling van een kind heeft baat bij het regelmatig voorlezen’, aldus Steven Gielis. ‘Verhalen geven kinderen inzicht in de wereld, relaties en wat je in het leven allemaal kan meemaken. We zien dat kinderen die veel lezen of voorgelezen worden empathischer zijn dan kinderen waarbij dat niet het geval is. De verhalen prikkelen hen en dagen hen uit om zich in te leven in de personages. Die kunnen kwaad zijn, heel gelukkig of een andere emotie ervaren, het draait erom dat kinderen via een verhaal emoties leren kennen en notie krijgen van omgang tussen mensen. Daarnaast kunnen ze voor zichzelf beter uitmaken wat ze goed en minder goed vinden en worden ze dus kritischer.’
Moment van rust
Onderzoek toont aan dat kinderen de dag van vandaag – door alle schermen en de hectiek van de dag – veel meer prikkels opvangen dan kinderen die twintig jaar geleden opgroeiden. Een verhaal voorlezen voor het slapengaan, is hét geknipte momenten voor kinderen om te ontprikkelen. Het brengt hen tot rust en creëert kalmte. Er is maar één persoon die spreekt, het is een-op-een communicatie, terwijl sociale media bijvoorbeeld een-naar-velen communicatie is. Je kan evengoed overdag voorlezen om de dag te breken, en ze vanachter de schermen weg te halen.
Voor elk wat wils
‘Dat kinderen niet graag worden voorgelezen of dat ze niet over de juiste capaciteiten beschikken is naar mijn mening geen argument om het niet te doen. Als het cognitief niveau van een kind of een volwassene met een beperking niet hoog genoeg is om een verhaal uit een boek te kunnen begrijpen, kun je ook een verhaal vertellen door hen te laten voelen, ruiken of te laten zien. Denk aan hun zintuigen of werk sensorisch. Een verhaal hoeft niet altijd een plat boekje te zijn dat je openklapt en waaruit je voorleest. Er is eigenlijk voor elk niveau iets beschikbaar. Voor baby’s zijn er bijvoorbeeld voelboekjes, waar je als ouder vaak iets bij vertelt. Ook dat is voorlezen.’
‘Is je kind niet bepaald een fan van een klassiek voorleesmoment, zoek dan naar andere manieren om met hem of haar quality time te spenderen met een verhaal. Luisterboeken zijn de laatste tijd sterk in de opmars. Ook al ben jij niet meer de verteller, toch zal een luisterboek bijdragen tot de taal-, sociale en emotionele ontwikkeling. Daarnaast is de kans heel groot dat kinderen zelf vrager zijn voor een voorleesmoment als je het hen met de paplepel meegeeft. Het is een kleine moeite voor een ouder, het kost weinig tijd én je kind heeft er, zeker op lange termijn, heel veel aan. De tijd nemen om uit te pluizen welke manier van voorlezen jouw kind het beste past, is dus zeker de moeite waard!’
Onze favoriete voorleesboeken
- Het eiland van Olifant – Leo Timmermans (Querido, € 16,99).
- Zoekboek Rik en zijn helden – Liesbet Slegers (Standaard Uitgeverij, € 12,99).
- Panda & Eekhoorn – Ed Franck (Standaard Uitgeverij, € 15,99).
- De blauwen tegen de rooien – Benjamin Leroy (Gottmer, € 15,99).
- Het huis met de gele deur – Hanne Luyten (Borgerhoff & Lamberigts, € 19,99).
6. De voelsprieten van Neel – Steven Gielis (Clavis Uitgeverij, € 16,95).
7. Formidabele fabels – Elli Woollard (Lemniscaat, € 14,95).
8. Over verdwenen sokken – Justyna Bednarek ( Singel Uitgeverij, € 16,99).
9. De Gruffalo – Julia Donaldson (Lemniscaat, € 14,95).
10. Max & Millie Spelen op het pleintje – Hetty Van Aar (Davidsfonds, € 19,99).
