Gillen, schreeuwen, wakker lijken, maar het toch niet zijn … Night terrors kunnen er heel angstaanjagend uitzien. Als ouder wil je natuurlijk niets liever dan je oogappel helpen en geruststellen. Maar hoe doe je dat dan het beste? Wij vroegen Inge Declercq, neuroloog, slaapexperte en auteur van De kracht van slapen, om advies.
‘Nachtangst of night terror hoort bij wat we noemen parasomnie’, legt dokter Declercq uit. ‘Parasomnie is een verzamelnaam voor alle rare gedragingen die voorkomen in de non-rem- of de remslaap. Denk bijvoorbeeld aan slaapwandelen, plots rechtop in het bed zitten, verdwaasd rondkijken en verder slapen … De non-remslaap noemen we ook wel de diepe slaap. Op dit moment weten we nog steeds niet wat precies de oorzaak is van deze parasomnieën. We weten wél dat de neuronen in je hersenen niet allemaal tegelijk in een diepe slaap belanden. Doordat er een te groot schisma ontstaat tussen de wakkere en niet wakkere hersencellen zouden er parasomnieën tot stand komen, waardoor mensen rare dingen doen in hun slaap en wakker lijken zonder het echt te zijn.’
Night terrors versus nachtmerries
Night terrors worden vaak foutief aangezien als nachtmerries. ‘Ze lijken sterk op elkaar, maar toch zijn ze anders’, zegt dokter Declercq. ‘Night terrors treden voornamelijk op in het eerste deel van de nacht, terwijl nachtmerries meer op het einde van de nacht voorkomen. Nachtmerries zijn dus de parasomnieën van de remslaap. Aangezien night terrors in de diepe slaap ontstaan, weet de persoon in kwestie daar de volgende dag meestal niets meer van. Bij een nachtmerrie word je angstig wakker en weet je wat je gedroomd hebt.’
Zo herken je het
‘Bij night terrors schreeuwt het kind heel hard en lijkt het angstig’, gaat dokter Declercq verder. ‘Het kan wel praten of raar doen, maar je merkt dat het kind niet aanspreekbaar is. Mocht je elektroden op het hoofd plakken, zou je nog hele grote en trage golven zien, kenmerkend voor dat diepe slaapstadium. Het kind is echt weg van de wereld. Iets heel typisch is trouwens dat als een kindje om 21u gaat slapen, de night terror rond 23u optreedt. Night terrors komen het meest voor bij kinderen tussen drie en veertien jaar en verdwijnen doorgaans tijdens de pubertijd. Nachtmerries kunnen op elke leeftijd voorkomen.’
Triggers
Er zijn verschillende dingen die een night terror kunnen uitlokken. ‘Lawaai is daar één van’, vertelt dokter Declercq. ‘Als je als ouder gaat slapen, maak je vaak nog wat lawaai. Het kind bevindt zich ondertussen al in een diepe slaap en de night terror ontstaat. Ook stress kan een factor zijn. Wist je trouwens dat te weinig slaap het ook kan veroorzaken? Zo belandt het kind vaak in een vicieuze cirkel. Door de parasomnie wordt de diepe slaap verstoord en ontstaat er op termijn een slaaptekort. Dat slaaptekort triggert dan weer de parsomnie en we zijn vertrokken.’
Dit kan je als ouder doen
‘Probeer zoveel mogelijk prikkels te vermijden’, sluit dokter Declercq af. ‘Zorg ervoor dat het kind het laatste uur van de avond helemaal tot rust kan komen. Maak het zo donker mogelijk. Schakel tablets, gsm’s en pc’s uit. Tv kijken mag nog, maar probeer ook prikkelende programma’s te vermijden. Je kan eventueel samen een ontspanningsoefening doen en een vast slaapritueel aanhouden. Lees nog een verhaaltje voor en zorg dat het kind zijn of haar emoties kwijt kan. Probeer zo stil mogelijk te zijn wanneer jij en je partner gaan slapen en zorg tenslotte voor een veilige omgeving, voor als je kind zou slaapwandelen. Geruststellen is ook belangrijk. Night terrors zijn indrukwekkend, maar absoluut geen teken van een hersenstoornis.’
