Het lijkt erop dat JavaScript is uitgeschakeld. Schakel dit in om ervoor te zorgen dat deze website correct werkt.

Scoliose: wat is het precies en kan je het (laten) behandelen?!

Freya De Vos
6 min read

Scoliose. Je hebt de term ongetwijfeld al een keer voorbij horen komen. Maar wat houdt deze aandoening nu precies in? En is ze behandelbaar? Orthopedisch chirurg en scoliose-expert Pierre Moens legt uit.

‘Scoliose is een driedimensionale vervorming van de wervelkolom’, vertelt Pierre Moens, orthopedisch chirurg in UZ Leuven en expert op vlak van scoliose bij kinderen en jongvolwassenen. ‘Dat wil zeggen dat de wervelkolom in voor- en achteraanzicht een kromming vertoont die meestal S- of C-vormig is. Idiopathische scoliose, de meest voorkomende vorm, komt voor bij zo’n twee à drie procent van kinderen in de prepuberteit en adolescenten.’

Ongeneeslijk

‘Omdat we tot op heden nog steeds de oorzaak van scoliose niet kennen, valt het niet te genezen. Wel weten we uit studies dat genetische aanleg een zekere rol speelt in het al dan niet ontwikkelen van scoliose. Heb je scoliose? Dan lopen je kinderen een groter risico om het ook te ontwikkelen. Bovendien is de kans bij meisjes om een ernstige vorm van scoliose te ontwikkelen groter dan bij jongens. Waarom? Daar hebben we voorlopig nog het raden naar.’

Soorten scoliose

‘De meest voorkomende vorm is idiopathische scoliose, die vooral kinderen in de prepuberteit en adolescenten in hun groeispurt treft. Daarnaast bestaat er ook congenitale scoliose. Die vindt zijn oorsprong in een afwijking van de wervel(s) zelf. Zo kan het zijn dat er wervels zijn die aan één kant aan elkaar vasthangen, of wervels die onvolledig gevormd zijn, waardoor er een kromming ontstaat in de wervelkolom. En dan heb je ook scoliose die gelinkt is aan onderliggende neuromusculaire aandoeningen zoals bij de ziekte van Duchenne, of chromosomale afwijkingen zoals het syndroom van Marfan.’

Behandelingen

‘Om idiopathische scoliose te behandelen zijn er drie verschillende mogelijkheden. Het is echter belangrijk om te weten dat scoliose onoplosbaar is, je kan de kromming niet op een natuurlijke manier ongedaan maken.’

1. Observeren 

‘In de meeste gevallen is de kromming van de wervelkolom kleiner dan 20 graden en hoeft er niet per se actie worden ondernomen. Het is wel essentieel om de mogelijke evolutie van de scoliose te blijven opvolgen, zéker tijdens de groeiperiode. Hoe sneller je groeit, hoe groter de kans dat de kromming versneld toeneemt. Wanneer een adolescent volgroeid is en de kromming van de wervelkolom kleiner is dan 40 graden, is de kans groot dat zijn scoliose stabiel zal blijven voor de rest van zijn leven. Een regelmatige controle is cruciaal.’

2. Korsetbehandeling 

‘Je kan scoliose misschien niet genezen, maar je kan de evolutie van de aandoening wel stabiliseren. Bij kinderen die nog veel moeten groeien en een kromming van de wervelkolom hebben die groter is dan 20 graden, schrijven we een korsetbehandeling voor. Zo proberen we het verergeren van de kromming tegen te gaan. In zo’n 75 procent van de gevallen kan korsettherapie een operatie vermijden.’

3. Scoliosefusie 

‘Of een kind al dan niet geopereerd moet worden of een korset moet dragen, zit hem vooral in de timing. Wanneer een adolescent met scoliose aan het einde van zijn of haar groeiperiode de fatale grens van 45 graden overschreden heeft, zit er niets anders op dan te opereren. Vanaf deze grens kan de kromming enkel toenemen door toedoen van de zwaartekracht. Bij tieners die middenin hun groeispurt zitten, kan de kromming tot één of zelfs twee graden per maand (!) toenemen.’

‘Bij zo’n operatie voeren we een scoliosefusie uit, waarbij we door middel van staven en schroeven de wervelkolom fixeren in de meest normale vorm. Alle wervels binnen het te corrigeren gebied worden vastgezet. De operatie is dus onomkeerbaar.’

Mogelijke gevolgen

‘In de meerderheid van de gevallen doet scoliose geen pijn. Het gebeurt nog te vaak dat jonge patiënten rugklachten afschrijven aan hun scoliose, terwijl scoliose in principe pijnvrij is. Als een scoliosepatiënt toch rugpijn heeft, proberen we via een MRI-scan onderliggende problemen in het ruggenmerg of bij de overgang van de schedel naar de wervelkolom uit te sluiten. Als er na verder onderzoek geen oorzaak is gevonden, schrijft de behandelende arts meestal oefentherapie voor. Dit enkel en alleen om de rugklachten te verminderen, niet om de kromming terug te dringen zoals velen vaak denken. Daarnaast is de kans op het krijgen van rugklachten op latere leeftijd nauwelijks hoger bij iemand met een gematigde vorm van scoliose, dan bij iemand met een rechte wervelkolom.’

‘Wel is het aan scoliosepatiënten aan te raden om te sporten. Ook dat zal eventuele rugklachten niet verminderen, maar het is wel bewezen dat sporten het zelfbeeld opkrikt en dát is voor scoliosepatiënten heel belangrijk. Het grootste probleem voor de meeste patiënten is immers de esthetische factor. Door de draaiing en de kromming van de wervelkolom, krijg je (zeker bij het vooroverbuigen) bulten of kan bij vrouwelijke patiënten de ene borst grote lijken dan de andere door de draaiing. Bij ernstigere vormen van scoliose kan het zelfs leiden tot een verminderde longcapaciteit, doordat de draaiing van een wervel deze in de borstholte duwt. Dat kan later dan weer ademhalingsproblemen veroorzaken. Bij patiënten waar er een hevige kromming ter hoogte van de lende voorkomt, kunnen neurologische problemen optreden.’

Oplettendheid 

‘Scoliose is in de meeste gevallen absoluut niet problematisch, maar het is wél belangrijk om er bewust van te zijn dat het voorkomt. Zeker nu tieners de laatste jaren steeds meer gesteld zijn op hun privacy. Meisjes in de pubertijd willen de badkamer vaak niet delen met hun ouders en wanneer ze dan op vakantie hun bikini aandoen merken ze plots een asymmetrie op aan hun lende … Het zijn verhalen die ik regelmatig hoor. Daarnaast komen patiënten vaak bij mij terecht nadat ze werden doorgestuurd via een medisch onderzoek op school.’

Door Freya De Vos

Deze artikelen kunnen u misschien ook interesseren…

Lees Meer ...

Deze artikelen kunnen u misschien ook interesseren…