We zijn voortdurend bezig met het opvoeden, heropvoeden, en begeleiden of coachen van kinderen, partner, vrienden en medewerkers. We willen de ander steeds veranderen en kneden tot iemand die voldoet aan onze verwachtingen. Op die manier hopen we een ‘gelukkig en geslaagd’ leven te kunnen leiden. Het is meestal de ander die ons gespannen of boos maakt. Zelf hebben we er geen verantwoordelijkheid in. Dat is tenminste de manier waarop we vaak omgaan met diverse situaties.
We zijn het slachtoffer van een tegenslag, het weer maakt ons neerslachtig of zelfs depressief, onze partner heeft het druk en heeft niet voldoende aandacht voor ons en daarom voelen we ons slecht, onze collega’s hebben stress en maken ons mee gespannen, vrienden zeggen of doen dingen die ons kwetsen, we zitten in de file en worden nerveus, wanneer we willen slapen worden we overmand door een massa gedachten waartegen we niets kunnen beginnen, we moeten van het een naar het ander hollen, …
Dat zijn voorbeelden van situaties waarin we het ‘slachtoffer’ zijn van de gebeurtenissen. We zijn op dat moment niet in staat onszelf te coachen.
Het ontdekken van de mogelijkheden om je eigen emoties, stemmingen, gedachten, reacties en resultaten te beïnvloeden is een wonderbaarlijke belevenis.
Je wordt niet meer geleefd, maar je leeft voortaan je leven zelf!
Help ik word geleefd!
Tijdens de twintig jaar dat ik werkzaam ben als psychologe én als trainer/coach binnen allerlei bedrijven en organisaties, viel het me steeds weer op hoe erg mensen achter zichzelf aanhollen. Het gevoel geleefd te worden leeft bij zeer veel mensen, van alle lagen van de bevolking.
Wanneer je chronisch tegen deadlines aanholt, zit je voortdurend in de vecht-vlucht reactie. Je vliegt van het ene op het andere. Je probeert te multitasken in de hoop alles sneller gedaan te krijgen, maar in feite word je alleen maar inefficiënter. Je dwaalt voortdurend af naar andere zaken en moet steeds weer de draad oppikken.
Doordat je voortdurend op automatische piloot werkt sta je niet meer stil bij wat je doet, waarom je het doet en hoe je het doet. Is het wel nuttig? Is het noodzakelijk om dit te doen of om dit NU te doen? Wat gebeurt er als je eens ‘neen’ zou zeggen? Waarom vind je dat je steeds alles moet laten vallen als iemand aan je bureau staat met een vraag of probleem? Waarom voel je je verplicht om op alle familiefeestjes aanwezig te zijn, zelfs als dat tegen je zin is? Waarom laat je stelselmatig alles waar je zelf plezier in hebt, vallen, om er voor de anderen te kunnen zijn?
Allemaal vragen die je jezelf zou moeten stellen om ervoor te zorgen dat je leeft in plaats van geleefd te worden.
Want dat is wat er gebeurt als je eenmaal in de vicieuze cirkel van stress en het bijhorende overlevingsmechanisme terecht komt. Je bent je niet meer bewust van het feit dat je jezelf steeds weer aan de kant schuift, dat je alles laat vallen voor je kinderen, je partner, je collega’s, je ouders,…
Je hebt geen controle meer over jezelf en je leven. Je wordt geleefd, net als een robot. En dat kan jaren doorgaan, tot je ‘opeens’ in een burn-out of een depressie belandt.
In beide gevallen geeft je onderbewustzijn het signaal ‘ik ben het beu, ik ben het moe’.
Wat ben je moe? Daar moet je naar op zoek gaan. Terug leren luisteren naar jezelf, naar je noden en verlangens. Terug vinden wat belangrijk is in je leven. De touwtjes terug in eigen handen nemen.
Waarom zijn zij belangrijker dan jij? Waarom ontzeg jij je elke vorm van zelfzorg?
Waarom gun je het je partner om na het eten op het gemak naar het nieuws te kijken terwijl jij de afwas doet, en waarom mag jij niet mee genieten en doe je dan nadien samen de afwas?
Er zijn verschillende oorzaken van stress, maar op basis van mijn ervaring merk ik dat bij meer dan 70% van de mensen de hoofdoorzaak terug te brengen is tot onze onbewuste overtuigingen en onze innerlijke conflicten.
Je overtuigingen kleuren je gedrag.
Je gedraagt je en je maakt beslissingen op basis van wat jij gelooft dat logisch, verstandig en gepast is, dus op basis van jouw ‘overtuigingen’. Overtuigingen zijn een soort denkkader. Ze creëren een blik op de wereld.
We staan er meestal niet bij stil waar onze gedachten en overtuigingen vandaan komen, en we nemen ze blindelings voor waar aan. Daardoor ontstaan frustraties, conflicten en ergernissen omdat we niet begrijpen waarom anderen zich anders gedragen en anders reageren.
Velen onder ons zijn bijvoorbeeld opgevoed met de regel: “Eerst je huiswerk maken, dan pas spelen”. Dat leerden onze ouders ons omdat ze wilden voorkomen dat we in het enthousiasme van het spel zouden vergeten dat we ook nog moesten werken.
Op zich is daar dus niets mis mee. MAAR …
We kregen die ‘eenzijdige regel’ mee in onze opvoeding en hoorden zelden of nooit: “Neem eerst wat ontspanning, daarna zal je beter kunnen werken of studeren”.
Ons onderbewustzijn is vaak geprogrammeerd volgens de opvatting ‘eerst werken, dan spelen’
Door de economische crisis zijn bedrijven gaan besnoeien in het aantal personeelsleden en moeten we dus met minder mensen meer gaan doen. Dat betekent dus ook dat het merendeel van de werknemers elke dag eindigt met nog een berg werk dat ze niet konden afwerken. Sommigen blijven daardoor stelselmatig overwerken in de hoop de achterstand ooit eens weg te werken en dan tot rust te kunnen komen. Maar dat is meestal een utopie. Het werk geraakt nooit allemaal gedaan.
Na verloop van tijd begint dat op ons te wegen. We voelen ons moe, uitgeblust, zien door het bos de bomen niet meer …
En dan beginnen we te beseffen dat we beter wat ontspanning zouden inbouwen. Dat we nood hebben aan recuperatie, … Maar er is nog steeds dat stemmetje (ons programma) dat zegt: “eerst je werk afwerken, dan pas kan je ontspannen”.
Bewust weet je dat het beter is om nu te stoppen en naar huis te gaan, want ook daar wacht je nog van alles wat moet gebeuren. En als je dus beslist om eens op een normaal uur naar huis te gaan, of om eens in de zetel te ploffen, dan komt daar weer te pas en te onpas dat stemmetje op je schouder zitten dat zegt: “ Zou je niet beter dit of dat doen, dan heb je morgen minder werk” of je voelt je schuldig omdat je eens iets doet voor jezelf.
Innerlijke conflicten zijn de grootste oorzaak van een burnout.
Bewust weet je dat je beter iets anders zou moeten doen, maar je onbewuste ‘geprogrammeerde’ brein denkt er anders over. En zo gaat dit heen en weer in je hoofd. Dat kost massa’s energie!
Door innerlijke conflicten geraak je ‘opgebrand’. Die interne conflictsituatie is veel erger dan de hoeveelheid werk. Het gaat van ’ s ochtends tot ‘s avonds met ons mee, zelfs in bed. Het stopt nooit en daardoor is het zo uitputtend.
Hoe meer we in stress komen, hoe meer we het stemmetje van het onderbewustzijn volgen. Het is onze automatische piloot die ervoor zorgt dat we ‘geleefd worden’. We beseffen dat en vechten met onszelf, maar door de stress wint het onbewuste programma telkens weer opnieuw. Tot we uitgeput zijn en niet meer kunnen.
To do:
Ga dus als eerste stap op zoek naar je innerlijke conflicten. Wees de komende dagen alert voor de innerlijke stemmetjes. Schrijf ze op en zoek welke stemmetjes je nodig hebt om je anders te kunnen gedragen. Herhaal dan elke dag je nieuwe overtuiging tot wanneer je het begint te geloven. Opgelet: Het is niet omdat je ‘weet’ dat die nieuwe overtuiging klopt, dat je ze daarom ook onbewust gelooft.
Iris Willems is klinisch psychologe en bedrijfsleider van Prana Mental excellence. Ze begeleidt reeds meer dan 25 jaar bedrijven en hun medewerkers om meer uit zichzelf te halen met minder stress.
Ze schreef twee boeken: Selfcoaching: Ontdek de ongekende mogelijkheden van je brein en Help ik word geleefd: Concrete selfcoaching tools om je leven in eigen handen te nemen