Kinderen komen vaak met onverwachte vragen. Zeker als het om seksualiteit gaat, is het weleens lastig te bepalen wat je wel of niet uitlegt. In haar nieuwe boek ‘100 antwoorden bij seksuele opvoeding’ geeft de Nederlandse Belle Barbé antwoord op veelvoorkomende vragen van ouders en opvoeders die ze bij haar trainingen en workshops krijgt. Zes weken lang mogen wij daar antwoorden van met jullie delen. Vandaag: de leeftijdscategorie tien tot twaalf jaar.
Mijn kind heeft een naaktfoto gestuurd, wat moet ik doen?
Belle Barbé: ‘In de laatste klassen van het basisonderwijs stuurt een op de tien kinderen al weleens een sexy foto van zichzelf. Dit hoeft niet direct een naaktfoto te zijn, het kan bijvoorbeeld ook gaan om een verleidelijke blik of een foto waarop een ontblote schouder te zien is. De meeste kinderen die op deze leeftijd zo’n foto sturen, doen dat maar één keer, slechts enkelen doen het vaker. Het is op zich helemaal niet iets om bang voor te zijn, en de mooie onderzoeken van Marijke Naezer laten zien dat jongeren ook heel veel leren van het versturen en ontvangen van sexy foto’s. Zo bouwen ze bijvoorbeeld zelfvertrouwen op, leren ze relaties aangaan en complimenten delen en ontvangen. Het is vandaag de dag een gezonde manier om je seksualiteit te ontdekken. Jantine Jongebloed schreef er een mooi, voor jongeren toegankelijk boek over: Wie zette mijn naaktfoto’s online? Volwassenen zijn weleens bang voor wat er allemaal mis kan gaan, en dat kan in het geval van een naaktfoto die verspreid wordt, ook echt wel ernstig zijn. Geheel ongegrond is die angst dus niet. Maar het is wel een angst die een beetje buitenproportioneel is geworden. We weten namelijk dat de meeste naaktfoto’s nooit worden doorgestuurd, maar gewoon binnen een vertrouwelijke relatie blijven. De belangrijkste voorwaarde aan een naaktfoto is dat hij met toestemming wordt gemaakt en verstuurd en dat ook de ontvangende partij deze wil ontvangen en nooit zonder toestemming zal worden doorgestuurd. Als we in onze voorlichting die twee dingen voor ogen houden en aan onze kinderen meegeven, dan is het maken en sturen van naaktfoto’s een leuke aanvulling op het ontdekken van seksualiteit. Mocht je eigen kind op deze leeftijd een naaktfoto (of minder naakt, maar wel sexy) hebben gemaakt, dan is dat dus ook het eerste wat je zou moeten checken: wilde je kind dit zelf of is de foto tot stand gekomen onder druk? Wanneer je kind dit met toestemming heeft gedaan, is het waarschijnlijk even slikken voor jou als ouder, maar is het niet anders dan wanneer je kind vrijwillig met andere seksuele handelingen experimenteert. Het tweede wat je moet nagaan, is of de foto ongewenst is verspreid. Mocht dat het geval zijn, dan is het belangrijk om zo snel mogelijk tot actie over te gaan en de verspreiding van de foto tegen te gaan. Neem hiervoor contact op met de organisatie Help Wanted. Wees niet boos op je kind dat hij/zij de foto heeft gemaakt maar bied steun. Het is niet de schuld van jouw kind maar van degene die de foto ongewenst heeft verspreid, maak daar een duidelijk onderscheid in. Je kind heeft op dit moment al genoeg om mee om te gaan, een boze ouder hoeft daar echt niet bij. Een naaktfoto is ook echt niet het einde van de wereld. Je kunt ook tegen je kind zeggen: je bent prachtig, je lichaam is prachtig en die foto had niet zonder jouw toestemming doorgestuurd mogen worden.’
Mijn zoon (11) kijkt porno, is dat oké?
‘Porno kijken hoort bij de gezonde nieuwsgierigheid rond seksualiteit. Sommige kinderen zullen hier dus naar op zoek gaan en dat is oké. Porno is echter geen realistische weergave van seks en dat is voor mensen zonder seksuele ervaring (zoals kinderen) niet altijd duidelijk. De beschikbaarheid van porno/seksueel getinte beelden op internet onderschrijven het belang van seksuele opvoeding: naast wat ze zien zonder jouw medeweten, wil je een gezond beeld neerzetten van wat seks(ualiteit) is. Hier ligt dus weer een mooie taak voor jou als opvoeder om dit verschil duidelijk te maken. Leg uit wat het verschil is tussen porno en echte seks; denk hierbij aan de grootte van geslachtsdelen, de duur van geslachtsgemeenschap en de nadruk op penis-in-vagina-seks om maar een paar dingen te noemen. Ook is het goed om je ervan bewust te zijn dat de ene porno de andere nog niet is: met een paar keer klikken kan je kind van een redelijk ‘standaard’ pornofilmpje belanden bij iets genaamd ‘grandma anal sex’. Extreme pornofilmpjes kunnen voor kinderen heftig zijn om te zien, leer ze dat ze dit soort dingen weer wegklikken.’
Zijn er nog nieuwe ontdekkingen gedaan sinds ik zelf tiener was?
‘De laatste jaren komt er – eindelijk! – meer aandacht voor vrouwelijk seksueel plezier, en de (her)ontdekking van de clitoris is daar een heel belangrijk punt in. Omdat heel veel mensen vandaag de dag nog steeds niet weten hoe de volledige clitoris eruitziet, kan ik geen boek over seksuele opvoeding schrijven waar dat niet in staat. Voor de meeste mensen is de clitoris nog steeds dat kleine knopje boven aan de vulva die bij stimulatie tot een orgasme kan leiden. De werkelijke clitoris is voor het grootste gedeelte inwendig en veel groter dan dat ene knopje, qua grootte zelfs vergelijkbaar met een penis. Behalve dat zij qua grootte op een penis lijkt, werken de twee organen ook ongeveer hetzelfde: ze zwellen op bij opwinding en dat is noodzakelijk voor prettige (penetratie)seks. Door de zwelling wordt de vagina vochtig en de piemel stijf, beide belangrijk om pijnloos te vrijen. Mensen met een clitoris kunnen dus ook ‘een stijve’ krijgen. Omdat de clitoris en de penis uit hetzelfde embryonale weefsel worden gevormd, zijn de twee dus elkaars gelijken (en niet penis en vagina zoals mensen weleens denken). Gelukkig zijn er inmiddels meerdere boeken verschenen waarin de clitoris correct is afgebeeld, zoals het Lijfboek voor Powergirls, en ook online kun je de volledige clitoris makkelijk vinden. Er bestaan zelfs 3D-modellen die je kunt kopen om het echt inzichtelijk te maken. Onafhankelijk van het geslacht van je kind is dit stukje nieuwe informatie belangrijk voor alle mensen, oud of jong!’
Meer lezen? ‘100 antwoorden bij seksuele opvoeding’ van Belle Barbé (Ploegsma, € 18,99)
