Tussen al het diëten door vergeten we wel eens dat er simpelere manieren zijn om gezond te eten. De voedingsdriehoek is een handige tool die duidelijk weergeeft wat de do’s en don’ts zijn als het om gezonde voeding gaat. De driehoek wordt uitvoerig besproken in een aflevering van de podcast ‘Wat ligt er op uw lever?’. Wij spraken met de makers van de podcast en geven een samenvatting van wat de voedingsdriehoek inhoudt.
Wat ligt er op uw lever?
Tim is een laatstejaars huisarts in opleiding. Jens heeft een gezonde interesse voor gezondheid en schoolt zich momenteel bij als personal trainer.
In ‘Wat ligt er op uw lever?’ hebben Tim en Jens het op een laagdrempelige en ontspannende manier over gezondheid en welzijn. ‘We willen mensen sensibiliseren en motiveren’ zegt Tim. ‘We willen laten zien hoe de beslissingen die je nu maakt effect hebben op je gezondheid in de toekomst. Ernstige gezondheidsproblemen doen zich vaak voor op latere leeftijd, wanneer het kwaad al is geschied. Door mijn medische achtergrond zijn veel vragen voor mij vanzelfsprekend. Jens is daarom de ideale gesprekspartner. Hij stelt vragen waar mensen zonder een medische achtergrond vaak mee zitten’, vertelt Tim.
De voedingsdriehoek
In hun podcastaflevering over gezonde voeding bespreken Tim en Jens de voedingsdriehoek. Die kun je terugvinden op gezondleven.be. De driehoek is een soort van best attempt om alle informatie over gezond eten samen te vatten in een werkbaar voedingsmodel. De omgekeerde piramide kent vijf verschillende zones. Hoe hoger in de piramide, hoe beter de voeding is voor je lichaam en het milieu. De rode cirkel valt buiten de driehoek, en die moet je dus vermijden. Huisarts Tim licht elke zone apart toe.
Drink vooral water
‘Helemaal bovenaan in de driehoek vind je water. Vocht is erg belangrijk voor ons. We bestaan voor een groot deel uit vocht en verliezen het elke dag. Daarom is het belangrijk om er ook elke dag voldoende van in te nemen. Concreet raden we anderhalve liter per dag aan. Sport je veel of ben je een hevige zweter, dan raden we iets meer aan.’
‘Waarom drink je best water en geen andere dranken? Water bestaat enkel uit vocht en bevat geen onnodige – vaak ongezonde – stoffen. Wanneer je water drinkt, drink je automatisch minder ongezonde drank en eet je minder grote porties. Als je de smaak van water beu bent, kun je een stukje fruit toevoegen. Ook thee zonder toegevoegde suikers is een goed alternatief.’
Meer – donkergroen
‘Onder water vinden we het donkergroene gedeelte terug. Hier vind je meteen ook de gezondste voedingsstoffen terug. Groenten, fruit, peulvruchten, noten en zaden, oliën en vetten, brood, volkoren graanproducten en aardappelen domineren in de driehoek. Het zijn niet alleen de gezondste voedingsstoffen, maar ze zijn ook het meest milieubewust om te eten.’
‘Het is belangrijk dat je die voedingsstoffen gelijk verdeelt. Gevarieerd eten is dus de boodschap. Per product zijn er specifieke aanbevelingen. Op gezondleven.be kun je op elke categorie doorklikken om meer informatie en aanbevelingen te vinden.’
‘Oliën en vetten staan ook in dit donkergroene gedeelte. Natuurlijk horen ongezonde vetten hier niet bij. Als je kookt, kies je beter voor plantaardige vetten dan voor dierlijke vetten. Verder zijn onverzadigde vetten gezonder dan verzadigde vetten en transvetzuren. Die twee laatsten kun je dus best vermijden. Vetten heb je nodig, maar je moet zeker niet overdrijven.’
‘Er bestaat een enorme misvatting over koolhydraten. Dat aardappelen niet gezond zijn, is kort door de bocht. Koolhydraten heb je nodig, zeker als je veel sport. Het probleem in ons Westerse eetpatroon zit eerder in de overmaat aan koolhydraten en calorieën. We eten veel aardappelen, een groot bord pasta en kiezen vaak voor wit brood. Maar dat betekent niet dat koolhydraten niet gezond zijn.’
‘Waarom moeten we kiezen voor volkoren producten? Ze bevatten meer vezels en minder snelle suikers. Snelle suikers komen snel in je bloed terecht, waardoor je veel energie krijgt, maar ook een hoge bloedsuikerspiegel. Als je gaat sporten kunnen snelle suikers zeker nuttig zijn. Als je niet veel beweegt zijn ze eerder slecht dan goed voor je gezondheid.’
Gematigd – lichtgroen
‘In de lichtgroene zone vind je voedingsstoffen die gezond zijn, maar waar een aanbevolen hoeveelheid voor geldt. Het gaat om vis, eieren, melk en alternatieven, kaas en vlees. Het zijn goede stoffen, maar je mag er niet te veel van eten. Eieren hebben goede en slecht eigenschappen. Ze bevatten volwaardige eiwitten en bepaalde vitaminen die verder alleen maar in vlees voorkomen. De cholesterol en slechtere vetten in de eidooier zijn dan weer ongezond. Eet je geen verwerkt vlees of dierlijke vetten, dan kun je wel wat meer eieren eten.’
‘Met vlees wordt hier gevogelte en mager vlees bedoeld. De ongezonde vetten komen geconcentreerder voor in verwerkt en gemarineerd vlees. Dat is dus niet zo goed.’
Minder – oranje
‘Rood vlees en oliën en vetten eet je best in beperkte hoeveelheden. Het zijn geen waardeloze producten, maar je moet ze in mindere mate consumeren. Het gaat hier om dierlijke en kunstmatige verharde vetten. Gebruik je toch een van deze vetten, kijk dan naar de samenstelling en probeer transvetzuren te voorkomen. Die zijn namelijk het slechts voor je gezondheid.’
‘Rood vlees lijkt volgens onderzoek een impact te hebben op ernstige aandoeningen, zoals kanker. We eten allemaal graag rood vlees, maar ga op zoek naar mager rood vlees. Geen gehakt, verwerkte producten of spek dus, maar eerder een biefstuk. De hogere gezondheidsraad raadt aan om niet meer dan 300 gram rood vlees per week te eten, en niet meer dan 30 gram bewerkt vlees. Rood vlees is wel een efficiënte voedingsstof om ijzer op te nemen.’
Zo weinig mogelijk – rood
‘De laatste categorie bestaat uit voedingsstoffen die we eigenlijk zoveel mogelijk moeten vermijden. Het gaat vooral om lege calorieën. Dat zijn calorieën die je lichaam energie geven, maar verder geen meerwaarde leveren. Snelle suikers zijn daar een voorbeeld van.’
‘Ook zout is een belangrijk mineraal voor ons lichaam. Maar in het huidige aanbod aan producten zien we een teveel aan zout. We nemen dus eigenlijk al meer zout op dan nodig. Dat kan leiden tot een hoge bloeddruk en gezondheidsproblemen op lange termijn. Vijf gram zout per dag is ideaal, maar daar zit je al erg snel. Je moet de voedingsdriehoek integreren in je dagelijks leven, maar af en toe mag je ook zondigen en genieten van iets minder gezonds. Op die manier houd je gezond eten beter vol.’
